غزل ۲۶۲ حافظ (حال خونین دلان که گوید باز) به همراه شرح
شرح غزل ۲۶۲ حافظ / حال خونین دلان که گوید باز
حال خونین دلان که گوید باز
و از فلک خون خم که جوید باز
شرمش از چشم می پرستان باد
نرگس مست اگر بروید باز
جز فلاطون خم نشین شراب
سر حکمت به ما که گوید باز
هر که چون لاله کاسه گردان شد
زین جفا رخ به خون بشوید باز
نگشاید دلم چو غنچه اگر
ساغری از لبش نبوید باز
بس که در پرده چنگ گفت سخن
ببرش موی تا نموید باز
گرد بیت الحرام خم حافظ
گر نمیرد به سر بپوید باز
بیشتر بخوانید: زندگینامه حافظ شیرازی شاعر و حکیم قرن هشتم
شرح غزل ۲۶۲ حافظ (شرح غزل حال خونین دلان که گوید باز)
حال خونین دلان که گوید باز
و از فلک خون خم که جوید باز
حال عاشقان غم دیده و رنجور را چه کسی بیان می کند؟ و چه کسی انتقام خون ریخته شده خم را از روزگار می گیرد؟
خونین دلان: کنایه از غم دیدگان
خون خم: استعاره از شراب
بیشتر بخوانید: حافظ شیرازی شاعری بی همتا
شرمش از چشم می پرستان باد
نرگس مست اگر بروید باز
اگر بار دیگر گل نرگس مست بروید باید از چشم خمار باده نوشان شرمسار باشد زیرا در میخانه ها را بسته اند و می خواران خمارند و یا به تعبیر دیگر می توان گفت که چشم می خواران بر اثر بسته شدن میخانه چنان خمار و زیباست که گل نرگس با همه خماری و زیبایی چشم در برابر چشمان آنها باید شرمنده باشد.
جز فلاطون خم نشین شراب
سر حکمت به ما که گوید باز
به جز شراب خم نشین که چون افلاطون آگاه به همه اسرار حکمت است چه کسی می تواند راز دانش و حکمت را برای ما بازگو کند؟
بیشتر بخوانید: حافظ انسان شناس بزرگ؛ نوشته ای از دکتر دینانی
هر که چون لاله کاسه گردان شد
زین جفا رخ به خون بشوید باز
هر کس که چون لاله ساقی و کاسه گردان باده نوشان شد از این ستمی که بر اثر ریخته شدن خون خم بر می خواران و شراب رفته است، چهره اش را به خون می شوید و اشک خونین می ریزد.
نگشاید دلم چو غنچه اگر
ساغری از لبش نبوید باز
دل من که چون غنچه بسته و گرفته است تا بویی از لب می گون یار درنیابد هرگز باز و شکفته نخواهد شد.
بس که در پرده چنگ گفت سخن
ببرش موی تا نموید باز
چنگ بسیار در پرده سخن گفته است. تارهای آن را ببر و پاره کن تا دیگر ناله نکند.
بیشتر بخوانید: بررسی رزق و روزی در اشعار حافظ شیرازی
گرد بیت الحرام خم حافظ
گر نمیرد به سر بپوید باز
اگر عمری برای حافظ باقی بماند با اشتیاق گرد بیت الحرام خم طواف خواهد کرد.
بیت الحرام: ایهام دارد: ۱.خانه ای که دارای حرمت و احترام است. ۲.کعبه
پوییدن: رفتن و دویدن
در این شرح غزل حافظ از کتاب های حافظ نامه و شاخ نبات حافظ نیز استفاده شده است.
حافظ نامه؛ که به مفاهیم کلیدی ابیات دشوار حافظ توسط بهاء الدین خرمشاهی پرداخته شده است.
شاخ نبات حافظ؛ شرح غزل حافظ است که توسط دکتر محمدرضا برزگر خالقی نوشته شده است.
مجله اینترنتی تحلیلک
