چهل حدیث از امام رضا علیه السلام
همراهان عزیز مجله اینترنتی تحلیلک؛ میخواهیم در این مطلب با چهل حدیث از امام رضا علیه السلام آشنا شویم.
علی بن موسی بن جعفر (علیه اسلام) معروف به امام رضا هشتمین امام شیعیان اثنی عشری در یازدهم ذی القعده سال ۱۴۸ هجری قمری، در مدینه منوّره متولد شد. به همین مناسبت می توانید چهل حدیث از این امام بزرگوار و رئوف را در اینجا بخوانید و با منظومه فکری ایشان بیشتر آشنا شوید.
۱. «مَنْ فَعَلَ مَا لَزِمَهُ مِنْ اَمْرِ الْمُؤْمِنِینَ بَاهَی اللهُ تَعَالَی بِهِ وَ مَلائِکَتُهُ»
هر کس وظایف خود را نسبت به مؤمنان انجام دهد خداوند و فرشتگان به او مباهات می کنند.
مستدرک الوسائل/ ج ۲/ ص ۴۱۳
۲. «اِعْلَمْ اَنَّهُ لاوَرَعَ اَنْفَعُ مِنْ تَجَنُّبِ مَحَارِمِ اللهِ وَ الْکَفِّ عَنْ اَذَی الْمُؤْمِنِ»
هیچ خویشتن داری سودمندتر از دوری از حرام و پرهیز از آزار مؤمنان نیست.
فقه الرضا علیه السلام / ص۳۵۶
۳. «فَقَالَ هُوَ(الْقُرْآنَ) حَبْلُ اللَّهِ الْمَتِینُ وَ عُرْوَتُهُ الْوُثْقَى»
قرآن ریسمان محکم الهی و رشته استوار و مطمئن او در میان بندگان است.
بحارالأنوار/ج ۱۷/ص۲۱۰
۴. «اَلْقُرْآنُ کَلامُ اللهِ لاتَتَجَاوَزُوهُ وَ لاتَطْلُبُوا الْهُدَی فِی غَیْرِهِ فَتَضِلُّوا»
قرآن، سخن خدا است از مرز آن مگذرید و هدایت و سعادت را در غیر آن نجویید که گمراه خواهید شد.
بحارالأنوار/ج۲/ص۳۰
۵. «مَنْ لَمْ یَقْدِرْ عَلَی مَا یُکَفِّرُ بِهِ ذُنُوبَهُ فَلْیُکْثِرْ مِنَ الصَّلاهِ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ فَاِنَّهَا تَهْدِمُ الذُّنُوبَ هَدْماً»
هر کس نمی تواند کفاره گناهانش را بپردازد، بر محمد و آل محمد بسیار صلوات فرستد زیرا صلوات گناهانش را کاملا از بین می برد.
عیون اخبارالرضا علیه السلام / ج۱/ص۲۹۴
چهل حدیث از امام رضا علیه السلام
۶. «اَلْاِمَامُ اَلْاَنِیسُ الرَّفِیقُ وَ الْوَالِدُ الشَّفِیقُ وَ الْاَخُ الشَّقِیقُ»
امام مونسی دلسوز، پدری مهربان و برادری همدل است.
مسند الامام الرضا علیه السلام / ج ۱/ ص ۶۹
۷. «اِذَا نَزَلَتْ بِکُمْ شَدِیدَهٌ فَاسْتَعِینُوا بِنَا»
هر گاه برای شما پیش آمد سختی روی داد از ما کمک و یاری بجوئید.
مستدرک الوسائل/ج۵/ص۲۲۹
۸. «اَلْإِمَامُ اَلدَّلِیلُ فِی الْمَهَالِکِ، مَنْ فَارَقَهُ فَهَالِکٌ.»
امام راهنمای در مهلکه هاست و هر آنکه از او جدا شود هلاک گردد.
