غزل ۱۴۲ حافظ (دوستان دختر رز توبه ز مستوری کرد) به همراه شرح

شرح غزل ۱۴۲ حافظ / دوستان دختر رز توبه ز مستوری کرد

دوستان دختر رز توبه ز مستوری کرد
شد سوی محتسب و کار به دستوری کرد

آمد از پرده به مجلس عرقش پاک کنید
تا نگویند حریفان که چرا دوری کرد

مژدگانی بده ای دل که دگر مطرب عشق
راه مستانه زد و چاره مخموری کرد

نه به هفت آب که رنگش به صد آتش نرود
آن چه با خرقه زاهد می انگوری کرد

غنچه گلبن وصلم ز نسیمش بشکفت
مرغ خوشخوان طرب از برگ گل سوری کرد

حافظ افتادگی از دست مده زان که حسود
عرض و مال و دل و دین در سر مغروری کرد

شرح غزل ۱۴۲ حافظ (شرح غزل دوستان دختر رز توبه ز مستوری کرد)

دوستان دختر رز توبه ز مستوری کرد
شد سوی محتسب و کار به دستوری کرد

ای دوستان دختر رز از پوشیدگی و نجابت توبه کرد و نزد محتسب رفت و از او اجازه گرفت که از این پس آشکارا به کار مشغول شود.

دختر رز: دختر انگور، استعاره از شراب

مستوری: پوشیدگی، تقوا

دستوری: اجازه

آمد از پرده به مجلس عرقش پاک کنید
تا نگویند حریفان که چرا دوری کرد

دختر رز از پس پرده خود را آشکار کرد و به مجلس آمد. عرق شرمش را پاک کنید تا حریفان مجلس نگویند که چرا پنهان شده است.

مژدگانی بده ای دل که دگر مطرب عشق
راه مستانه زد و چاره مخموری کرد

ای دل مژده بده که بار دیگر نوازنده عشق مستانه نغمه و آهنگ نواخت و با آن چاره خماری و ملالت ما را رها کرد.

نه به هفت آب که رنگش به صد آتش نرود
آن چه با خرقه زاهد می انگوری کرد

تاثیری که شراب بر خرقه زاهد گذاشت، نه با هفت آب بلکه با صد آتش هم از بین نمی رود.

هفت آب: ایهام دارد: ۱. هفت دریا و تمام آب های روی زمین ۲.هفت بار آب کشیدن

غنچه گلبن وصلم ز نسیمش بشکفت
مرغ خوشخوان طرب از برگ گل سوری کرد

غنچه درخت وصالم از بوی خوش معشوق شکفت و بلبل خوش آواز با دیدن برگ گل سرخ به شادی و طرب پرداخت.

گل سوری: سور به معنی سرخ است زیرا گل سرخ را سوری می گویند.

حافظ افتادگی از دست مده زان که حسود
عرض و مال و دل و دین در سر مغروری کرد

ای حافظ فروتنی و تواضع را از دست نده زیرا حسود آبرو و مال و دین و دل خود را فدای غرور و خودخواهی کرد.

در این شرح غزل حافظ از کتاب های حافظ نامه، شاخ نبات حافظ و حافظ معنوی نیز استفاده شده است.

حافظ نامه؛ که به مفاهیم کلیدی ابیات دشوار حافظ توسط بهاء الدین خرمشاهی پرداخته شده است.

شاخ نبات حافظ؛ شرح غزل حافظ است که توسط دکتر محمدرضا برزگر خالقی نوشته شده است.

حافظ معنوی؛ غزلیات حافظ شیرازی به روایت دکتر دینانی است.