سگ سرابی
وقتی صحبت از سگ‌های بزرگ و با ابهت می‌شود، سگ سرابی جزو اولین نژادهایی است که در ذهن همه نقش می‌بندد. نژاد سگ سرابی یکی از پرطرفدارترین نژادها برای نگهبانی و تربیت گارد است.
از عمده‌ترین دلایل برتری و محبوبیت این سگ در ایران، قدرت و جسارت آن است.
سر بزرگ، پنجه‌های قدرتمند، پاهای قوی و فک بزرگی که این سگ دارد، باعث شده این نژاد به یکی از خطرناک ترین نژادهای سگ در ایران تبدیل شود.
آوازه این نژاد سگ ایرانی باعث شده سگ سرابی در کشورهایی مثل آمریکا و انگلیس نیز یافت شود.
ظاهر و تیپ سگ این سگ شباهت بسیار زیادی به سگ کنگال (یک نژاد سگ بزرگ از کشور ترکیه، سیواس) دارد. دلیل این شباهت به علت نزدیکی منطقه سراب به سیواس ترکیه است. هر دو نوع نژاد، یک نوع سگ کوهستانی هستند. این مسئله باعث شده که خیلی از افراد تازه‌کار نتوانند تفاوت بین این سگ ها را تشخیص دهند.
تاریخچه نژاد سگ سرابی
درباره تاریخچه سگ سراب (پرشین ماستیف)، اطلاعات دقیق و قابل اعتمادی وجود ندارد که نشان دهد ریشه این نژاد دقیقا از کجاست. اما براساس کتیبه‌های باستانی و از نقل قول‌هایی که دهان به دهان چرخیده، این سگ از زمان هخامنشیان نزد ایرانیان محبوب بوده است.
شاید برایتان جالب باشد که بدانید، نشانه‌هایی از این نژاد سگ، در کتیبه‌های تخت جمشید وجود دارد که ارزشمندی نژاد سگ سراب و جنگجو بودن او را نشان می‌دهد.
این نژاد سگ در زمان‌های قدیم و قبل از اسلام، طبق شواهدی از آثار به جا مانده از حکاکی‌ها و کتیبه‌ها، در مناطق باستانی آذربایجان و سراب مشاهده شده است که در آن دوران در ارتش از سگ های غول‌پیکری شبیه به سگ‌های امروزی سراب، استفاده می‌کردند.
در آن زمان برای حفظ آمادگی این سگ های مبارز، در زمان صلح، مسابقاتی را ترتیب می‌دادند که شامل مبارزه سگ با انسان بود و شخصی لباس ارتش دشمن را به تن کرده و با سگ مبارزه می‌کرد.
امروزه گفته می‌شود اصالت نژاد این سگ در اردبیل و شهرستان سراب است و همین موضوع موجب شده تا اسم آن را به نام نژاد سگ سرابی بشناسیم.
این نژاد از سگ، از زمان آشوریان در ایران و برای چوپانی به همراه گله در کوهستان‌ها زندگی می‌کرده است. در آن زمان، سگ سراب را برای مقابله با دزد، شکار خرس و کشتن گرگ به کار می‌گرفتند و سگ سراب یک نگهبان قوی محسوب می‌شد.
سگ های سراب تا ۱۰۰ سال گذشته بیشتر در چند روستا و شهر سراب مرکزیت بیشتری داشتند:
- شهر سراب
- روستای اسب فروشان
- روستای هیریز
- روستای اوغان
در این ۴ مکان حدود ۹۵% از سگ‌های بزرگ و قهرمان وجود داشته که حدود ۶۰% این سگ‌ها متعلق به دو روستای هیریز و اسب فروشان بود.
متاسفانه در زمان حال، به دلیل بی توجهی و نبود امکانات و وجود مشکلات اجتماعی، سگ سراب اصیل در هیریز تقریبا منقرض شده و در اسب فروشان هم آن‌طور که باید وجود ندارد.