الکافی/ج۱/ص۱۹۸
۹. «مَنْ حَاسَبَ نَفْسَهُ رَبِحَ وَ مَنْ غَفَلَ عَنْهَا خَسِرَ»
هر که از نفس خویش حساب کشد سود می برد و هر که غفلت ورزد زیان می بیند.
بحار الانوار/ ج ۷۵، ص ۳۵۲
۱۰. «عَجِبْتُ لِمَنِ اخْتَبَرَ الدُّنْیَا وَ تَقَلُّبَهَا کَیْفَ یَطْمَئِنُّ اِلَیْهَا»
در شگفتم که چگونه کسی که دنیا را آزموده و تغییرات آن را به چشم خود دیده باز دل به دنیا می بندد.
بحار الانوار/ج ۷۵/ص۴۵۰
چهل حدیث از امام رضا علیه السلام
۱۱. «اَلصَّغَائِرُ مَنَ الذُّنُوبِ طُرُقٌ اِلَی الْکَبَائِرِ مَنْ لَمْ یَخَفِ اللهَ فی الْقَلِیلِ لَمْ یَخَفْهُ فِی الْکَثِیرِ»
گناهان کوچک، زمینه گناهان بزرگ است. هر که در گناه کوچک از خدا نترسد در گناه بزرگ هم از خدا نخواهد ترسید.
عیون اخبار الرضا علیه السلام /ج ۲/ ص ۱۸۰
۱۲. «لَیْسَ لِبَخِیلٍ رَاحَهٌ وَ لا لِحَسُودٍ لَذَّهٌ»
خسیس را آسایشی و حسود را لذتی نیست.
تحف العقول/ ص۴۵۰
۱۳. «اِیَّاکُمْ وَ الْحِرْصَ وَ الْحَسَدَ فَاِنَّهُما اَهْلَکَا الْاُمَمَ السَّالِفَهَ»
از حرص و حسد بپرهیزید زیرا این دو امت های گذشته را نابود کرده است.
بحار الانوار/ ۷۵/ ۳۴۶
۱۴. «سُرْعَهُ الْمَشْیِ تَذْهَبُ بِبَهَاءِ الْمُؤْمِنِ»
تندروی شکوه مؤمن را از بین می برد.
خصال صدوق/ ص ۹
۱۵. «اَلْاَدَبُ کُلْفَهٌ فَمَنْ تَکَلَّفَ الْاَدَبَ قَدَرَ عَلَیْهِ»
ادب نتیجه تحمل سختی است، هر که سختی را تحمل کند به ادب دست یابد.
اصول کافی ۱/ ص ۲۴
چهل حدیث از امام رضا علیه السلام
۱۶. «السَّفِلَهُ مَنْ کَانَ لَهُ شَیْءٌ یُلْهِیهِ عَنِ اللَّهِ تَعَالَى»
فرومایه کسی است که چیزهایی دارد که باعث غفلت او از یاد خدا می شود.
مستدرکالوسائل/ج ۱۳/ص ۲۶۹
۱۷. «یَا اَیُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا اللهَ فِی نِعَمِ اللهِ عَلَیْکُمْ فَلاتُنْفِرُوهَا عَنْکُمْ بِمَعَاصِیهِ»
ای مردم تقوا را درباره نعمت های الهی رعایت کنید و نعمت ها را به گناه و معصیت از خود مرانید.
عیون اخبار الرضا علیه السلام / ج۲/ ص ۱۶۹
۱۸. «اَلْمُؤْمِنُ اِذَا غَضِبَ لَمْ یُخْرِجْهُ غَضَبُهُ مِنْ حَقٍّ»
مؤمن هر گاه خشمگین شود، خشمش او را از مسیر حق منحرف نمی سازد.
بحار الانوار/ج۷۵/ص۳۵۲
۱۹. « اصْحَبِ السُّلْطَانَ بِالْحَذَرِ وَ الصَّدِیقَ بِالتَّوَاضُعِ وَ الْعَدُوَّ بِالتَّحَرُّزِ وَ الْعَامَّهَ بِالْبِشْرِ »
در برابر قدرتمندان محتاط، در برابر دوستان فروتن، در برابر دشمنان مراقب و در برابر مردمان گشاده رو باش.
