غزل ۳۶۹ حافظ (ما ز یاران چشم یاری داشتیم) به همراه شرح

شرح غزل ۳۶۹ حافظ / ما ز یاران چشم یاری داشتیم

ما ز یاران چشم یاری داشتیم
خود غلط بود آن چه ما پنداشتیم

تا درخت دوستی بر کی دهد
حالیا رفتیم و تخمی کاشتیم

گفت و گو آیین درویشی نبود
ور نه با تو ماجراها داشتیم

شیوه چشمت فریب جنگ داشت
ما غلط کردیم و صلح انگاشتیم

گلبن حسنت نه خود شد دلفروز
ما دم همت بر او بگماشتیم

نکته‌ ها رفت و شکایت کس نکرد
جانب حرمت فرونگذاشتیم

گفت خود دادی به ما دل حافظا
ما محصل بر کسی نگماشتیم

بیشتر بخوانید: زندگینامه حافظ شیرازی شاعر و حکیم قرن هشتم

شرح غزل ۳۶۹ حافظ (شرح غزل ما ز یاران چشم یاری داشتیم)

ما ز یاران چشم یاری داشتیم
خود غلط بود آن چه ما پنداشتیم

ما از دوستان انتظار کمک و یاری داشتیم ولی آنچه را که خیال می کردیم، اشتباه بود.

چشم داشتن: کنایه از توقع داشتن، امید و آرزو داشتن

تا درخت دوستی بر کی دهد
حالیا رفتیم و تخمی کاشتیم

اکنون بذر دوستی و محبت را کاشتیم تا ببینیم که چه وقت به بار می نشیند و میوه می دهد.

بر: میوه، ثمر

حالیا: اکنون

بیشتر بخوانید: حافظ شیرازی شاعری بی همتا

گفت و گو آیین درویشی نبود
ور نه با تو ماجراها داشتیم

جدل و قیل و قال رسم و روش درویشی نبود وگرنه ماجراهای بسیاری بین ما وجود داشت.

آیین درویشی: رسم و راه فقر و درویشی

شیوه چشمت فریب جنگ داشت
ما غلط کردیم و صلح انگاشتیم

ناز و کرشمه دلربای چشمت از روی فریب و نیرنگ قصد جنگ داشت و ما اشتباه کردیم و آن را صلح پنداشتیم.

شیوه: کرشمه، ناز

بیشتر بخوانید: حافظ انسان شناس بزرگ؛ نوشته ای از دکتر دینانی

گلبن حسنت نه خود شد دلفروز
ما دم همت بر او بگماشتیم

ای معشوق گل بوته حسن و جمالت به خودی خود زیبا و دل افروز نشد بلکه نفس و دعای همتی که ما برای شکوفایی و زیبایی آن صرف کردیم، سبب دل افروزی آن گردید.

حسن: جمال و زیبایی

دل فروز: زیبا و مایه شادی و روشنی دل

دم: نفس

نکته‌ ها رفت و شکایت کس نکرد
جانب حرمت فرونگذاشتیم

سخنان سربسته و اعتراض های بسیاری گفته شد ولی کسی گله و شکایتی نکرد و ما هم جانب ادب و احترام را رها نکردیم.

نکته ها: ایرادها، خرده گیری ها، کنایه از سخنان سربسته

بیشتر بخوانید: بررسی رزق و روزی در اشعار حافظ شیرازی

گفت خود دادی به ما دل حافظا
ما محصل بر کسی نگماشتیم

معشوق گفت ای حافظ تو خود دل به ما دادی و عاشق شدی. ما بر کسی ماموری را برای گرفتن دل قرار ندادیم.

دل دادن: کنایه از عاشق شدن

محصل: حاصل کننده، به دست آورنده

در این شرح غزل حافظ از کتاب های حافظ نامه و شاخ نبات حافظ نیز استفاده شده است.

حافظ نامه؛ که به مفاهیم کلیدی ابیات دشوار حافظ توسط بهاء الدین خرمشاهی پرداخته شده است.

شاخ نبات حافظ؛ شرح غزل حافظ است که توسط دکتر محمدرضا برزگر خالقی نوشته شده است.

مجله اینترنتی تحلیلک