غزل ۶۵ حافظ (خوشتر ز عیش و صحبت و باغ و بهار چیست) به همراه شرح
شرح غزل ۶۵ حافظ / خوشتر ز عیش و صحبت و باغ و بهار چیست
خوشتر ز عیش و صحبت و باغ و بهار چیست
ساقی کجاست گو سبب انتظار چیست
هر وقت خوش که دست دهد مغتنم شمار
کس را وقوف نیست که انجام کار چیست
پیوند عمر بسته به موییست هوش دار
غمخوار خویش باش غم روزگار چیست
معنی آب زندگی و روضه ارم
جز طرف جویبار و می خوشگوار چیست
مستور و مست هر دو چو از یک قبیله‌اند
ما دل به عشوه که دهیم اختیار چیست
راز درون پرده چه داند فلک خموش
ای مدعی نزاع تو با پرده دار چیست
سهو و خطای بنده گرش اعتبار نیست
معنی عفو و رحمت آمرزگار چیست
زاهد شراب کوثر و حافظ پیاله خواست
تا در میانه خواسته کردگار چیست
شرح غزل ۶۵ حافظ (شرح غزل خوشتر ز عیش و صحبت و باغ و بهار چیست)
خوشتر ز عیش و صحبت و باغ و بهار چیست
ساقی کجاست گو سبب انتظار چیست
وقت بهار است و باغ پر از گل های زیبا و دوستان سرگرم عیش و عشرت هستند. خوش تر از شادی و مستی و همنشینی با زیبارویان چه چیزی وجود دارد؟ ساقی کجاست؟ به او بگویید جام می را به گردش درآورد و به ما باده بنوشاند که دیگر تعلل جایز نیست.
هر وقت خوش که دست دهد مغتنم شمار
کس را وقوف نیست که انجام کار چیست
هر فرصت مناسبی که به دست آید، نهایت استفاده را بکن و آن را غنیمت بدان زیرا هیچ کس از عاقبت کار و آنچه برای او مقدر است، آگاه نیست.
وقت: از اصطلاحات صوفیه است و آن حال و وصفی است که بر سالک مستولی می شود.
شرح غزل ۶۵ حافظ (شرح غزل خوشتر ز عیش و صحبت و باغ و بهار چیست)
پیوند عمر بسته به موییست هوش دار
غمخوار خویش باش غم روزگار چیست
بدان که پیوند عمر بسیار سست و ناپایدار و گویی به تار مویی متصل است؛ پس آن را غنیمت بدان و پیوسته در اندیشه خویش باش چرا که دنیای فانی شایسته غم خوردن نیست.
معنی آب زندگی و روضه ارم
جز طرف جویبار و می خوشگوار چیست
آب حیات و باغ بهشت غیر از شراب گوارا و کنار جویبار چه معنایی می تواند داشته باشد؟
روضه: باغ
روضه ارم: باغ ارم و در ادبیات فارسی نماد زیباترین باغ یا بهشت روی زمین است.
طرف: کنار
مستور و مست هر دو چو از یک قبیله‌اند
ما دل به عشوه که دهیم اختیار چیست
وقتی زاهد مستور و مست خراباتی هر دو از یک طایفه و آفریده یک خدا هستند، ما دل به ناز و غمزه کدام دهیم و طریق چه کسی را انتخاب کنیم؟ اختیار و انتخاب چگونه است؟
راز درون پرده چه داند فلک خموش
ای مدعی نزاع تو با پرده دار چیست
فلک اسرار درون پرده را نمی داند زیرا او خود حاجب و پرده داری است که حق ورود به سراپرده الهی را ندارد و آنچه را که به او بگویند، انجام می دهد؛ پس تو ای مدعی خاموش باش و بی دلیل با پرده دار در جنگ و ستیز نباش.
راز درون پرده: اسرار عالم غیب
دکتر دینانی می گوید:
«عالمی که در آنیم پرده ای دارد و در پس پرده آن اسراری وجود دارد. راز این پشت پرده را کسی نمی داند. ظاهر عالم چیزی است که همه آن را می بیند: چرخ و فلک می گردند و ما هم در روی عالم زندگی می کنیم. اما اینکه در پس پرده که چشم ظاهری آن را نمی بیند چه می گذرد، از ما پنهان و پوشیده است و اسراری نهفته است. فلک چیزی از این اسرار را نمی داند. او می چرخد، بی آنکه بداند در پشت پرده چه می گذرد.»
سهو و خطای بنده گرش اعتبار نیست
معنی عفو و رحمت آمرزگار چیست
اگر گناه و خطای انسان نزد پروردگار فاقد ارزش و اعتبار است و آنچه را که او مرتکب می شود، اختیاری نیست؛ پس معنی عفو و بخشایش الهی چیست و چگونه نمایان می شود؟
زاهد شراب کوثر و حافظ پیاله خواست
تا در میانه خواسته کردگار چیست
زاهد طالب شراب کوثر است و حافظ جام می میخواهد. تا ببینیم که در این میان خواست و اراده پروردگار چیست و مراد و آرزوی چه کسی را برآورده می سازد؟
فایل صوتی غزل ۶۵ حافظ / خوشتر ز عیش و صحبت و باغ و بهار چیست
دانلود فایل صوتی غزل خوشتر ز عیش و صحبت و باغ و بهار چیست
در این شرح غزل حافظ از کتاب های حافظ نامه، شاخ نبات حافظ و حافظ معنوی نیز استفاده شده است.
حافظ نامه؛ که به مفاهیم کلیدی ابیات دشوار حافظ توسط بهاء الدین خرمشاهی پرداخته شده است.
شاخ نبات حافظ؛ شرح غزل حافظ است که توسط دکتر محمدرضا برزگر خالقی نوشته شده است.
حافظ معنوی؛ غزلیات حافظ شیرازی به روایت دکتر دینانی است.