بحارالأنوار/ج۷۱/ ص۱۶۷
۲۰. «الْقَنَاعَهُ تَجْتَمِعُ إِلَى صِیَانَهِ النَّفْسِ وَ عِزِّ الْقَدْرِ »
قناعت همنشین کرامت و سربلندی است.
بحارالأنوار/ج ۷۵ /ص ۳۴۹
چهل حدیث از امام رضا علیه السلام
۲۱. «اِحْفَظْ لِسَانَکَ تَعِزُّ»
زبان خود را نگهدار عزیز می شوی.
اصول کافی/ ج ۲/ ص ۱۱۳
۲۲. «خَاطَرَ بِنَفْسِهِ مَنِ اسْتَغْنَی بِرَأْیِهِ»
آنکه خودرأی باشد خود را به هلاکت افکنده است.
عیون اخبار الرضا علیه السلام ، ج ۲، ص ۵۴
۲۳. «اَلْمَسْألَهُ مِفْتَاحُ الْبُؤْسِ»
دست نیاز به سوی دیگران بردن کلید فقر و تنگدستی است.
بحار الانوار/ ج ۹۳، ص ۱۵۷
۲۴. «اَلْمُذِیعُ بِالسَّیِّئَهِ مَخْذُولٌ وَ الْمُسْتَتِرُ بِالسَّیِّئَهِ مَغْفُورٌ لَهُ»
هر که کار زشت دیگران را بر ملا کند خوار می گردد و هر که آنرا بپوشاند خدایش می آمرزد.
میزان الحکمه، ج ۲، ص ۹۸۸
۲۵. «لاتَسْتَقِلُّوا قَلِیلَ الرِّزْقِ فَتُحْرَمُوا کَثِیرَهُ»
روزی کم را اندک نشمارید که از روزی فراوان محروم می شوید.
بحار الانوار/ ۷۵/ ۳۴۷
چهل حدیث از امام رضا علیه السلام
۲۶. «لَیْسَ لِلنَّاسِ بُدٌّ مِنْ طَلَبِ مَعاشِهِمْ فَلاتَدَعِ الطَّلَبَ»
انسان برای معیشت چاره ای جز تلاش ندارد، پس سعی و تلاش را رها مکن.
وسائل الشیعه، ج ۱۲، ص ۱۸
۲۷. «اَلْمُؤْمِنُ اَلَّذِی إِذَا اَحْسَنَ اِسْتَبْشَرَ وَ إِذَا اَسَاءَ اِسْتَغْفَرَ»
مؤمن کسی است که چون نیکی کند شاد گردد و چون بدی کند استغفار نماید.
عیون اخبار الرضا علیه السلام / ج ۲/ ص ۴
۲۸. «مَا هَلَکَ امْرُؤٌ عَرَفَ قَدْرَهُ»
هر که قدر خویش بشناسد نابود نخواهد شد.
بحارالأنوار/ ج۷۲/ص۶۶
۲۹. «اَلتَّدْبِیرُ قَبْلَ الْعَمَلِ یُؤْمِنُکَ مِنَ النَّدَمِ»
تدبیر قبل از عمل تو را از پشیمانی در امان می دارد.
عیون اخبارالرضا علیه السلام /ج۲/ ص ۵۴کافی/ج۲/ ص۱۱۳
۳۰. «أَنَّ ذِکْرَ الْمَوْتِ أَفْضَلُ الْعِبَادَهِ»
همانا یاد مرگ برترین عبادت است.
