غزل ۱۳۲ حافظ (به آب روشن می عارفی طهارت کرد) به همراه شرح
شرح غزل ۱۳۲ حافظ / به آب روشن می عارفی طهارت کرد
به آب روشن می عارفی طهارت کرد
علی الصباح که میخانه را زیارت کرد
همین که ساغر زرین خور نهان گردید
هلال عید به دور قدح اشارت کرد
خوشا نماز و نیاز کسی که از سر درد
به آب دیده و خون جگر طهارت کرد
امام خواجه که بودش سر نماز دراز
به خون دختر رز خرقه را قصارت کرد
دلم ز حلقه زلفش به جان خرید آشوب
چه سود دید ندانم که این تجارت کرد
اگر امام جماعت طلب کند امروز
خبر دهید که حافظ به می طهارت کرد
شرح غزل ۱۳۲ حافظ (غزل به آب روشن می عارفی طهارت کرد)
به آب روشن می عارفی طهارت کرد
علی الصباح که میخانه را زیارت کرد
عارفی که بامداد به زیارت میخانه رفت با شراب زلال و پاک وضو ساخت.
علی الصباح: هنگام صبح
همین که ساغر زرین خور نهان گردید
هلال عید به دور قدح اشارت کرد
همین که جام زرین خورشید پنهان شد، هلال عید فطر به دور جام شراب اشاره کرد؛ یعنی ماه رمضان به پایان آمد و زمان نوشیدن باده فرا رسید.
خور: خورشید
خوشا نماز و نیاز کسی که از سر درد
به آب دیده و خون جگر طهارت کرد
خوشا نماز و دعای کسی که از سر درد و نیاز با اشک چشم و خون جگر وضو ساخت.
دکتر دینانی می گوید:
«حافظ نماز و نیاز را همراه کرده است تا مکمل بودن آنها نسبت به همدیگر را بیان کند. کسی می تواند نماز و نیاز را همراه کند که اهل درد باشد و دردمند. انسان بی درد، بی نیاز است و چون بی نیاز است، نمازش هم نیازمندانه نیست، در حالی که نماز دردمند با نیاز توام است.»
امام خواجه که بودش سر نماز دراز
به خون دختر رز خرقه را قصارت کرد
امام خواجه پیش نماز بزرگ شهر می خواست با فخر و مباهات نماز خود را طولانی کند، به همین منظور نخست خرقه خود را با شراب تطهیر کرد. در اینجا طنزی گزنده وجود دارد که حافظ می گوید: خرقه آنقدر آلوده است که اگر با آب نجس شسته شود، پاک می شود.
امام خواجه: پیش نماز بزرگ شهر، فقیه و مفتی بزرگ
دختر رز: ترجمه بنت العنب است؛ یعنی دختر انگور که استعاره از شراب است.
قصارت کردن: پاک کردن و شستن
دلم ز حلقه زلفش به جان خرید آشوب
چه سود دید ندانم که این تجارت کرد
دلم در حلقه زلف او بی قرار شد و پریشانی را برای خود خرید و نمی دانم چه سودی نصیب دلم شد که این معامله را کرد.
اگر امام جماعت طلب کند امروز
خبر دهید که حافظ به می طهارت کرد
اگر امروز پیش نماز شهر مرا به نزد خود بخواند، به او بگویید که حافظ با می طهارت کرده و وضو ساخته است و در صف نماز نمی تواند حاضر شود و به زهد ریا نیز نیاز ندارد.
در این شرح غزل حافظ از کتاب های حافظ نامه، شاخ نبات حافظ و حافظ معنوی نیز استفاده شده است.
حافظ نامه؛ که به مفاهیم کلیدی ابیات دشوار حافظ توسط بهاء الدین خرمشاهی پرداخته شده است.
شاخ نبات حافظ؛ شرح غزل حافظ است که توسط دکتر محمدرضا برزگر خالقی نوشته شده است.
حافظ معنوی؛ غزلیات حافظ شیرازی به روایت دکتر دینانی است.
از بابت تفسیر ابیات سپاسگزارم
از همراهی شما سپاسگزاریم