غزل ۶۸ حافظ (ماهم این هفته برون رفت و به چشمم سالیست) به همراه شرح

شرح غزل ۶۸ حافظ / ماهم این هفته برون رفت و به چشمم سالیست

ماهم این هفته برون رفت و به چشمم سالیست
حال هجران تو چه دانی که چه مشکل حالیست

مردم دیده ز لطف رخ او در رخ او
عکس خود دید گمان برد که مشکین خالیست

می‌چکد شیر هنوز از لب همچون شکرش
گر چه در شیوه گری هر مژه‌اش قتالیست

ای که انگشت نمایی به کرم در همه شهر
وه که در کار غریبان عجبت اهمالیست

بعد از اینم نبود شائبه در جوهر فرد
که دهان تو در این نکته خوش استدلالیست

مژده دادند که بر ما گذری خواهی کرد
نیت خیر مگردان که مبارک فالیست

کوه اندوه فراقت به چه حالت بکشد
حافظ خسته که از ناله تنش چون نالیست

شرح غزل ۶۸ حافظ (شرح غزل ماهم این هفته برون رفت و به چشمم سالیست)

ماهم این هفته برون رفت و به چشمم سالیست
حال هجران تو چه دانی که چه مشکل حالیست

معشوق زیباروی من هفته ای است که از پیشم رفته است و گویی به اندازه یک سال است که او را ندیده ام و تو چه می دانی که درد دوری و فراق تا چه اندازه سخت و زجرآور است؟

مردم دیده ز لطف رخ او در رخ او
عکس خود دید گمان برد که مشکین خالیست

چهره زیبای تو آن چنان پاک و درخشان بود که مردمک چشم انعکاس تصویر خود را در آن دید و گمان برد که خال سیاه و زیبای توست.

مردم دیده: مردمک چشم

دکتر دینانی می گوید:
«این حرف بسیار عجیب است. حقیقت این است که انسان در حق، خودش را می بیند و نمی تواند بیشتر از خودش را ببیند. مقام فنا دقیقا چنین حالتی دارد. کسی که فانی می شود باز خودش است. هیچ کس حق نمی شود بلکه به اندازه خودش، خودش را می بیند، اما خود را در حق دیدن مسئله ای دیگر است و بسیار مهم است. خود در مقام فنا حقانی می شود. هیچ کس نمی تواند بیشتر از خودش را ببیند.»

شرح غزل ۶۸ حافظ (شرح غزل ماهم این هفته برون رفت و به چشمم سالیست)

می‌چکد شیر هنوز از لب همچون شکرش
گر چه در شیوه گری هر مژه‌اش قتالیست

با اینکه از لب شیرین معشوق شیر می چکد و هنوز طفل است و دهانش بوی شیر می دهد ولی در عشوه گری و دلربایی هر مژه اش کشنده و خون ریز است.

ای که انگشت نمایی به کرم در همه شهر
وه که در کار غریبان عجبت اهمالیست

ای کسی که در همه شهر به بخشندگی مشهوری شگفتا که در توجه کردن به کار غریبان این همه سهل انگار و بی توجه هستی.

بعد از اینم نبود شائبه در جوهر فرد
که دهان تو در این نکته خوش استدلالیست

از این پس هیچ شک و شبهه ای در مساله جوهر فرد ندارد زیرا دهان کوچک و زیبای تو دلیل بسیار خوبی برای اثبات آن است.

شایبه: شک و تردید

مژده دادند که بر ما گذری خواهی کرد
نیت خیر مگردان که مبارک فالیست

بشارت دادند که بر عاشقان غمت خواهی گذشت و به دیدار آنها خواهی آمد. چه نیت خوب و مبارکی است. بر همان قصد و نیت باش و آن را تغییر نده.

کوه اندوه فراقت به چه حالت بکشد
حافظ خسته که از ناله تنش چون نالیست

حافظ دردمند و آزرده که از ناله فراوان، تنش مانند نال ضعیف و سست شده چگونه بار غم هجران تو را به دوش بکشد؟

نال: نی

فایل صوتی غزل ۶۸ حافظ / ماهم این هفته برون رفت و به چشمم سالیست

دانلود فایل صوتی غزل ماهم این هفته برون رفت و به چشمم سالیست

در این شرح غزل حافظ از کتاب های حافظ نامه، شاخ نبات حافظ و حافظ معنوی نیز استفاده شده است.

حافظ نامه؛ که به مفاهیم کلیدی ابیات دشوار حافظ توسط بهاء الدین خرمشاهی پرداخته شده است.

شاخ نبات حافظ؛ شرح غزل حافظ است که توسط دکتر محمدرضا برزگر خالقی نوشته شده است.

حافظ معنوی؛ غزلیات حافظ شیرازی به روایت دکتر دینانی است.