غزل ۵۷ حافظ (آن سیه چرده که شیرینی عالم با اوست) به همراه شرح
شرح غزل ۵۷ حافظ / آن سیه چرده که شیرینی عالم با اوست
آن سیه چرده که شیرینی عالم با اوست
چشم میگون لب خندان دل خرم با اوست
گر چه شیرین دهنان پادشهانند ولی
او سلیمان زمان است که خاتم با اوست
روی خوب است و کمال هنر و دامن پاک
لاجرم همت پاکان دو عالم با اوست
خال مشکین که بدان عارض گندمگون است
سر آن دانه که شد رهزن آدم با اوست
دلبرم عزم سفر کرد خدا را یاران
چه کنم با دل مجروح که مرهم با اوست
با که این نکته توان گفت که آن سنگین دل
کشت ما را و دم عیسی مریم با اوست
حافظ از معتقدان است گرامی دارش
زان که بخشایش بس روح مکرم با اوست
شرح غزل ۵۷ حافظ (شرح غزل آن سیه چرده که شیرینی عالم با اوست)
آن سیه چرده که شیرینی عالم با اوست
چشم میگون لب خندان دل خرم با اوست
آن یار دلربای ملیح و گندمگون من که شیرینی عالم در وجودش خلاصه می شود، چشمی مست و می گون، لبی خندان و دلی شاد دارد.
چرده: رنگ چهره و پوست
گر چه شیرین دهنان پادشهانند ولی
او سلیمان زمان است که خاتم با اوست
هرچند زیبارویان نوشین لب پادشاهان کشور حسن هستند ولی آن معشوقی پادشاه و سلیمان زمان است که دهانی زیبا هم چون خاتم سلیمان دارد و جهانی مسخر عشق اوست.
خاتم: استعاره از دهان معشوق و به معنی انگشتر با سلیمان ایهام تناسب دارد.
شرح غزل ۵۷ حافظ (شرح غزل آن سیه چرده که شیرینی عالم با اوست)
روی خوب است و کمال هنر و دامن پاک
لاجرم همت پاکان دو عالم با اوست
از آنجا که یار دلربای من چهره ای زیبا و فضل و هنری در حد کمال و دامنی پاک و بی آلایش دارد، بی شک پاکان دو جهان بر او دعا و توجهی خاص دارند.
خال مشکین که بدان عارض گندمگون است
سر آن دانه که شد رهزن آدم با اوست
آن خیال سیاهی که زینت بخش چهره ملیح و زیبای یار است، راز دانه ای را در خود نهفته است که سبب گمراهی آدم و راندن او از بهشت شد. به عبارت دیگر همان طور که دانه گندم سبب گمراهی آدم شد، خال سیاه معشوق نیز راه دل عشاق را زد و آنها را گمراه کرد.
مصراع دوم تلمیح است به ماجرای آدم و خوردن میوه ممنوعه و رانده شدن از بهشت
عارض گندم گون: رخساره سبزه و ملیح
دلبرم عزم سفر کرد خدا را یاران
چه کنم با دل مجروح که مرهم با اوست
ای دوستان به خاطر خدا چاره ای برای دل عاشق دردمندم بیندیشید زیرا معشوقم به سفر رفته است و مرهم و درمان دل همراه اوست.
خدا را: به خاطر خدا
با که این نکته توان گفت که آن سنگین دل
کشت ما را و دم عیسی مریم با اوست
این نکته و راز را با چه کسی می توان در میان گذاشت که معشوق دلربای سنگین دل من مرا کشت، در حالی که دم عیسوی با او بود؟
مصراع دوم دارای پارادوکس است؛ به این ترکیب که یار با وجود اینکه دم عیسوی دارد، ولی مرا کشته است.
حافظ از معتقدان است گرامی دارش
زان که بخشایش بس روح مکرم با اوست
حافظ از معتقدان و گروندگان است. وی را گرامی بدار زیرا بسیاری از ارواح اولیای الهی برای او طلب رحمت و بخشایش می کنند و دعای خیر ایشان با اوست.
فایل صوتی غزل ۵۷ حافظ / آن سیه چرده که شیرینی عالم با اوست
دانلود فایل صوتی غزل آن سیه چرده که شیرینی عالم با اوست
در این شرح غزل حافظ از کتاب های حافظ نامه، شاخ نبات حافظ و حافظ معنوی نیز استفاده شده است.
حافظ نامه؛ که به مفاهیم کلیدی ابیات دشوار حافظ توسط بهاء الدین خرمشاهی پرداخته شده است.
شاخ نبات حافظ؛ شرح غزل حافظ است که توسط دکتر محمدرضا برزگر خالقی نوشته شده است.
حافظ معنوی؛ غزلیات حافظ شیرازی به روایت دکتر دینانی است.