اما خوشبختانه هنوز سگ‌های سراب در اکثر روستاهای سراب به نسبت یافت می‌شود و در استان آذربایجان غربی و شرقی، شمال ایران و تهران نیز پراکنده شده‌اند.
مورد دیگری که در تاریخچه سگ های سراب نمایان است، این است که نگهداران و پرورش دهندگان در گذشته درباره نژاد سگ سراب، دست به کارهای اشتباهی زده‌اند و برای اینکه سگ های قدرتمندتر و خشن‌تری تولید کنند، به ترکیب بی رویه این نژاد با نژادهای دیگر پرداخته‌اند و این اتفاق باعث شده هم نژاد اصیل سگ سرابی بسیار کاهش یابد و هم سگ های ترکیبی دیگر قدرت یک سگ سراب اصیل را نداشته باشند.
سگ سرابی اصیل
سگ سرابی با اینکه جزو برترین سگ های نگهبان است ولی به خاطر بی لطفی‌هایی که در مورد این نژاد صورت گرفته، این سگ ها بسیار کم شده‌اند. حتی در شهر سراب که زادگاه اصلی این سگ است، سگ سرابی اصیل، نسبت به گذشته بسیار کم‌تر شده است. همچنین به دلایل فرهنگی و مذهبی، در بیشتر سازمان‌ها و موسسات بین‌المللی ثبت، تکثیر و حفظ نژاد آن ناشناخته مانده یا از رقابت‌های جهانی بازمانده است.
این در حالی است که بعد از ایجاد سازمان امور سگ ایران که از اهداف اصلی این سازمان، حفظ و معرفی سگ‌های اصیل ایرانی است، شروع به استاندارد نویسی و ثبت این نژاد نموده و مدارک آن به سازمان جهانی سگ ارسال گردیده است.
مشکلات میکس پرشین ماستیف و انقراض اصالت سگ سرابی
در سال های اخیر به خاطر کم توجهی های تعدادی از پرورش دهنده‌ها و مربیان و همچنین آمیزش سگ خالص با گونه‌های ناخالص، نتیجه این آمیزش، ژن ناخالص به وجود آمد.
پرورش دهنده ها به خیال خود می‌خواستند قدرت جنگاوری و تهاجمی سگ را افزایش دهند. به همین دلیل این سگ را با سگ های هم رده و جنگی دیگری آمیزش دادند در حالی که بی خبر هستند که با این کار هر دو نژاد ترکیب شده نابود شده و خصوصیات ناب نژادها تبدیل به خلق و خوی نامتعارف و همچنین مشکلات سلامتی (کج شدن استخوان‌ها) و همچنین از بین رفتن قدرت جنگندگی و شجاعت سگ‌های مخلوط شده می‌گردد.
متاسفانه میکس های بسیار زیاد این ماستیف ایرانی، سگ سرابی را تا مرز انقراض برده و دیگر به سختی می‌توان یک سگ سرابی با خون خالص و اصیل پیدا کرد. در سال های اخیر برخی از پرورش دهندگان این نژاد این مسئله را فهمیده اند و در تلاش برای بازیابی نژاد سگ سرابی اصیل هستند و امیدواریم این نژاد ایرانی دوباره به اصالت و قدرت خودش برسد.
۱۰ ویژگی سگ سرابی اصیل
۱- تحمل بالا
این نژاد توانایی تحمل شرایط سخت، سرما و کمبود غذا را دارد. دولایه بودن موهای بدن آنها موجب شده تا آنها سردی هوا را تحمل کنند. هرچند بودن در هوای گرم نیز آسیبی به آنها نمی‌رساند. سگ سرابی اصیل بزرگ را شجاع‌ترین سگ دنیا می‌نامند.
۲- غذای سگ سرابی اصیل
این نژاد از نژادهای کم‌خوراک محسوب می‌شود اما لازم است تا غذایی باکیفیت، سرشار از پروتئین با قابلیت هضم آسان به آنها داده شود. بهتر است از غذای خشک مخصوص سگ‌های بزرگ استفاده کنید تا مطمئن شوید که همه مواد مورد نیاز بدن سگتان تامین می‌شود.
