واکسیناسیون در کودکان و نوزادان به چه صورت است؟
بررسی واکسیناسیون در کودکان و واکسن های تزریق شده از بدو تولد می تواند برای مادران عزیز باعث آرامش خاطر شود. واکسن ها باعث جلوگیری از درگیری شدید فرزند دلبند شما به ویروس های مختلف می شود؛ پس آن را جدی بگیرید و زمان انجام واکسیناسیون در کودکان را به خاطر باورهای غلط به تاخیر نیندازید.
واکسن سل برای نوزاد
واکسن سل در بعضی از کشورها از جمله کشورمان در بدو تولد در بیمارستان، برای نوزادان به منظور افزایش دفاع در مقابل اشکال وخیم بیماری سل، مانند مننژیت سلی تلقیح می شود.
زخم محل واکسن کودکان
دو هفته بعد از واکسیناسیون در محل تلقیح، ابتدا برجستگی و سپس زخمی ایجاد می‌شود که منجر به نگرانی والدین نوزاد می گردد.
این زخم ۲ تا ۴ ماه طول می کشد که بهبود یابد. در طی این مدت نیازی به مصرف آنتی بیوتیک، پماد موضعی و درمان خاصی نیست.
گاهی اوقات در زیر بغل نوزاد، یک یا چند غده لنفاوی هم بزرگ شده و چرکی می شود. این حالت از عوارض جانبی واکسن است و تدریجاً یا بهبود می یابد و یا سر باز می کند. گاهی هم لازم است توسط پزشک تخلیه شود.
گاهی هم هیچ واکنشی بعد از واکسیناسیون سل اتفاق نمی افتد و والدین نگران می شوند که ممکن است واکسیناسیون انجام نشده است؛ اما عدم وجود زخم واکسن به معنی عدم انجام واکسیناسیون نیست.
واکسن فلج اطفال کودکان
واکسن فلج اطفال به دو شکل قطره خوراکی (OPV) و تزریقی (IPV) در جهان مورد استفاده است. در ایران تاکنون شکل خوراکی استفاده شده است و اخیراً قرار بود واکسن تزریقی جایگزین شود.
واکسن در بدو تولد و دو و چهار و شش ماهگی استفاده می شود. در هیجده ماهگی و چهار تا شش سالگی هم تکرار می‌شود. واکسن کاملاً ایمنی زا است.
ممکن است منجر به تب یا بی‌قراری و خارش گلو شود.
بیماری فلج اطفال به صورت تب و گلودرد همراه با عوارض گوارشی تظاهر می کند. انتقال ویروس از راه دهان است.
فلج اطفال در کشور ما در مرحله ریشه کنی و حذف است و خوشبختانه برخلاف گذشته دیگر در مدارس، چهره غم زده کودکان فلج اطفال را مشاهده نمی کنیم.
واکسیناسیون نوزادان با هپاتیت B
برای پیشگیری از ابتلا به التهاب کبد (هپاتیت) ناشی از ویروس هپاتیت B در بدو تولد، دو ماهگی، شش ماهگی از سال ۱۳۷۲ در ایران در برنامه واکسیناسیون قرار گرفته است.
در حال حاضر یکی از اجزاء واکسن پنج‌گانه است که در دو و چهار و شش ماهگی تزریق می شود. واکسن به صورت جداگانه برای بالغین هم در سه نوبت تزریق می شود.
واکسن مؤثرترین وسیله پیشگیری از انتقال ویروس است و ۹۰ تا ۹۵ درصد مصونیت ایجاد می‌کند.
عوارض جانبی واکسن شامل تب، درد، تهوع و استفراغ، قرمزی پوست و… است.
بیشتر بخوانید: زندگینامه دکتر سید علی ملک حسینی پدر پیوند کبد ایران
واکسیناسیون در مادران باردار مشکلی ندارد.
هپاتیت B از طریق انتقال خون و فرآورده های خون، دیالیز، تماس جنسی، انتقال از طریق وسایل آرایشی و تیغ مشترک، خال‌کوبی، سوزن مشترک در معتادان، جراحی دندان و حجامت و سوراخ کردن گوش غیر بهداشتی، انتقال از مادر آلوده به جنین صورت می گیرد.
دو درصد جمعیت کشور آلودگی به ویروس دارند.
