بررسی و تأمل در باب هفتم قابوس نامه عنصرالمعالی… باید که مردم سخنگوی و سخندان باشد اما تو ای پسر سخنگوی باش و دروغگوی مباش.

مرگ موجب بیداری است: به تعبیر دیگر مردم در طول زندگی خود مانند کسی که خواب می بینند، گمان می کنند که آنچه برایشان پیش می آید از بیرون آنان است در حالی که وقتی از این خواب غفلت بیدار شدند و با مرگ اختیاری یا طبیعی به ادراک حقایق نائل آمدند خواهند دید آنچه را که در این مدت از بیرون خود می پنداشتند خیالی بیش نبوده و تاکنون هر چه بود تمامی آن از منشئات نفس خودشان بوده است (آنچه خود داشت ز بیگانه تمنا می کرد.) و خواب ظاهری شبانه ی ما انسانها نمودی است از آن خوابی که ما در طول مدت عمر خود در آنیم.