غزل ۳۷۴ حافظ (بیا تا گل برافشانیم و می در ساغر اندازیم) به همراه شرح
شرح غزل ۳۷۴ حافظ / بیا تا گل برافشانیم و می در ساغر اندازیم
بیا تا گل برافشانیم و می در ساغر اندازیم
فلک را سقف بشکافیم و طرحی نو دراندازیم
اگر غم لشکر انگیزد که خون عاشقان ریزد
من و ساقی به هم تازیم و بنیادش براندازیم
شراب ارغوانی را گلاب اندر قدح ریزیم
نسیم عطرگردان را شِکَر در مجمر اندازیم
چو در دست است رودی خوش بزن مطرب سرودی خوش
که دست افشان غزل خوانیم و پاکوبان سر اندازیم
صبا خاک وجود ما بدان عالی جناب انداز
بود کان شاه خوبان را نظر بر منظر اندازیم
یکی از عقل می لافد یکی طامات می بافد
بیا کاین داوری ها را به پیش داور اندازیم
بهشت عدن اگر خواهی بیا با ما به میخانه
که از پای خمت روزی به حوض کوثر اندازیم
سخندانی و خوشخوانی نمی ورزند در شیراز
بیا حافظ که تا خود را به ملکی دیگر اندازیم
بیشتر بخوانید: زندگینامه حافظ شیرازی شاعر و حکیم قرن هشتم
شرح غزل ۳۷۴ حافظ (شرح غزل بیا تا گل برافشانیم و می در ساغر اندازیم)
بیا تا گل برافشانیم و می در ساغر اندازیم
فلک را سقف بشکافیم و طرحی نو دراندازیم
بیا تا همه جا را گل باران کنیم و شراب در جام بریزیم و بنوشیم و سقف این آسمان کج رو را بشکافیم و طرح تازه ای بنا کنیم.
اگر غم لشکر انگیزد که خون عاشقان ریزد
من و ساقی به هم تازیم و بنیادش براندازیم
اگر سپاهی از غم و اندوه قصد ریختن خون عاشقان را داشته باشد، من و ساقی با هم متحد می شویم و بنیاد او را از بیخ بر می کنیم و نابودش می سازیم.
انگیختن: وادار کردن
بیشتر بخوانید: حافظ شیرازی شاعری بی همتا
شراب ارغوانی را گلاب اندر قدح ریزیم
نسیم عطرگردان را شِکَر در مجمر اندازیم
در جام شراب سرخ گلاب بریزیم تا خوشبو شود و در آتشدان نسیم عطرگردان شکر بیفشانیم تا هوا را بیشتر معطر سازد.
مجمر: آتشدان و منقل
چو در دست است رودی خوش بزن مطرب سرودی خوش
که دست افشان غزل خوانیم و پاکوبان سر اندازیم
ای مطرب اکنون که رودی خوش و دلپسند در دست داری پس بنواز و ترانه ای دلنشین بخوان تا دست افشان و رقصان غزل بخوانیم و از شدت شور و هیجان سراندازی کنیم.
رود: بربط
بیشتر بخوانید: حافظ انسان شناس بزرگ؛ نوشته ای از دکتر دینانی
صبا خاک وجود ما بدان عالی جناب انداز
بود کان شاه خوبان را نظر بر منظر اندازیم
ای صبا خاک وجود ما را به بارگاه بلند آن معشوق عالی مقام بیفکن تا شاید بتوانیم به چهره زیبای آن شاه زیبارویان نظری بیندازیم.
یکی از عقل می لافد یکی طامات می بافد
بیا کاین داوری ها را به پیش داور اندازیم
یکی به عقل خود می نازد و لاف و گزاف می زند و دیگری سخنان باطل و بیهوده به هم می بافد و می گوید. بیا تا این قضاوت و ادعاها را نزد قاضی عالم یعنی خداوند ببریم.
داوری ها: دادخواهی ها
داور: استعاره از خدا
بیشتر بخوانید: بررسی رزق و روزی در اشعار حافظ شیرازی
بهشت عدن اگر خواهی بیا با ما به میخانه
که از پای خمت روزی به حوض کوثر اندازیم
اگر خواهان بهشت جاودان هستی با ما به میخانه بیا تا روزی تو را از پای خم شراب به داخل حوض کوثر بیندازیم.
عدن: از نام ها و صفات بهشت و در لغت به معنی جاودان و همیشگی است.
سخندانی و خوشخوانی نمی ورزند در شیراز
بیا حافظ که تا خود را به ملکی دیگر اندازیم
ای حافظ بیا تا خود را به سرزمین دیگری برسانیم زیرا که در شیراز کسی ارزش ادب و سخن و خوش آوازی را نمی داند و آن را به کار نمی گیرد.
ورزیدن: به کار بردن، عمل کردن
در این شرح غزل حافظ از کتاب های حافظ نامه و شاخ نبات حافظ نیز استفاده شده است.
حافظ نامه؛ که به مفاهیم کلیدی ابیات دشوار حافظ توسط بهاء الدین خرمشاهی پرداخته شده است.
شاخ نبات حافظ؛ شرح غزل حافظ است که توسط دکتر محمدرضا برزگر خالقی نوشته شده است.
مجله اینترنتی تحلیلک
