غزل ۳۶۲ حافظ (دیدار شد میسر و بوس و کنار هم) به همراه شرح
شرح غزل ۳۶۲ حافظ / دیدار شد میسر و بوس و کنار هم
دیدار شد میسر و بوس و کنار هم
از بخت شکر دارم و از روزگار هم
زاهد برو که طالع اگر طالع من است
جامم به دست باشد و زلف نگار هم
ما عیب کس به مستی و رندی نمی کنیم
لعل بتان خوش است و می خوشگوار هم
ای دل بشارتی دهمت محتسب نماند
و از می جهان پر است و بت میگسار هم
خاطر به دست تفرقه دادن نه زیرکیست
مجموعه ای بخواه و صراحی بیار هم
بر خاکیان عشق فشان جرعه لبش
تا خاک لعل گون شود و مشکبار هم
آن شد که چشم بد نگران بودی از کمین
خصم از میان برفت و سرشک از کنار هم
چون کائنات جمله به بوی تو زنده اند
ای آفتاب سایه ز ما برمدار هم
چون آب روی لاله و گل فیض حسن توست
ای ابر لطف بر من خاکی ببار هم
حافظ اسیر زلف تو شد از خدا بترس
و از انتصاف آصف جم اقتدار هم
برهان ملک و دین که ز دست وزارتش
ایام کان یمین شد و دریا یسار هم
بر یاد رای انور او آسمان به صبح
جان می کند فدا و کواکب نثار هم
گوی زمین ربوده چوگان عدل اوست
وین برکشیده گنبد نیلی حصار هم
عزم سبک عنان تو در جنبش آورد
این پایدار مرکز عالی مدار هم
تا از نتیجه فلک و طور دور اوست
تبدیل ماه و سال و خزان و بهار هم
خالی مباد کاخ جلالش ز سروران
و از ساقیان سروقد گلعذار هم
بیشتر بخوانید: زندگینامه حافظ شیرازی شاعر و حکیم قرن هشتم
شرح غزل ۳۶۲ حافظ (شرح غزل دیدار شد میسر و بوس و کنار هم)
دیدار شد میسر و بوس و کنار هم
از بخت شکر دارم و از روزگار هم
هم از بخت و اقبال نیک خود و هم از زمانه سپاسگزارم که سرانجام دیدار معشوق و بوسیدن و در آغوش کشیدن او برایم میسر گشت.
کنار: آغوش
زاهد برو که طالع اگر طالع من است
جامم به دست باشد و زلف نگار هم
زاهد دور شو که اگر بخت و طالع همان است که من دارم پس ساغر شراب و گیسوی معشوق زیبا در دست من خواهد بود.
ما عیب کس به مستی و رندی نمی کنیم
لعل بتان خوش است و می خوشگوار هم
ما بر کسی به خاطر مستی و رندی خرده نمی گیریم زیرا هم لب لعل گون معشوق زیبا و دلکش است و هم شراب، گوارا و دلپذیر.
خوش: زیبا و دلپسند
خوشگوار: گوارا و خوشمزه
بیشتر بخوانید: حافظ شیرازی شاعری بی همتا
ای دل بشارتی دهمت محتسب نماند
و از می جهان پر است و بت میگسار هم
ای دل مژده ای به تو بدهم که دیگر محتسب از میان رفت و جهان پر از باده و ساقیان زیبارو گشت.
بشارت: مژده
خاطر به دست تفرقه دادن نه زیرکیست
مجموعه ای بخواه و صراحی بیار هم
اندیشه و دل را به دست پریشانی و آشفتگی سپردن نشانه هوشیاری و زیرکی نیست. دیوان شعر و جام شرابی مهیا کن و به دست بگیر.
خاطر: فکر و اندیشه
شرح غزل ۳۶۲ حافظ (شرح غزل دیدار شد میسر و بوس و کنار هم)
بر خاکیان عشق فشان جرعه لبش
تا خاک لعل گون شود و مشکبار هم
یک جرعه از شراب لب او بر خاکساران طریق عشق بیفشان تا خاک گلگون و معطر گردد.
