غزل ۲۵۹ حافظ (منم که دیده به دیدار دوست کردم باز) به همراه شرح
شرح غزل ۲۵۹ حافظ / منم که دیده به دیدار دوست کردم باز
منم که دیده به دیدار دوست کردم باز
چه شکر گویمت ای کارساز بنده نواز
نیازمند بلا گو رخ از غبار مشوی
که کیمیای مراد است خاک کوی نیاز
ز مشکلات طریقت عنان متاب ای دل
که مرد راه نیندیشد از نشیب و فراز
طهارت ار نه به خون جگر کند عاشق
به قول مفتی عشقش درست نیست نماز
در این مقام مجازی بجز پیاله مگیر
در این سراچه بازیچه غیر عشق مباز
به نیم بوسه دعایی بخر ز اهل دلی
که کید دشمنت از جان و جسم دارد باز
فکند زمزمه عشق در حجاز و عراق
نوای بانگ غزل های حافظ از شیراز
بیشتر بخوانید: زندگینامه حافظ شیرازی شاعر و حکیم قرن هشتم
شرح غزل ۲۵۹ حافظ (شرح غزل منم که دیده به دیدار دوست کردم باز)
منم که دیده به دیدار دوست کردم باز
چه شکر گویمت ای کارساز بنده نواز
آیا این منم که چشم گشودم و چهره یار را دیدم؟ ای خدای کارگشا و بنده نواز چگونه می توانم شکر تو را به جا آورم؟
نیازمند بلا گو رخ از غبار مشوی
که کیمیای مراد است خاک کوی نیاز
به عاشقی که نیازمند بلای عشق است بگو چهره خود را از غبار کوی یار مشوی و پاک نکن که خاک کوی او کیمیایی است که عاشق را به مراد و آرزویش می رساند.
بیشتر بخوانید: حافظ شیرازی شاعری بی همتا
ز مشکلات طریقت عنان متاب ای دل
که مرد راه نیندیشد از نشیب و فراز
ای دل از مشکلات راه عشق روی نگردان که سالک واقعی از رنج و سختی های این راه بیمی به خود راه نمی دهد.
اندیشیدن: ترسیدن
نشیب و فراز: پستی و بلندی
طهارت ار نه به خون جگر کند عاشق
به قول مفتی عشقش درست نیست نماز
اگر عاشق با خون جگر وضو نسازد به قول مفتی عشق نمازش درست نیست.
طهارت: مجازا وضو
مفتی: فتوا دهنده
بیت به سخن معروف حسین بن منصور حلاج اشاره دارد که فرمود: نماز عشق دو رکعت است که وضوی آن درست نیست مگر به خون.
در این مقام مجازی بجز پیاله مگیر
در این سراچه بازیچه غیر عشق مباز
در این دنیای غیر حقیقی و در این جایگاه بازی فقط شراب بنوش و به عشق بازی مشغول شو.
مقام مجازی: استعاره از دنیا
باختن: انجام دادن
سراچه بازیچه: جایگاه بازی و نمایش، استعاره از دنیا
بیشتر بخوانید: حافظ انسان شناس بزرگ؛ نوشته ای از دکتر دینانی
به نیم بوسه دعایی بخر ز اهل دلی
که کید دشمنت از جان و جسم دارد باز
به بوسه ای مختصر از صاحبدل و عارفی دعایی بخر زیرا دعای آنها جسم و جان تو را از فریب و نیرنگ دشمنت دور می سازد.
کید: نیرنگ، فریب
فکند زمزمه عشق در حجاز و عراق
نوای بانگ غزل های حافظ از شیراز
آهنگ زیبای غزل های حافظ از شیراز، نغمه عشق را در حجاز و عراق طنین انداز کرد.
بیشتر بخوانید: بررسی رزق و روزی در اشعار حافظ شیرازی
در این شرح غزل حافظ از کتاب های حافظ نامه و شاخ نبات حافظ نیز استفاده شده است.
حافظ نامه؛ که به مفاهیم کلیدی ابیات دشوار حافظ توسط بهاء الدین خرمشاهی پرداخته شده است.
شاخ نبات حافظ؛ شرح غزل حافظ است که توسط دکتر محمدرضا برزگر خالقی نوشته شده است.
مجله اینترنتی تحلیلک