بحارالأنوار/ج ۷۵ /ص ۳۴۷
چهل حدیث از امام رضا علیه السلام
۳۱. «اِیَّاکُمْ وَ سُوءَ الْخُلْقِ فَاِنَّ سَیِّئَ الْخُلْقِ فِی النَّارِ لامَحَالَهَ»
از بد اخلاقی بپرهیزید زیرا بد اخلاق بدون تردید در آتش است.
عیون اخبار الرضا علیه السلام / ج ۱/ ۳۴
۳۲. «اِیَّاکُمْ وَ مُشَاجَرَهَ النَّاسِ فَاِنَّهَا تُظْهِرُ الْغِرَّهَ وَ تُدْفِنُ الْعِزَّهَ»
از مشاجره با مردم بپرهیزید زیرا مشاجره عیوب نهفته را آشکار می سازد و عزت را از بین می برد.
مسند الامام الرضا علیه السلام / ج ۱/ ۲۷۴
۳۳. «مَنْ رَضِیَ شَیْئاً کَانَ کَمَنْ أَتَاهُ»
هر که از کاری راضی باشد مثل کسی است که آنرا انجام داده است.
عیون اخبار الرضا علیه السلام / ج ۱/ ص ۲۷۳
۳۴. «اَلْعِلْمُ خَزَائِنُ وَ مَفَاتِیحُهُ السُّؤَالُ »
دانش گنجینه ای دربسته و کلید آن سؤال است.
عیون اخبار الرضا علیه السلام / ج ۲/ ص ۲۸
چهل حدیث از امام رضا علیه السلام
۳۵. «مَنْ لَمْ یَصِلْ رَحِمَهُ لَمْ یَتَّقِ اللهَ عَزَّوَجَلَّ»
هر که صله رحم نکند تقوای الهی را رعایت نکرده است.
عیون اخبار الرضا علیه السلام / ج۲/ ص ۲۳۴
۳۶. «مِنْ عَلَامَاتِ الْفِقْهِ الْحِلْمُ وَ الْعِلْمُ وَ الصَّمْتُ »
همانا از نشانه های دین شناسی، بردباری و دانش و سکوت است.
الکافی/ج۲/ ص ۱۱۳
۳۷. «لایَخَافَ عَبْدٌ اِلّا ذَنْبَهُ وَ لایَرْجُوَ اِلَّا رَبَّهُ»
بنده باید جز از گناهانش نترسد و جز به خدا امید نبندد.
عیون اخبار الرضا علیه السلام /ج ۲/ ص ۴۴
۳۸. «لَیْسَتِ الْعِبَادَهُ کَثْرَهُ الصِّیَامِ وَ الصَّلاهِ وَ إِنَّمَا الْعِبَادَهُ کَثْرَهُ التَّفَکُّرِ فِی أَمْرِ اللهِ»
عبادت، بسیاری روزه و نماز نیست و همانا عبادت، اندیشه زیاد نمودن در امر خداست.
تحف العقول/ص۴۴۲
۳۹. «لَوْ انَّ النّاسَ قَصَّرَوا فِى الطَّعامِ، لاَسْتَقامَتْ ابْدانُهُمْ.»
چنانچه مردم خوراک خویش را کم کنند و پرخورى نکنند، بدن هاى آنها دچار امراض مختلف نمىشود.
بحار الانوار، ج۵۹، ص۱۴۲
۴۰. «لا یسْتَکْمِلُ عَبْدٌ حَقِیقَهَ الإیمانِ حَتَّى تَکُونَ فیهِ خِصالٌ ثَلاثٌ: التَّفَقُّهُ فِی الدِّینِ وحُسْنُ التَّقْدیرِ فِی المَعیشَهِ، والصَّبرُ عَلَی الرَّزایا.»
هیچ بندهاى حقیقت ایمان را به کمال نمی‌رساند مگر این که در او سه خصلت باشد: دین‌شناسى، برنامه‌ریزی درست در زندگى، و شکیبایى در مصیبت ها.
بحار الأنوار، جلد ۷۸، صفحه ۳۳۹، حدیث ۱
مجله اینترنتی تحلیلک
