غزل ۳۹۳ حافظ (دانی که چیست دولت دیدار یار دیدن) به همراه شرح

شرح غزل ۳۹۳ حافظ / دانی که چیست دولت دیدار یار دیدن

دانی که چیست دولت دیدار یار دیدن
در کوی او گدایی بر خسروی گزیدن

از جان طمع بریدن آسان بود ولیکن
از دوستان جانی مشکل توان بریدن

خواهم شدن به بستان چون غنچه با دل تنگ
وان جا به نیک نامی پیراهنی دریدن

گه چون نسیم با گل راز نهفته گفتن
گه سر عشقبازی از بلبلان شنیدن

بوسیدن لب یار اول ز دست مگذار
کآخر ملول گردی از دست و لب گزیدن

فرصت شمار صحبت کز این دوراهه منزل
چون بگذریم دیگر نتوان به هم رسیدن

گویی برفت حافظ از یاد شاه یحیی
یا رب به یادش آور درویش پروریدن

 

بیشتر بخوانید: زندگینامه حافظ شیرازی شاعر و حکیم قرن هشتم

 

شرح غزل ۳۹۳ حافظ (شرح غزل دانی که چیست دولت دیدار یار دیدن)

دانی که چیست دولت دیدار یار دیدن
در کوی او گدایی بر خسروی گزیدن

آیا می دانی که سعادت و اقبال در چیست؟ در این است که چهره زیبای یار را ببینی و در کوی او گدایی را بر پادشاهی و سلطنت برگزینی.

دولت: سعادت و اقبال

دیدار: چهره

از جان طمع بریدن آسان بود ولیکن
از دوستان جانی مشکل توان بریدن

گذشتن و چشم پوشی کردن از جان بسیار آسان و راحت ولی قطع امید کردن و دست کشیدن از یاران عزیز و گرامی بسیار سخت و مشکل است.

 

بیشتر بخوانید: حافظ شیرازی شاعری بی همتا

 

خواهم شدن به بستان چون غنچه با دل تنگ
وان جا به نیک نامی پیراهنی دریدن

می خواهم مانند غنچه با دلتنگی و ملال به باغ بروم و در آنجا به شوق بیایم و در عین نیک نامی و سربلندی پیراهن خود را پاره کنم.

شدن: رفتن

گه چون نسیم با گل راز نهفته گفتن
گه سر عشقبازی از بلبلان شنیدن

گاهی مانند نسیم رازهای پوشیده و پنهان را با گل در میان بگذارم و گاهی راز عشق بازی را از زبان بلبلان عاشق بشنوم.

 

بیشتر بخوانید: حافظ انسان شناس بزرگ؛ نوشته ای از دکتر دینانی

 

بوسیدن لب یار اول ز دست مگذار
کآخر ملول گردی از دست و لب گزیدن

در همان آغاز دیدار، بوسیدن لب معشوق را از یاد مبر و از دست نده زیرا در پایان از دست و لب گزیدن ملول و دلتنگ خواهی شد.

ملول گشتن: دلتنگ و آزرده خاطر شدن

فرصت شمار صحبت کز این دوراهه منزل
چون بگذریم دیگر نتوان به هم رسیدن

مصاحبت و همنشینی با یاران را غنیمت بدان زیرا وقتی از این منزل موقتی بگذریم، هرگز به هم نخواهیم رسید.

منزل دوراهه: استعاره از دنیا

 

بیشتر بخوانید: بررسی رزق و روزی در اشعار حافظ شیرازی

 

گویی برفت حافظ از یاد شاه یحیی
یا رب به یادش آور درویش پروریدن

گویی حافظ از یاد شاه یحیی رفته است. خدایا درویش پروراندن و توجه به تهی دستان را به یاد او بیاور.

در این شرح غزل حافظ از کتاب های حافظ نامه و شاخ نبات حافظ نیز استفاده شده است.

حافظ نامه؛ که به مفاهیم کلیدی ابیات دشوار حافظ توسط بهاء الدین خرمشاهی پرداخته شده است.

شاخ نبات حافظ؛ شرح غزل حافظ است که توسط دکتر محمدرضا برزگر خالقی نوشته شده است.

مجله اینترنتی تحلیلک