آرایه های ادبی

تکرار هجا به معنی تکرار یک هجا در متن است. مثال: من از جهان بی تفاوتی‌ها فکرها و حرف‌ها و صداها می‌آیم…  هجای ( ها ) تکرار شده است.

واج آرایی تکرار واک در یک جمله یا مصراع است که خود بر دو نوع هم حروفی و هم صدایی است.

در این مطلب به تکرار و انواع آن که یکی از زیرمجموعه های بدیع لفظی است، پرداخته ایم. تکرار یک حرف، حرکت، کلمه و یا جمله را می‌گویند به شکلی که باعث افزایش موسیقی کلام شود.

وقتی دو رکن را در کنار هم ذکر کنند به آن جناس مکرر یا جناس مزدوج می‌گوییم. هست شکربار یا قوت تو ای عیار یار / نیست کسی را نزد آن یاقوت شکربار، بار

آوردن الفاظی که حروف آنها مقلوب هم‌ دیگر باشد را جناس قلب می‌گوییم و بر دو بخش است: قلب بعض، قلب کامل یا مستوی

جناس زاید به این معنی است که یکی از کلمات نسبت به دیگری یک هجا بیشتر داشته باشد. جناس زاید سه بخش دارد: مزید / وسط / مذیّل

وقتی دو کلمه همسان در مصوت بلند با هم اختلاف داشته باشند به آن جناس اشتقاق یا اقتضاب می‌گوییم.

جناس ناقص یا محرف به این معنی است که دو کلمه همسان در مصوت کوتاه با هم اختلاف داشته باشند.

جناس خط یا تصحیف وقتی شکل می‌گیرد که دو کلمه در نقطه‌ گذاری با هم اختلاف داشته باشند.

جناس لاحق وقتی شکل می‌گیرد که دو کلمه یکسان در یک حرف بعیدالمخرج با هم اختلاف داشته باشند.