جناس مرکب یا جناس مرفو
تجنیس
جناس روشی است که به همجنس سازی کلمات از لحاظ صامت و مصوت دلالت دارد و موسیقی کلام را افزایش میدهد.
جناس مرکب یا جناس مرفو
![جناس مرکب یا مرفو و تمام نکات درباره آن 1 جناس مرکب یا جناس مرفو](https://tahlilak.com/wp-content/uploads/2022/03/جناس-مرکب-یا-جناس-مرفو-330x330.jpg)
جناس مرکب یا جناس مرفو
هر گاه دو کلمه هم هجا باشند ولی اختلاف در تکیه داشته باشند، جناس مرکب را شکل میدهند.
مثال برای جناس مرکب یا مرفو:
کمند / کمند (کماند)
کیان (شاهان) / کیان (چه کسانی)
****
گفتمش باید بری نامم زیاد
گفت آری میبرم نامت زیاد
زیاد در مصراع اول به معنای فراوان و در مصراع دوم به معنی از یاد است.
بیشتر بخوانید: جناس و انواع آن
*****
نکاتی را به عنوان پیش نیاز باید بدانیم.
واک و واج
کوچکترین جزء بسیط و مشخص و مفارق در زبان را واک می نامیم. مثال کلمه دَر مرکب از سه جزء است:
د، -َ، ر
هر یک از این سه جزء بسیط است و به اجزای کوچکتری تقسیم نمی شود و هریک از آنها یک واک نام دارد.
صامت و مصوت
واک های زبان به دو گروه تقسیم می شوند:
مصوت ها: صدادار هستند و به شش گروه تقسیم می شوند:
a آ a -ََ
i ای e َ-
u او o َ-
صامت ها: همان حروف بی صدا هستند، مانند: م – ب – س و…
هجا
ترکیبی از اصوات که با یک بار خروج هوا از نای ادا می شود. (معادل همان بخش در دوران دبستان)
مثال: ماه، سر
هجا در زبان فارسی مرکب از یک مصوت و یک یا دو یا سه صامت است.
****
عنصرالمعالی در بخش «در آیین و رسم شاعری» قابوسنامه می گوید:
و اگر شاعر باشی به وزن و قافیه تهی قناعت مکن. بی صناعتی و ترتیبی شعر مگوی که شعر راست ناخوش بود، ملحی باید که بود اندر شعر یا صناعتی به رسم شعرا چون متضاد و مزدوج و موازنه و مسجع و مانند این.
علم بدیع و انواع آن
بدیع یکی از علوم بلاغی است که در کنار بیان و معانی سه دانش را تشکیل می دهند که راجع به وجوه زیبایی و حسن کلام سخن می گویند.
در حقیقت این علم مجموعه ای از ترفندها و شگردهایی است که شعرا با کاربرد آنها، کلام عادی را به کلام ادبی و هنری تبدیل می کنند.
بیشتر بخوانید: علم بدیع و انواع آن
بیشتر بخوانید:
مجله اینترنتی تحلیلک