غزل ۱۱۳ حافظ (بنفشه دوش به گل گفت و خوش نشانی داد) به همراه شرح
شرح غزل ۱۱۳ حافظ / بنفشه دوش به گل گفت و خوش نشانی داد
بنفشه دوش به گل گفت و خوش نشانی داد
که تاب من به جهان طره فلانی داد
دلم خزانه اسرار بود و دست قضا
درش ببست و کلیدش به دلستانی داد
شکسته وار به درگاهت آمدم که طبیب
به مومیایی لطف توام نشانی داد
تنش درست و دلش شاد باد و خاطر خوش
که دست دادش و یاری ناتوانی داد
برو معالجه خود کن ای نصیحتگو
شراب و شاهد شیرین که را زیانی داد
گذشت بر من مسکین و با رقیبان گفت
دریغ حافظ مسکین من چه جانی داد
شرح غزل ۱۱۳ حافظ (غزل بنفشه دوش به گل گفت و خوش نشانی داد)
بنفشه دوش به گل گفت و خوش نشانی داد
که تاب من به جهان طره فلانی داد
شب گذشته بنفشه به گل سرخ گفت و نشانه خوبی داد که زلف تابدار و آراسته فلان محبوب جهان باعش شد که از حسادت به خود بپیچم و سر بر زانوی غم بگذارم و به این روز بیفتم.
فلانی: اسم مبهم، کنایه از معشوق
دلم خزانه اسرار بود و دست قضا
درش ببست و کلیدش به دلستانی داد
دل من گنجینه رازها بود و دست سرنوشت درش را بست و کلید آن را به دست دلربایی سپرد.
شکسته وار به درگاهت آمدم که طبیب
به مومیایی لطف توام نشانی داد
شکسته وار به درگاهت آمدم زیرا وقتی نزد طبیب رفتم دریافت که کاری از دست او بر نمی آید و شکستگی دل من فقط با مومیایی لطف تو درمان پذیر است از این رو نشانه تو را به من داد تا با لطف تو درد خود را درمان کنم.
مومیایی: در قدیم هرگونه شکستگی استخوان را با آن درمان می کردند.
تنش درست و دلش شاد باد و خاطر خوش
که دست دادش و یاری ناتوانی داد
الهی تنش سالم و دلش شاد و خاطرش خوش باد که توانست ناتوانی را یاری کند.
برو معالجه خود کن ای نصیحتگو
شراب و شاهد شیرین که را زیانی داد
ای واعظ برو خود را درمان کن. شراب و معشوق زیبا و شیرین حرکات برای چه کسی زیان دارد؟
گذشت بر من مسکین و با رقیبان گفت
دریغ حافظ مسکین من چه جانی داد
از مقابل من عاشق بیچاره گذر کرد و با رقیبان و محافظان خود گفت افسوس که حافظ بینوای من چه به سختی به جان داد
در این شرح غزل حافظ از کتاب های حافظ نامه، شاخ نبات حافظ و حافظ معنوی نیز استفاده شده است.
حافظ نامه؛ که به مفاهیم کلیدی ابیات دشوار حافظ توسط بهاء الدین خرمشاهی پرداخته شده است.
شاخ نبات حافظ؛ شرح غزل حافظ است که توسط دکتر محمدرضا برزگر خالقی نوشته شده است.
حافظ معنوی؛ غزلیات حافظ شیرازی به روایت دکتر دینانی است.