۳- محل نگهداری
این نوع از سگ‌ها برای باغ و ویلا مناسب هستند. از آنها نمی‌توان در آپارتمان نگهداری کرد. باید بسیار بدوند و پیاده‌روی‌های طولانی مدت داشته باشند در غیر این صورت چاق، افسرده و پرخاشگر می‌شوند.
۴- طول عمر و تولید مثل
یک سگ سرابی اصیل بزرگ بین ۱۲ تا ۱۵ سال عمر می‌کند. البته عمر هر سگ بستگی به مکان نگهداری و شرایط زندگی آنها دارد.
سگ‌های سرابی بسیار جنگجو هستند و برخی افراد از آنها برای مسابقات جنگی بین سگ‌ها استفاده می‌کنند که در این صورت عمر سگ کاهش می یابد. از نظر تولید مثل نیز سگ ماده سرابی اصیل ۸ الی ۹ توله در هر زایمان خود به دنیا می‌آورد.
۵- ظاهر سگ سرابی اصیل
رنگ اغلب این سگ‌ها طلایی است. کاملا عضلانی و درشت هیکل هستند. استخوان‌های بزرگ دارند و دمشان کلفت و داسی است.
ارتفاع نر آنها به ۸۰ تا ۹۰ سانتی‌متر می‌رسد و ماده آنها چیزی مابین ۷۰ تا ۸۰ سانتی‌متر قد دارد. (تقریبا ۱۰ سانتی‌متر کوتاه‌تر) البته اعداد ذکر شده تقریبی است و با توجه به شرایط زندگی و محیطی می‌تواند تغییر کند.
۶- شخصیت سگ سرابی اصیل بزرگ
آنها بسیار به صاحب خود وفادارند. اگر اولین بار است که می‌خواهید سگی بخرید سگ سرابی به کارتان نمی‌آید چرا که بسیار جنگنده‌اند. این دسته از سگ‌ها در برابر غریبه‌ها همیشه در حالت آماده باش هستند ولی بسیار از همراهی با صاحب خود لذت می‌برند.
۷- شرایط نگهداری از سگ سرابی
برس کشیدن برای جلوگیری از تشکیل گلوله‌های مو و در نتیجه ازدحام حشرات پیشنهاد می‌شود. اما باید این کار را از کودکی انجام دهید تا در بزرگ‌سالی سگ شما راحت‌تر با آن کنار بیاید.
۸- سگ سرابی نگهبان گله و مناسب چوپانی
از آنجایی که این دسته از سگ‌ها بسیار جنگاور هستند برای چوپانی مناسب‌اند. (زیرا آنها توانایی جنگیدن با خرس و گرگ را هم دارند)
آنها همچنین بسیار با گله مهربان بوده و اولویت اول انتخاب چوپان‌ها به شمار می‌روند. خیالتان راحت! آنها به گله حمله نمی‌کنند. برخلاف ظاهر خشن، این سگ بسیار آرام است و بی‌جهت پارس نمی‌کند. تنها وقتی که خطری او را تهدید کند ناآرام و آماده حمله می‌شود. صدای این نژاد بسیار بلند و مهیب است و تا پای جان از صاحبش دفاع می‌کند. سگ سرابی همیشه پشت صاحب خود راه می‌رود و این کاملا طبیعی است زیرا آنها مطیع صاحبشان هستند و دوست دارند صاحبشان به آنها مسیر را نشان دهند.
سگ سرابی اصیل
۹- عضلات و اسکلت‌بندی سگ سرابی اصیل بزرگ
سگ سرابی به دو دسته مو بلند و مو کوتاه تقسیم می‌شود. از نمونه سگ‌هایی است که تمام بدنش را عضله تشکیل می‌دهد و خبری از چربی اضافی نیست. پوست بسیار کلفت این حیوان از زخم شدن او در برابر حمله انواع حیوانات وحشی محافظت می‌کند.
