نام فارسی برای توکسوپلاسموز ابداع نشده است و به همین نام در زبان فارسی به کار می‌رود.

طریقه انتقال توکسوپلاسموز به انسان

توکسوپلاسموز تک سلولی است که باعث و بانی این بیماری است. t.gondii اغلب اوقات از طریق گوشت پخته نشده، حاوی کیست و یا غذای آلوده به تخم انگل که از مدفوع گربه دفع می‌شود، به انسان منتقل می‌شود.

منجمد کردن گوشت تا منفی ۲۰ درجه و حرارت دادن تا ۶۶ درجه باعث از بین رفتن کیست می‌شود. بیماری از انسان به انسان منتقل نمی‌شود به‌جز انتقال رحمی از مادر به جنین. از طریق خون و پیوند عضو هم منتقل می‌شود.

ساز و کار کیست توکسوپلاسموز در بدن

بعد از ورود کیست یا تخم به معده از طریق سلول های گوارشی ابتدا تکثیر یافته و به دستگاه لنفاوی منتقل می‌شود و در صورت موفقیت بیماری حادی ایجاد می‌کند که حتی گاهی کشنده است، مانند ایجاد عفونت ریه، قلب و مغز.

در کودکان با سیستم دفاعی سالم آلودگی علامتی ایجاد نمی‌کند، اما ممکن است در مواردی موجب تب، سفتی گردن، درد عضلانی، راش پوستی، بزرگ شدن کبد و طحال و بزرگ شدن غدد لنفاوی، درگیری مغز و ریه و چشم شود.

اما با موفقیت دستگاه ایمنی بدن، انگل به حالتی خفته درمی‌آید و خطری ایجاد نمی‌کند. بعدها در صورت ضعف سیستم دفاعی بدن، بیماری می‌تواند عود نماید.

بیماری مادرزادی

توکسوپلاسموز مادرزادی هنگام ابتلا مادر باردار بسته به زمان ابتلا مادر، از ۱۷ تا ۶۵ درصد به جنین منتقل می‌شود. ممکن است جنین متولد شده در بدو تولد ظاهراً بیمار نباشد، اما بسته به‌شدت درگیری، ممکن است موجب نارسی، کاهش رشد، عوارض مغزی، عوارض بینایی، زردی طول کشیده، مرگ و… منجر شود. تقریباً همه نوزادان آلوده به توکسوپلاسموز درمان نشده، در بزرگسالی دچار درگیری چشمی خواهند شد.

تشخیص با روش های مختلف آزمایشگاهی است.

 پیشگیری از بیماری توکسوپلاسموز

پیشگیری از بیماری خصوصاً در ایام بارداری مهم است. اگر آنتی بادی انگل در آن‌ها مشاهده نشود باید حتماً غذای کاملاً پخته شده مصرف کنند و از آلوده نشدن غذا با تخم انگل، از طریق گربه مطمئن باشند.

از تماس مستقیم دست و بدن خاصه دهان و چشم با گوشت خام خودداری شود. شستشوی دست ها بعد از تماس با گوشت مهم است.

تخم مرغ کاملاً پخته و شیر پاستوریزه مصرف کنید.

میوه و سبزی را کامل شستشو دهید.

از رشد و جولان حشرات در محیط جلوگیری کنید.

درمان مادر بیمار باعث کاهش آلودگی جنینی خواهد شد.

این بیماری واکسن ندارد.

دکتر سید محمد سعید ناصری

مجله اینترنتی تحلیلک