واکسن کزاز برای کودکان
یکی از مهم‌ترین و سودمندترین واکسن ها است، معمولاً همراه با واکسن دیفتری (دوگانه، DT) یا دیفتری و سیاه‌سرفه (ثلاث یا سه‌گانه، DTP) و اخیراً همراه با واکسن هپاتیت بی و هموفیلوس آنفلوآنزا (واکسن پنج‌گانه) تزریق می شود.
در کودکان در دو و چهار و شش و هیجده ماهگی و قبل از مدرسه و سپس یادآور در یازده تا شانزده سالگی و سپس هر ده سال یک بار تزریق می گردد.
برای پیشگیری از کزاز نوزادان، مادران باردار نیز واکسینه می شوند.
کزاز بیماری بسیار خطرناک و رقت انگیزی است و ممکن است منجر به مرگ گردد. عامل بیماری باکتری کلستریدیوم تتانی است. بعد از ورود میکروب به بدن سه تا بیست و یک روز بعد علائم بیماری تظاهر می یابد.
بعد از جراحت ناشی از تصادفات یا نفوذ اجسام تیز به بدن یا مواردی مشابه، بسته به میزان آلودگی زخم و مدتی که از آخرین واکسن گذشته باشد، ممکن است نیاز به تزریق واکسن مجدد و یا حتی سرم کزاز باشد. در این زمینه پزشک معالج تصمیم می گیرد.
واکسن چندگانه کودکان دیفتری
جزئی از واکسن دوگانه، یا سه‌گانه یا پنج‌گانه است. در دو و چهار و شش و هیجده ماهگی و قبل از مدرسه تزریق می شود.
به دلیل پوشش واکسیناسیون در حال حاضر کمتر دانشجوی پزشکی این بیماری را مشاهده کرده است. بعد از سال دو هزار تعداد موارد گزارش شده در جهان انگشت شمار است.
بیماری با گلو درد، سرفه و گرفتگی صدا و ایجاد غشاء روی مخاط حلق مشخص می‌شود. دیفتری ممکن است تنفسی و پوستی و… باشد. عوارض آن قلبی و عصبی است و بیماری مسری است.
عوارض جانبی واکسن شامل تب و قرمزی پوست، خواب آلودگی، خستگی، استفراغ و… است.
واکسیناسیون کودکان با سیاه سرفه
یکی از اجزای واکسن پنج‌گانه و یا سه‌گانه است. در دو و چهار و شش و هیجده ماهگی و قبل از مدرسه تزریق می شود.
از عوارض جانبی معروف آن تشنج است که در ۱/۱۷۵۰ مورد اتفاق می افتد. در صورتی که کودک بعد از واکسیناسیون دو ماهگی دچار آن عارضه شد، در نوبت های بعدی از واکسن بدون سیاه‌سرفه استفاده خواهد شد.
اغلب تشنج کوتاه است و خود به خود بهبود می یابد. تب های شدید بیش از ۴۰.۵ درجه و گریه مداوم بیش از سه ساعت هم از عوارض جانبی این واکسن است.
این بیماری هنوز در جهان قربانی می‌گیرد و در سال ۲۰۰۸ شانزده میلیون ابتلا و بیست هزار مرگ گزارش شده است.
بیماری با علائم سرماخوردگی شروع شده و سپس با سرفه های شدید همراه با کبودی صورت و قطع تنفس همراه است. در فاصله سرفه ها کودک سالم به نظر می رسد.
هموفیلوس آنفلوآنزا تیپ بی Hib
این واکسن خوشبختانه در چند سال اخیر تحت مجموعه واکسن پنج‌گانه در برنامه واکسیناسیون کشوری قرار گرفته است.
هموفیلوس آنفلوآنزا عامل بخش قابل توجهی از مننژیت کودکان بوده است و آرزوی پزشکان اطفال، انجام واکسیناسیون این باکتری در کشور ایران، مانند کشورهای پیشرفته بود. واکسن ارزشمند و در ضمن خیلی گران قیمت تر از سایر واکسن های همراه است. در دو و چهار و شش و هیجده ماهگی تزریق می شود.
هموفیلوس آنفلوآنزا علاوه بر مننژیت می‌تواند منجر به عفونت ریه، عفونت نسج نرم، عفونت خون و عفونت حنجره شود.
امیدواریم مطلب واکسیناسیون در کودکان برای شما مفید بوده باشد و از آن استفاده کرده باشید. واکسیناسیون در کودکان اهمیت بالایی دارد آن را جدی بگیرید.
با تشکر از دکتر سید محمد سعید ناصری
مجله اینترنتی تحلیلک
