غزل ۲۸۴ حافظ (هاتفی از گوشه میخانه دوش) به همراه شرح
شرح غزل ۲۸۴ حافظ / هاتفی از گوشه میخانه دوش
هاتفی از گوشه میخانه دوش
گفت ببخشند گنه می بنوش
لطف الهی بکند کار خویش
مژده رحمت برساند سروش
این خرد خام به میخانه بر
تا می لعل آوردش خون به جوش
گر چه وصالش نه به کوشش دهند
هر قدر ای دل که توانی بکوش
لطف خدا بیشتر از جرم ماست
نکته سربسته چه دانی خموش
گوش من و حلقه گیسوی یار
روی من و خاک در می فروش
رندی حافظ نه گناهیست صعب
با کرم پادشه عیب پوش
داور دین شاه شجاع آن که کرد
روح قدس حلقه امرش به گوش
ای ملک العرش مرادش بده
و از خطر چشم بدش دار گوش
بیشتر بخوانید: زندگینامه حافظ شیرازی شاعر و حکیم قرن هشتم
شرح غزل ۲۸۴ حافظ (شرح غزل هاتفی از گوشه میخانه دوش)
هاتفی از گوشه میخانه دوش
گفت ببخشند گنه می بنوش
دیشب از گوشه میکده فرشته ای از عالم غیب ندا داد که باده بنوش که گناه را می بخشند.
هاتف: فرشته ای که از عالم غیب آواز دهد و خود او دیده نشود.
لطف الهی بکند کار خویش
مژده رحمت برساند سروش
لطف و عنایت الهی کار خود را می کند و فرشته عالم غیب مژده بخشش را می آورد.
سروش: جبرئیل، فرشته پیام آور
بیشتر بخوانید: حافظ شیرازی شاعری بی همتا
این خرد خام به میخانه بر
تا می لعل آوردش خون به جوش
این عقل خام و ناپخته را به میخانه ببر تا شراب سرخ، خون آن را به جوش آورد و پخته سازد.
گر چه وصالش نه به کوشش دهند
هر قدر ای دل که توانی بکوش
اگرچه رسیدن به وصال معشوق با کوشش میسر نمی شود، ای دل به اندازه توان خودت در این راه کوشش کن.
لطف خدا بیشتر از جرم ماست
نکته سربسته چه دانی خموش
لطف و بخشش الهی از گناه ما بندگان بیشتر است. تو از اسرار سرپوشیده چه خبر داری؟ خاموش باش.
نکته: سخن دقیق، مضمون نغز
بیشتر بخوانید: حافظ انسان شناس بزرگ؛ نوشته ای از دکتر دینانی
گوش من و حلقه گیسوی یار
روی من و خاک در می فروش
پیوسته من غلام حلقه به گوش زلف تابدار و زیبای معشوقم و چهره بر خاک درگاه پیر می فروش می سایم.
رندی حافظ نه گناهیست صعب
با کرم پادشه عیب پوش
در برابر بخشش و بزرگواری پادشاه عیب پوش، رسوایی و لاابالی گری حافظ گناه سختی نیست.
صعب: سخت
بیشتر بخوانید: بررسی رزق و روزی در اشعار حافظ شیرازی
داور دین شاه شجاع آن که کرد
روح قدس حلقه امرش به گوش
قاضی امور دین شاه شجاع است کسی که جبرئیل حلقه به گوش و فرمانبردار اوست.
ای ملک العرش مرادش بده
و از خطر چشم بدش دار گوش
ای فرمانروای عرش، ای خدا، او را به مراد و آرزوی خود برسان و از خطر چشم زخم حسودان در پناه خود محفوظ بدار.
ملک العرش: کنایه از خدا
در این شرح غزل حافظ از کتاب های حافظ نامه و شاخ نبات حافظ نیز استفاده شده است.
حافظ نامه؛ که به مفاهیم کلیدی ابیات دشوار حافظ توسط بهاء الدین خرمشاهی پرداخته شده است.
شاخ نبات حافظ؛ شرح غزل حافظ است که توسط دکتر محمدرضا برزگر خالقی نوشته شده است.
مجله اینترنتی تحلیلک
