غزل ۲۴۹ حافظ (ای صبا نکهتی از خاک ره یار بیار) به همراه شرح
شرح غزل ۲۴۹ حافظ / ای صبا نکهتی از خاک ره یار بیار
ای صبا نکهتی از خاک ره یار بیار
ببر اندوه دل و مژده دلدار بیار
نکته ای روح فزا از دهن دوست بگو
نامه ای خوش خبر از عالم اسرار بیار
تا معطر کنم از لطف نسیم تو مشام
شمه ای از نفحات نفس یار بیار
به وفای تو که خاک ره آن یار عزیز
بی غباری که پدید آید از اغیار بیار
گردی از رهگذر دوست به کوری رقیب
بهر آسایش این دیده خونبار بیار
خامی و ساده دلی شیوه جانبازان نیست
خبری از بر آن دلبر عیار بیار
شکر آن را که تو در عشرتی ای مرغ چمن
به اسیران قفس مژده گلزار بیار
کام جان تلخ شد از صبر که کردم بی دوست
عشوه ای زان لب شیرین شکربار بیار
روزگاریست که دل چهره مقصود ندید
ساقیا آن قدح آینه کردار بیار
دلق حافظ به چه ارزد به می اش رنگین کن
وان گهش مست و خراب از سر بازار بیار
بیشتر بخوانید: زندگینامه حافظ شیرازی شاعر و حکیم قرن هشتم
شرح غزل ۲۴۹ حافظ (شرح غزل ای صبا نکهتی از خاک ره یار بیار)
ای صبا نکهتی از خاک ره یار بیار
ببر اندوه دل و مژده دلدار بیار
ای صبا از خاک راه معشوق بوی خوشی بیاور. غم دل را ببر و مژده وصل یار را برایم بیاور.
نکهت: بوی خوش
نکته ای روح فزا از دهن دوست بگو
نامه ای خوش خبر از عالم اسرار بیار
از دهان یار نکته لطیف و جان بخشی برایم بازگو کن و از عالم اسرار نامه ای که در آن خبر خوشی باشد، بیاور.
تا معطر کنم از لطف نسیم تو مشام
شمه ای از نفحات نفس یار بیار
تا از لطافت بوی خوش تو مشام جانم را خوشبو کنم اندکی از بوهای خوش نفس یار را برایم بیاور.
شمه: اندک، کم
بیشتر بخوانید: حافظ شیرازی شاعری بی همتا
به وفای تو که خاک ره آن یار عزیز
بی غباری که پدید آید از اغیار بیار
ای صبا به وفاداری تو سوگند می دهم که خاک راه آن یار عزیز را بی آنکه نامحرمان حسد ورزند و کدورتی به پا کنند و سبب ملامت گردند، برایم بیاور.
غبار: استعاره از آزردگی و اندوه
اغیار: بیگانگان، نامحرمان
شرح غزل ۲۴۹ حافظ (شرح غزل ای صبا نکهتی از خاک ره یار بیار)
گردی از رهگذر دوست به کوری رقیب
بهر آسایش این دیده خونبار بیار
ای صبا به کوری چشم رقیب غباری از رهگذر کوی معشوق برایم بیاور تا چون سرمه آن را به چشم خونینم بکشم و آرامش و راحتی بیابم.
خامی و ساده دلی شیوه جانبازان نیست
خبری از بر آن دلبر عیار بیار
بی تجربگی و ساده لوحی راه و روش عاشقان جانباز نیست. از آن معشوق دلربای چابک و چالاک خبری بیاور.
بیشتر بخوانید: حافظ انسان شناس بزرگ؛ نوشته ای از دکتر دینانی
شکر آن را که تو در عشرتی ای مرغ چمن
به اسیران قفس مژده گلزار بیار
ای بلبل به شکرانه آنکه در عیش و شادی هستی و به وصال رسیدی برای پرندگان در قفس و عاشقان گرفتار در دام عشق مژده باغ و بوستان را بیاور.
کام جان تلخ شد از صبر که کردم بی دوست
عشوه ای زان لب شیرین شکربار بیار
کام جانم از صبری که در برابر دوری و جدایی از یار کرد، تلخ شد. از آن لب شیرین و شکرافشان او ناز و عشوه ای برایم بیاور.
کام: دهان
روزگاریست که دل چهره مقصود ندید
ساقیا آن قدح آینه کردار بیار
دیرگاهی است که دل چهره مقصود را ندیده و به آرزوی خود نرسیده است. ای ساقی آن جام شراب آینه مانند درخشان را بیاور تا به آنچه می خواهم برسم.
بیشتر بخوانید: بررسی رزق و روزی در اشعار حافظ شیرازی
دلق حافظ به چه ارزد به می اش رنگین کن
وان گهش مست و خراب از سر بازار بیار
خرقه حافظ چه ارزشی دارد؟ هیچ بها و ارزشی ندارد پس آن را با شراب آراسته و رنگین کن و آنگاه او را مست و رسوا از سر بازار بیاور.
در این شرح غزل حافظ از کتاب های حافظ نامه و شاخ نبات حافظ نیز استفاده شده است.
حافظ نامه؛ که به مفاهیم کلیدی ابیات دشوار حافظ توسط بهاء الدین خرمشاهی پرداخته شده است.
شاخ نبات حافظ؛ شرح غزل حافظ است که توسط دکتر محمدرضا برزگر خالقی نوشته شده است.
مجله اینترنتی تحلیلک