آن شد که چشم بد نگران بودی از کمین
خصم از میان برفت و سرشک از کنار هم
آن زمانی که چشم بد دشمن از کمینگاه می نگریست و مراقب بود، گذشت. دشمن از میان رفت و اشک ریزی هم به پایان رسید.
شدن: گذشتن
نگران: در حال دیدن و مراقب بودن
سرشک: اشک
بیشتر بخوانید: حافظ انسان شناس بزرگ؛ نوشته ای از دکتر دینانی
چون کائنات جمله به بوی تو زنده اند
ای آفتاب سایه ز ما برمدار هم
ای آفتاب حیات بخش وقتی همه موجودات به آرزو و اشتیاق تو زنده اند پس سایه لطف و توجه خود را از ما دریغ مدار.
چون آب روی لاله و گل فیض حسن توست
ای ابر لطف بر من خاکی ببار هم
وقتی آبرو و طراوت و شادابی لاله و گل به سبب لطف و بخشش جمال و زیبایی توست پس ای ابر رحمت بر من خاکسار درمانده هم ببار.
آب رو: ارزش و اعتبار
حافظ اسیر زلف تو شد از خدا بترس
و از انتصاف آصف جم اقتدار هم
حافظ اسیر زنجیر زلف زیبای تو شد. از خدا بترس و هم از دادگری وزیر زمان خواجه برهان الدین که قدرت و شکوه سلیمان را دارد، بیمناک باش.
انتصاف: عدالت گستری
شرح غزل ۳۶۲ حافظ (شرح غزل دیدار شد میسر و بوس و کنار هم)
برهان ملک و دین که ز دست وزارتش
ایام کان یمین شد و دریا یسار هم
مسند وزارت خواجه برهان الدین که برهان و دلیل محکمی برای دین و ملک است، سبب شد که روزگار توانگر و بخشنده گردد.
کان یمین: کان به معنی معدن و یمین به معنی دست راست است و به تعبیر لغت نامه کان یمین کنایه از کریم بخشنده است.
دریا یسار: کنایه از مال دار و ثروتمند
بیشتر بخوانید: بررسی رزق و روزی در اشعار حافظ شیرازی
بر یاد رای انور او آسمان به صبح
جان می کند فدا و کواکب نثار هم
آسمان به هنگام صبح به یاد اندیشه تابان و درخشان او هم جان خود و هم ستارگان را نثار می کند.
انور: تابان و درخشان
گوی زمین ربوده چوگان عدل اوست
وین برکشیده گنبد نیلی حصار هم
زمین گوی مانند و آسمان برافراشته نیلگون حصار هر دو مطیع و رام چوگان عدل و انصاف اوست.
نیلی حصار: استعاره از آسمان
عزم سبک عنان تو در جنبش آورد
این پایدار مرکز عالی مدار هم
اراده و کوشش تیزرو و شتابان تو، این زمین محکم و پایداری را که مرکز آسمان بلند مدار است، به حرکت و چرخش وا می دارد.
عزم: اراده
سبک عنان: کنایه از تیزرو
پایدار مرکز: مرکز محکم و استوار
عالی مدار: دارای مدار و گردشی بلند
تا از نتیجه فلک و طور دور اوست
تبدیل ماه و سال و خزان و بهار هم
خالی مباد کاخ جلالش ز سروران
و از ساقیان سروقد گلعذار هم
تا زمانی که تبدیل ماه و سال و پاییز و بهار حاصل آسمان و چگونگی گردش آن است، امید است که قصر باشکوه و جلالش از بزرگان و ساقیان سروقامت گل چهره خالی نباشد.
طور: چگونگی و حالت
دور: گردش
در این شرح غزل حافظ از کتاب های حافظ نامه و شاخ نبات حافظ نیز استفاده شده است.
حافظ نامه؛ که به مفاهیم کلیدی ابیات دشوار حافظ توسط بهاء الدین خرمشاهی پرداخته شده است.
شاخ نبات حافظ؛ شرح غزل حافظ است که توسط دکتر محمدرضا برزگر خالقی نوشته شده است.
مجله اینترنتی تحلیلک
عالی بود ممنون 👌🏻👌🏻
سپاس از همراهی شما