غزل ۹۰ حافظ (ای هدهد صبا به سبا می فرستمت) به همراه شرح
شرح غزل ۹۰ حافظ / ای هدهد صبا به سبا می فرستمت
ای هدهد صبا به سبا می فرستمت
بنگر که از کجا به کجا می فرستمت
حیف است طایری چو تو در خاکدان غم
زین جا به آشیان وفا می فرستمت
در راه عشق مرحله قرب و بعد نیست
می بینمت عیان و دعا می فرستمت
هر صبح و شام قافله‌ای از دعای خیر
در صحبت شمال و صبا می فرستمت
تا لشکر غمت نکند ملک دل خراب
جان عزیز خود به نوا می فرستمت
ای غایب از نظر که شدی همنشین دل
می‌گویمت دعا و ثنا می فرستمت
در روی خود تفرج صنع خدای کن
کآیینهٔ خدای نما می فرستمت
تا مطربان ز شوق منت آگهی دهند
قول و غزل به ساز و نوا می فرستمت
ساقی بیا که هاتف غیبم به مژده گفت
با درد صبر کن که دوا می فرستمت
حافظ سرود مجلس ما ذکر خیر توست
بشتاب هان که اسب و قبا می فرستمت
شرح غزل ۹۰ حافظ (شرح غزل ای هدهد صبا به سبا می فرستمت)
ای هدهد صبا به سبا می فرستمت
بنگر که از کجا به کجا می فرستمت
ای هدهد صبا که پیام آور عاشقانی تو را به سبا که دیار معشوق است، روانه می کنم و ببین که از چه جایی به چه جای بلند مرتبه ای می فرستمت و چه راه دوری در پیش داری.
سبا: نام شهری در یمن
حیف است طایری چو تو در خاکدان غم
زین جا به آشیان وفا می فرستمت
دریغ است که طایری چون تو در این دنیای فانی غم انگیز باشد. بیا که تو را از این جای محنت و غم به سر منزل معشوق که سرشار از عشق و وفاست، می فرستمت.
طایر: پرنده
شرح غزل ۹۰ حافظ (شرح غزل ای هدهد صبا به سبا می فرستمت)
در راه عشق مرحله قرب و بعد نیست
می بینمت عیان و دعا می فرستمت
در طریق عشق بین عاشق و معشوق قرب و بعدی نیست. ای یار تو را آشکارا می بینم و دعایت می کنم و به سویت تحیت و درود می فرستم.
قرب و بعد: نزدیکی و دوری
هر صبح و شام قافله‌ای از دعای خیر
در صحبت شمال و صبا می فرستمت
ای معشوق هر صبح و شام کاروانی از دعای خیر را به همراه نسیم صبا و شمال به سویت روانه میسازم.
تا لشکر غمت نکند ملک دل خراب
جان عزیز خود به نوا می فرستمت
ای یار برای اینکه غم دوری تو سرزمین دلم را ویران نکند و به باد فنا ندهد، جان عزیز و گران بهای خویش را به رسم پیشکش و گروگان به نزد تو می فرستم.
تا: به دلیل اینکه
نوا: گروگان، پیشکشی
ای غایب از نظر که شدی همنشین دل
می‌گویمت دعا و ثنا می فرستمت
ای کسی که از دیده پنهانی ولی همنشین و همدل بر قرارم هستی، تو را آفرین و ستایش می گویم و به سویت درود می فرستم.
شرح غزل ۹۰ حافظ (شرح غزل ای هدهد صبا به سبا می فرستمت)
در روی خود تفرج صنع خدای کن
کآیینهٔ خدای نما می فرستمت
ای معشوق در چهره زیبای خود نیک بنگر و سیر و سیاحت کن تا صنع خدا را در آن ببینی زیرا آینه ای برایت می فرستم که در آن تجلی حق نمایان است. به عبارت دیگر روی خود را در آینه دل بنگر تا در چهره زیبای خود صنع خدا را مشاهده کنی.
تفرج: سیر و گردش
صنع: آفرینش
تا مطربان ز شوق منت آگهی دهند
قول و غزل به ساز و نوا می فرستمت
برای اینکه مطربان و خوانندگان از میزان اشتیاق من به تو آگاهت کنند و از عشقم نسبت به تو سخن بگویند، ای معشوق به سویت شعر و ترانه ای همراه با ساز و آهنگ روانه می سازم.
ساقی بیا که هاتف غیبم به مژده گفت
با درد صبر کن که دوا می فرستمت
ای ساقی شراب بیاور که هاتف غیب به مژده گفت ای عاشق با درد عشق بساز و تحمل کن که به نزدت دوا می فرستم و از این درد رها خواهی شد.
حافظ سرود مجلس ما ذکر خیر توست
بشتاب هان که اسب و قبا می فرستمت
ای حافظ شعر و ترانه مجلس ما فقط ذکر خیر و خوبی توست. بی درنگ شتاب کن که برایت اسب و قبا می فرستم و در اشتیاق دیدار تو به سر می برم.
قبا: جامه ای بلند که جلوی آن تا پایین باز است.
فایل صوتی غزل ۹۰ حافظ / ای هدهد صبا به سبا می فرستمت
دانلود فایل صوتی غزل ای هدهد صبا به سبا می فرستمت
در این شرح غزل حافظ از کتاب های حافظ نامه، شاخ نبات حافظ و حافظ معنوی نیز استفاده شده است.
حافظ نامه؛ که به مفاهیم کلیدی ابیات دشوار حافظ توسط بهاء الدین خرمشاهی پرداخته شده است.
شاخ نبات حافظ؛ شرح غزل حافظ است که توسط دکتر محمدرضا برزگر خالقی نوشته شده است.
حافظ معنوی؛ غزلیات حافظ شیرازی به روایت دکتر دینانی است.
