غزل ۷۵ حافظ (خواب آن نرگس فتان تو بی چیزی نیست) به همراه شرح

شرح غزل ۷۵ حافظ / خواب آن نرگس فتان تو بی چیزی نیست

خواب آن نرگس فتان تو بی چیزی نیست
تاب آن زلف پریشان تو بی چیزی نیست

از لبت شیر روان بود که من می‌گفتم
این شکر گرد نمکدان تو بی چیزی نیست

جان درازی تو بادا که یقین می‌دانم
در کمان ناوک مژگان تو بی چیزی نیست

مبتلایی به غم محنت و اندوه فراق
ای دل این ناله و افغان تو بی چیزی نیست

دوش باد از سر کویش به گلستان بگذشت
ای گل این چاک گریبان تو بی چیزی نیست

درد عشق ار چه دل از خلق نهان می‌دارد
حافظ این دیده گریان تو بی چیزی نیست

شرح غزل ۷۵ حافظ (شرح غزل خواب آن نرگس فتان تو بی چیزی نیست)

خواب آن نرگس فتان تو بی چیزی نیست
تاب آن زلف پریشان تو بی چیزی نیست

ای معشوق خماری آن چشم فتنه انگیز و پیچش آن گیسوی آشفته ات بی علت و حکمت نیست. یعنی هر کدام نتایجی را خواهند داشت و دل عاشقان بسیاری را در دام خود گرفتار خواهند کرد.

خواب: استعاره از خماری چشم

از لبت شیر روان بود که من می‌گفتم
این شکر گرد نمکدان تو بی چیزی نیست

هنوز طفل بودی و از لبت شیر می چکید که من با خود می گفتم: این شیرینی گرداگرد نمکدان دهان زیبا و ملیح تو بی علت و سبب نیست.

نمکدان: استعاره از دهان معشوق

شرح غزل ۷۵ حافظ (شرح غزل خواب آن نرگس فتان تو بی چیزی نیست)

جان درازی تو بادا که یقین می‌دانم
در کمان ناوک مژگان تو بی چیزی نیست

عمرت دراز باد و سرت سلامت باشد، می دانم که تیر مژگانت بدون دلیل در کمان ابرو قرار نگرفته است. یعنی ای معشوق با تیر نگاهت دل مرا نشانه گرفتی.

مبتلایی به غم محنت و اندوه فراق
ای دل این ناله و افغان تو بی چیزی نیست

ای دل به اندوه و رنج دوری مبتلا شدی. این ناله و فریاد تو بدون دلیل و علت نیست.

دوش باد از سر کویش به گلستان بگذشت
ای گل این چاک گریبان تو بی چیزی نیست

دیشب باد از کوی معشوق به سوی گلستان وزید و گل به شوق بوی خوش معشوق گریبان خود را چاک زد و شکفت.

درد عشق ار چه دل از خلق نهان می‌دارد
حافظ این دیده گریان تو بی چیزی نیست

ای حافظ اگرچه دلت پنهان کننده درد عشق تو از مردم است ولی این چشم تو بی دلیل نمی گرید و می خواهد راز پوشیده تو را فاش سازد.

فایل صوتی غزل ۷۵ حافظ / خواب آن نرگس فتان تو بی چیزی نیست

دانلود فایل صوتی غزل خواب آن نرگس فتان تو بی چیزی نیست

در این شرح غزل حافظ از کتاب های حافظ نامه، شاخ نبات حافظ و حافظ معنوی نیز استفاده شده است.

حافظ نامه؛ که به مفاهیم کلیدی ابیات دشوار حافظ توسط بهاء الدین خرمشاهی پرداخته شده است.

شاخ نبات حافظ؛ شرح غزل حافظ است که توسط دکتر محمدرضا برزگر خالقی نوشته شده است.

حافظ معنوی؛ غزلیات حافظ شیرازی به روایت دکتر دینانی است.