غزل ۲۲۷ حافظ (گر چه بر واعظ شهر این سخن آسان نشود) به همراه شرح
شرح غزل ۲۲۷ حافظ / گر چه بر واعظ شهر این سخن آسان نشود
گر چه بر واعظ شهر این سخن آسان نشود
تا ریا ورزد و سالوس مسلمان نشود
رندی آموز و کرم کن که نه چندان هنر است
حیوانی که ننوشد می و انسان نشود
گوهر پاک بباید که شود قابل فیض
ور نه هر سنگ و گلی لؤلؤ و مرجان نشود
اسم اعظم بکند کار خود ای دل خوش باش
که به تلبیس و حیل دیو مسلمان نشود
عشق می ورزم و امید که این فن شریف
چون هنرهای دگر موجب حرمان نشود
دوش می گفت که فردا بدهم کام دلت
سببی ساز خدایا که پشیمان نشود
حسن خلقی ز خدا می طلبم خوی تو را
تا دگر خاطر ما از تو پریشان نشود
ذره را تا نبود همت عالی حافظ
طالب چشمه خورشید درخشان نشود
بیشتر بخوانید: زندگینامه حافظ شیرازی شاعر و حکیم قرن هشتم
شرح غزل ۲۲۷ حافظ (شرح غزل گر چه بر واعظ شهر این سخن آسان نشود)
گر چه بر واعظ شهر این سخن آسان نشود
تا ریا ورزد و سالوس مسلمان نشود
هرچند پذیرفتن این سخن بر واعظ شهر آسان نیست ولی باید بداند تا زمانی که مکر و فریب به کار می برد و دروغگوست، مسلمان نخواهد شد.
سالوس: دروغگو، فریب دهنده
رندی آموز و کرم کن که نه چندان هنر است
حیوانی که ننوشد می و انسان نشود
رندی بیاموز و جوانمردی و بخشش کن زیرا چندان هنر و فضیلت ندارد حیوانی که باده معرفت نمی نوشد و در نتیجه انسان هم نمی شود. یعنی نشانه انسان بودن آزادی از تمام تعلقات مادی است و برای رسیدن به این مقام والای انسانی همانا نوشیدن باده عشق و معرفت لازم است.
بیشتر بخوانید: حافظ شیرازی شاعری بی همتا
گوهر پاک بباید که شود قابل فیض
ور نه هر سنگ و گلی لؤلؤ و مرجان نشود
سرشت پاک و بی آلایش لازم است تا کسی شایسته بهره مندی از فیض و رحمت الهی باشد وگرنه هر سنگ و گلی به لولو مرجان تبدیل نمی شود.
لولو: مروارید
اسم اعظم بکند کار خود ای دل خوش باش
که به تلبیس و حیل دیو مسلمان نشود
ای دل خوش باش که سرانجام اسم اعظم کار خود را خواهد کرد زیرا هرگز با حیله و نیرنگ، دیو مسلمان نمی شود و کاری از پیش نمی برد.
اسم اعظم: بزرگ ترین نام از نام های خدا که در تعیین آن اختلاف است.
اسم اعظم بسیار ناشناخته و دست نیافتنی است و اگر نزد کسی باشد، مستجاب الدعوه می شود و از او کارهای شگفت بر می آید.
تلبیس: مکر و فریب
حیل: حیله
عشق می ورزم و امید که این فن شریف
چون هنرهای دگر موجب حرمان نشود
عشق می ورزم و امید دارم که این هنر عشق ورزی مانند هنرهای دیگر سبب ناامیدی و ناکامی من نشود. یعنی امیدوارم لااقل هنر عشق من را کامیاب کند.
بیشتر بخوانید: حافظ انسان شناس بزرگ؛ نوشته ای از دکتر دینانی
دوش می گفت که فردا بدهم کام دلت
سببی ساز خدایا که پشیمان نشود
دیشب معشوق می گفت که فردا تو را به مراد و آرزویت می رسانم و کامیابت می کنم. خدایا وسیله ای فراهم کن تا یار از گفته خود پشیمان نشود و به وعده خود وفا کند.
حسن خلقی ز خدا می طلبم خوی تو را
تا دگر خاطر ما از تو پریشان نشود
از خدا برایت آرزوی خوش خلقی می کنم و امیدوارم پیوسته دارای رفتاری نیک و پسندیده باشی تا دیگر هرگز خاطر ما از جفای تو آشفته و پریشان نشود.
بیشتر بخوانید: بررسی رزق و روزی در اشعار حافظ شیرازی
ذره را تا نبود همت عالی حافظ
طالب چشمه خورشید درخشان نشود
ای حافظ ذره هنگامی که همت و کوشش عالی نداشته باشد نمی تواند خواهان رسیدن به چشمه خورشید تابان شود.
در این شرح غزل حافظ از کتاب های حافظ نامه و شاخ نبات حافظ نیز استفاده شده است.
حافظ نامه؛ که به مفاهیم کلیدی ابیات دشوار حافظ توسط بهاء الدین خرمشاهی پرداخته شده است.
شاخ نبات حافظ؛ شرح غزل حافظ است که توسط دکتر محمدرضا برزگر خالقی نوشته شده است.
مجله اینترنتی تحلیلک
