غزل ۳۳۸ حافظ (من دوستدار روی خوش و موی دلکشم) به همراه شرح
شرح غزل ۳۳۸ حافظ / من دوستدار روی خوش و موی دلکشم
من دوستدار روی خوش و موی دلکشم
مدهوش چشم مست و می صاف بی غشم
گفتی ز سر عهد ازل یک سخن بگو
آن گه بگویمت که دو پیمانه درکشم
من آدم بهشتیم اما در این سفر
حالی اسیر عشق جوانان مه وشم
در عاشقی گزیر نباشد ز ساز و سوز
استاده ام چو شمع مترسان ز آتشم
شیراز معدن لب لعل است و کان حسن
من جوهری مفلسم ایرا مشوشم
از بس که چشم مست در این شهر دیده ام
حقا که می نمی خورم اکنون و سرخوشم
شهریست پر کرشمه حوران ز شش جهت
چیزیم نیست ور نه خریدار هر ششم
بخت ار مدد دهد که کشم رخت سوی دوست
گیسوی حور گرد فشاند ز مفرشم
حافظ عروس طبع مرا جلوه آرزوست
آیینه ای ندارم از آن آه می کشم
بیشتر بخوانید: زندگینامه حافظ شیرازی شاعر و حکیم قرن هشتم
شرح غزل ۳۳۸ حافظ (شرح غزل من دوستدار روی خوش و موی دلکشم)
من دوستدار روی خوش و موی دلکشم
مدهوش چشم مست و می صاف بی غشم
من خواهان چهره زیبا و گیسوی جذاب و دلربا و حیران چشم خمار و شراب ناب و زلال هستم.
دلکش: جذاب و دلربا
مدهوش: حیران
گفتی ز سر عهد ازل یک سخن بگو
آن گه بگویمت که دو پیمانه درکشم
گفتی که از راز عهد الست سخنی بگو. زمانی می توانم راز این پیمان عشق را فاش نمایم که دو پیمانه شراب بنوشم و مست شوم.
درکشیدن: نوشیدن
بیشتر بخوانید: حافظ شیرازی شاعری بی همتا
من آدم بهشتیم اما در این سفر
حالی اسیر عشق جوانان مه وشم
من انسان اهل بهشت هستم که در سفر به این عالم اکنون گرفتار عشق معشوقان زیبارو هستم.
در این سفر: کنایه از فرود آمدن آدم از بهشت به عالم خاکی
حالی: اکنون
در عاشقی گزیر نباشد ز ساز و سوز
استاده ام چو شمع مترسان ز آتشم
در عاشقی از سوختن و ساختن چاره ای نیست، مرا که مانند عشق پابرجا و استوار ایستاده ام از آتش عشق نترسان.
گریز: چاره
استادن: ایستادن
شیراز معدن لب لعل است و کان حسن
من جوهری مفلسم ایرا مشوشم
شیراز معدن لب لعل گون و مرکز جمال و زیبایی است. من جواهرشناس تهی دستم و به همین سبب آشفته و پریشانم.
جوهری مفلس: جواهرشناس تهی دست
ایرا: زیرا
بیشتر بخوانید: حافظ انسان شناس بزرگ؛ نوشته ای از دکتر دینانی
از بس که چشم مست در این شهر دیده ام
حقا که می نمی خورم اکنون و سرخوشم
آن قدر در این شهر چشم مست و خمار دیده ام که به راستی شراب ننوشیده سرمست و خوش هستم.
حقا: به راستی
شهریست پر کرشمه حوران ز شش جهت
چیزیم نیست ور نه خریدار هر ششم
شیراز شهری است که ناز و کرشمه زیبارویان بهشتی آن از هر طرف به چشم می خورد. بی چیزم وگرنه همه آن ناز و عشوه ها را خریدارم.
بیشتر بخوانید: بررسی رزق و روزی در اشعار حافظ شیرازی
بخت ار مدد دهد که کشم رخت سوی دوست
گیسوی حور گرد فشاند ز مفرشم
اگر بخت مساعد من را یاری کند که به سوی یار بروم، زلف حوریان بهشتی از مفرش من گرد می افشانند و خدمتگزار من می شوند.
رخت کشیدن: بار سفر بستن
مفرش: هرچیز گستردنی، بستر و رختخواب
حافظ عروس طبع مرا جلوه آرزوست
آیینه ای ندارم از آن آه می کشم
ای حافظ عروس طبع و قریحه زیبای شعری من در آرزوی جلوه گری است ولی آینه ای برای نشان دادن آن ندارم، به این دلیل است که آه حسرت می کشم. یعنی امکان شکوفا شدن ذوق شعری ام نیست و کسی خریدار آن نیست.
در این شرح غزل حافظ از کتاب های حافظ نامه و شاخ نبات حافظ نیز استفاده شده است.
حافظ نامه؛ که به مفاهیم کلیدی ابیات دشوار حافظ توسط بهاء الدین خرمشاهی پرداخته شده است.
شاخ نبات حافظ؛ شرح غزل حافظ است که توسط دکتر محمدرضا برزگر خالقی نوشته شده است.
مجله اینترنتی تحلیلک