تنوع رنگی این نژاد زیاد است و در رنگ‌های زرد، قرمز، سیاه، کرم پررنگ و کم‌رنگ، خاکستری و قهوه‌ای همراه با ماسک روی صورت یافت می‌شود. بسیار شبیه به سگ کنگال است که این موضوع شاید به خاطر نزدیک بودن موقعیت جغرافیایی این دو نژاد به یکدیگر باشد.
۱۰- سن بلوغ سگ سرابی اصیل و بیماری‌ها
سن بلوغ در سگ سرابی ۱۴ ماهگی است و تا رسیدن به بلوغ نباید او را برای جنگ فرستاد یا برنامه‌ریزی برای جفت گیری آن انجام داد.
نژاد اصیل این دسته از سگ‌ها بسیار در برابر بیماری مقاوم‌اند اما متاسفانه همان‌طور که اشاره کردیم به دلیل اختلاط این نژاد با سایر نژادها امروزه نژاد اصیل آن به سختی یافت می‌شود.
شایع‌ترین بیماری در بین این نژاد بیماری دیسپلازی مفصل لگنی_ رانی است.
در کل سگ سرابی اصیل، یاری مهربان برای شما، خانواده، اموال و دارایی شما به حساب می‌آید. آنها بسیار به صاحب خود وفادارند و تا پای جان به خاطر چیزی که از آن محافظت می‌کنند، می‌جنگند. بنابراین فرستادن آنها به میادین شرط‌بندی از نظر اخلاقی به هیچ وجه درست نیست. اما متاسفانه هنوز در بسیاری از کشورها نظیر پاکستان از این سگ‌ها برای مسابقه استفاده می‌شود.
آیا نژاد سگ سرابی سگ مناسبی برای شما است؟
شرایط نگهداری این سگ ها برای نگهداری در آپارتمان مناسب نیست. اصولا در خانه آرام، مهربان و مطیع بوده و داشتن یک حیاط کوچک برای بازی آنها کافیست. از همدمی با صاحب خود اوج لذت را می برد و بهتر است برای پیاده روی روزانه این سگ با وفا را به دنبال خود ببرید.
اگر برای بار اول است که می‌خواهید سگ یا حیوان خریداری کنید حتما با یک دامپزشک یا متخصص مشورت کنید تا از سالم بودن سگ اطمینان حاصل نمایید.
نکات برجسته سگ سرابی
- سگ سرابی نیاز به ورزش روزانه دارد اما به سن سگ و درجه حرارت او توجه کنید.
- بدون ورزش و تحریک، سگ سرابی می‌تواند بی‌حوصله شده و تبدیل به سگ خرابکار شود.
- او یک نژاد با طول عمر کوتاه در نظر گرفته شده است اما برخی از آنها به ۱۸ سال سن هم می‌رسند.
- سگ سرابی زیاد واق واق می‌کند و نسبتا تمیز است. اگر صدای سگ شما را ناراحت می‌کند، ممکن است این نژاد برای شما مناسب نباشد.
- او می‌تواند غریزه حمایت قوی داشته باشد و نیاز به اجتماعی شدن دارد.
- سگ سرابی موهای آسانی برای مراقبت دارد اما ریزش بالایی دارد.
- او شخصیتی کینه‌ای ندارد.
- دوست دارد صاحب خود را خوشحال کند.
- او گزینه‌ی خوبی برای حفاظت از باغ، ساختمان، ویلا و یک سگ گارد است.
- هنگامی‌که ماستیف به بزرگ‌سالی برسد و بتواند بر انرژی خود کنترل داشته باشد، دوستی فوق‌العاده آرام، ساکت و باادب و مطمئن می‌شود.
- این سگ با صدای بلند خروپف و خرخر می‌کند.
- او علی‌رغم جثه عظیمش بسیار چالاک است و می‌تواند دشمن یا شکار خود را به‌راحتی تعقیب کند.
بیشتر بخوانید:
مجله اینترنتی تحلیلک
این سگ چقدر میدید