غزل ۲۹۹ حافظ (اگر شراب خوری جرعه ای فشان بر خاک) به همراه شرح
شرح غزل ۲۹۹ حافظ / اگر شراب خوری جرعه ای فشان بر خاک
اگر شراب خوری جرعه ای فشان بر خاک
از آن گناه که نفعی رسد به غیر چه باک
برو به هر چه تو داری بخور دریغ مخور
که بی دریغ زند روزگار تیغ هلاک
به خاک پای تو ای سرو نازپرور من
که روز واقعه پا وا مگیرم از سر خاک
چه دوزخی چه بهشتی چه آدمی چه پری
به مذهب همه کفر طریقت است امساک
مهندس فلکی راه دیر شش جهتی
چنان ببست که ره نیست زیر دیر مغاک
فریب دختر رز طرفه می زند ره عقل
مباد تا به قیامت خراب طارم تاک
به راه میکده حافظ خوش از جهان رفتی
دعای اهل دلت باد مونس دل پاک
بیشتر بخوانید: زندگینامه حافظ شیرازی شاعر و حکیم قرن هشتم
شرح غزل ۲۹۹ حافظ (شرح غزل اگر شراب خوری جرعه ای فشان بر خاک)
اگر شراب خوری جرعه ای فشان بر خاک
از آن گناه که نفعی رسد به غیر چه باک
هنگامی که شراب می نوشی جرعه ای از آن را به یاد گذشتگان بر روی خاک بیفشان که اگر سودی از گناه تو به دیگران برسد باکی نیست.
برو به هر چه تو داری بخور دریغ مخور
که بی دریغ زند روزگار تیغ هلاک
برو و هرچه داری بخور و شاد و خوش باش ولی حسرت نخور که زمانه بی محابا تو را با شمشیر هلاکت می زند و نابود می کند.
بیشتر بخوانید: حافظ شیرازی شاعری بی همتا
به خاک پای تو ای سرو نازپرور من
که روز واقعه پا وا مگیرم از سر خاک
ای معشوق نازپرورده سرو قامت من، تو را به خاک پایت سوگند می دهم که در روز مرگم از آمدن بر سر خاکم دریغ نکنی و مرا به فراموشی مسپاری.
چه دوزخی چه بهشتی چه آدمی چه پری
به مذهب همه کفر طریقت است امساک
در مذهب همه کسانی که چه اهل دوزخ و بهشت هستند و چه آدمی و پری، بخل و خسیس بودن، کفر و ناسپاسی است.
امساک: بخل و خسیس بودن
بیشتر بخوانید: حافظ انسان شناس بزرگ؛ نوشته ای از دکتر دینانی
مهندس فلکی راه دیر شش جهتی
چنان ببست که ره نیست زیر دیر مغاک
مهندس فلکی (روزگار) راه این دنیای شش جهتی را چنان مسدود کرد که هیچ راه گریزی از این جهان خاکی به بیرون وجود ندارد.
مهندس: عالم علم هندسه
مهندس فلکی: کنایه از روزگار
دیر شش جهتی: استعاره از دنیا
مغاک: گودال
فریب دختر رز طرفه می زند ره عقل
مباد تا به قیامت خراب طارم تاک
فریب و عشوه دختر رز (شراب) چه شگفت آور راه عقل را می زند و گمراه می کند. امید دارم که تا روز قیامت طارم درخت انگور برقرار و پاینده باشد.
دختر رز: دختر انگور، استعاره از شراب
طرفه: عجیب و شگفت انگیز
ره زدن: کنایه از گمراه کردن و فریب دادن
طارم: چوب بندی که برای انگور درست می کنند.
تاک: درخت مو و انگور
بیشتر بخوانید: بررسی رزق و روزی در اشعار حافظ شیرازی
به راه میکده حافظ خوش از جهان رفتی
دعای اهل دلت باد مونس دل پاک
ای حافظ از این دنیای خاکی زودگذر، در راه میخانه، چه خوش و شادمان رفتی. آرزو دارم که دعای خیر عارفان و صاحب دلان پیوسته همدم دل پاک تو باشد.
در این شرح غزل حافظ از کتاب های حافظ نامه و شاخ نبات حافظ نیز استفاده شده است.
حافظ نامه؛ که به مفاهیم کلیدی ابیات دشوار حافظ توسط بهاء الدین خرمشاهی پرداخته شده است.
شاخ نبات حافظ؛ شرح غزل حافظ است که توسط دکتر محمدرضا برزگر خالقی نوشته شده است.
مجله اینترنتی تحلیلک
عالی عالی عالی
خوشحالیم که مورد توجه شما قرار گرفت