غزل ۱۷۳ حافظ (در نمازم خم ابروی تو با یاد آمد) به همراه شرح
شرح غزل ۱۷۳ حافظ / در نمازم خم ابروی تو با یاد آمد
در نمازم خم ابروی تو با یاد آمد
حالتی رفت که محراب به فریاد آمد
از من اکنون طمع صبر و دل و هوش مدار
کان تحمل که تو دیدی همه بر باد آمد
باده صافی شد و مرغان چمن مست شدند
موسم عاشقی و کار به بنیاد آمد
بوی بهبود ز اوضاع جهان می شنوم
شادی آورد گل و باد صبا شاد آمد
ای عروس هنر از بخت شکایت منما
حجله حسن بیارای که داماد آمد
دلفریبان نباتی همه زیور بستند
دلبر ماست که با حسن خداداد آمد
زیر بارند درختان که تعلق دارند
ای خوشا سرو که از بار غم آزاد آمد
مطرب از گفته حافظ غزلی نغز بخوان
تا بگویم که ز عهد طربم یاد آمد
شرح غزل ۱۷۳ حافظ (شرح غزل در نمازم خم ابروی تو با یاد آمد)
در نمازم خم ابروی تو با یاد آمد
حالتی رفت که محراب به فریاد آمد
در هنگام نماز، هلال محراب مرا به یاد کمان ابروی تو انداخت؛ آن چنان به وجد و نشاط آمدم که محراب نیز به وجد آمد و فریاد کشید و یا محراب به فریاد و داد دل من رسید.
از من اکنون طمع صبر و دل و هوش مدار
کان تحمل که تو دیدی همه بر باد آمد
اکنون از من انتظار شکیبایی و جرات عقل نداشته باش زیرا آن همه تحمل که تو دیدی نابود شد.
دل: مجازا شهامت و جرات
هوش: مجازا عقل و فهم
باده صافی شد و مرغان چمن مست شدند
موسم عاشقی و کار به بنیاد آمد
باده صاف و زلال گشت و مرغان چمن مست و بی خویش شدند و هنگام عاشقی و منظم شدن کارها فرا رسید یا هنگام عاشقی و کار با اصل و بنیاد فرا رسید.
بوی بهبود ز اوضاع جهان می شنوم
شادی آورد گل و باد صبا شاد آمد
از اوضاع جهان بوی بهتر شدن می شنوم. گل با آمدن خود شادی را به همراه آورد و باد صبا هم شادمانه از راه رسید.
شنیدن: مجازا احساس کردن و بوییدن
شرح غزل در نمازم خم ابروی تو با یاد آمد
ای عروس هنر از بخت شکایت منما
حجله حسن بیارای که داماد آمد
ای عروس هنر از بخت بد خود شکوه نکن. حجله حسن را آراسته کن که داماد آمد. به عبارت دیگر هرچند بی خریدار و بی اعتنا مانده ای، ناراحت نباش که خریدار و کسی که ارزش هنر تو را بداند آمده است.
دلفریبان نباتی همه زیور بستند
دلبر ماست که با حسن خداداد آمد
گیاهان و درختان زیبا خود را زینت کردند، فقط معشوق ماست که با زیبایی خدادادی و ذاتی خود به باغ آمده است.
زیر بارند درختان که تعلق دارند
ای خوشا سرو که از بار غم آزاد آمد
درختان به سبب وابستگی به میوه خود در زیر بار غم و درد هستند و خوشا به حال سرو که از بار غم دلبستگی آزاد است.
بار: ایهام دارد: ۱.میوه و ثمر ۲.مجازا درد و غم
مطرب از گفته حافظ غزلی نغز بخوان
تا بگویم که ز عهد طربم یاد آمد
ای مطرب غزلی زیبا از حافظ بخوان تا من یادی از دوران شاد جوانی بکنم.
در این شرح غزل حافظ از کتاب های حافظ نامه و شاخ نبات حافظ نیز استفاده شده است.
حافظ نامه؛ که به مفاهیم کلیدی ابیات دشوار حافظ توسط بهاء الدین خرمشاهی پرداخته شده است.
شاخ نبات حافظ؛ شرح غزل حافظ است که توسط دکتر محمدرضا برزگر خالقی نوشته شده است.
