غزل ۲۷۶ حافظ (باغبان گر پنج روزی صحبت گل بایدش) به همراه شرح
شرح غزل ۲۷۶ حافظ / باغبان گر پنج روزی صحبت گل بایدش
باغبان گر پنج روزی صحبت گل بایدش
بر جفای خار هجران صبر بلبل بایدش
ای دل اندر بند زلفش از پریشانی منال
مرغ زیرک چون به دام افتد تحمل بایدش
رند عالم سوز را با مصلحت بینی چه کار
کار ملک است آن که تدبیر و تامل بایدش
تکیه بر تقوا و دانش در طریقت کافریست
راهرو گر صد هنر دارد توکل بایدش
با چنین زلف و رخش بادا نظربازی حرام
هر که روی یاسمین و جعد سنبل بایدش
نازها زان نرگس مستانه اش باید کشید
این دل شوریده تا آن جعد و کاکل بایدش
ساقیا در گردش ساغر تعلل تا به چند
دور چون با عاشقان افتد تسلسل بایدش
کیست حافظ تا ننوشد باده بی آواز رود
عاشق مسکین چرا چندین تجمل بایدش
بیشتر بخوانید: زندگینامه حافظ شیرازی شاعر و حکیم قرن هشتم
شرح غزل ۲۷۶ حافظ (شرح غزل باغبان گر پنج روزی صحبت گل بایدش)
باغبان گر پنج روزی صحبت گل بایدش
بر جفای خار هجران صبر بلبل بایدش
اگر باغبان می خواهد برای مدت اندکی با گل همنشین و همدم باشد باید چون بلبل بر جفای خار دوری و فراق شکیبایی کند.
پنج روزی: کنایه از مدت اندک
صحبت: همنشینی
ای دل اندر بند زلفش از پریشانی منال
مرغ زیرک چون به دام افتد تحمل بایدش
ای دل از اینکه در دام گیسوی تابدار معشوق اسیری از آشفتگی و پریشانی ناله و فریاد نکن زیرا مرغ هوشیار وقتی گرفتار دام می شود باید صبور و شکیبا باشد.
بیشتر بخوانید: حافظ شیرازی شاعری بی همتا
رند عالم سوز را با مصلحت بینی چه کار
کار ملک است آن که تدبیر و تامل بایدش
رند لاابالی و مستی که همه تعلقات مادی را سوزانده و به دنیای فانی پشت پا زده است، با مصلحت اندیشی چه کار دارد؟ آنچه نیاز به تدبیر و تامل دارد کار سلطنت و کشورداری است.
تکیه بر تقوا و دانش در طریقت کافریست
راهرو گر صد هنر دارد توکل بایدش
در طریقت عشق تنها به پرهیزکاری و علم تکیه کردن کافری و شرک است. رونده راه حق اگر صد هنر و فضیلت هم داشته باشد باید به خدا توکل کند.
با چنین زلف و رخش بادا نظربازی حرام
هر که روی یاسمین و جعد سنبل بایدش
آن کس که با وجود زلف و چهره زیبای معشوق به روی یاسمن و موی تابدار سنبل توجه کند، نظربازی بر او حرام باد.
بیشتر بخوانید: حافظ انسان شناس بزرگ؛ نوشته ای از دکتر دینانی
نازها زان نرگس مستانه اش باید کشید
این دل شوریده تا آن جعد و کاکل بایدش
این دل عاشق و شیدا تا زمانی که نیازمند آن زلف تابدار و زیبای معشوق است باید از آن چشمان مست و خمار او نازهای بسیاری بکشد.
شوریده: عاشق و دیوانه
ساقیا در گردش ساغر تعلل تا به چند
دور چون با عاشقان افتد تسلسل بایدش
ای ساقی در به گردش درآوردن جام شراب تا کی درنگ و تعلل می کنی؟ وقتی نوبت به عاشقان رسید گردش جام باید پیاپی باشد.
ساغر: جام و پیاله شراب
تعلل: بهانه و سستی
دور: گردش جام شراب
بیشتر بخوانید: بررسی رزق و روزی در اشعار حافظ شیرازی
کیست حافظ تا ننوشد باده بی آواز رود
عاشق مسکین چرا چندین تجمل بایدش
حافظ کیست که باید باده را با آواز رود بنوشد؟ عاشق مسکین و درمانده چرا باید پایبند تجمل و جاه و جلال ظاهری باشد؟ یعنی حافظ که عاشق بیچاره ای بیش نیست، کسی نیست که باده را با نغمه چنگ و بربط بنوشد.
در این شرح غزل حافظ از کتاب های حافظ نامه و شاخ نبات حافظ نیز استفاده شده است.
حافظ نامه؛ که به مفاهیم کلیدی ابیات دشوار حافظ توسط بهاء الدین خرمشاهی پرداخته شده است.
شاخ نبات حافظ؛ شرح غزل حافظ است که توسط دکتر محمدرضا برزگر خالقی نوشته شده است.
مجله اینترنتی تحلیلک
خیلی جالب و دقیق تفسیر شده بود.ممنونم .عالی بود