غزل ۳۱۲ حافظ (بشری اذ السلامه حلت بذی سلم) به همراه شرح
شرح غزل ۳۱۲ حافظ / بشری اذ السلامه حلت بذی سلم
بشری اذ السلامه حلت بذی سلم
لله حمد معترف غایه النعم
آن خوش خبر کجاست که این فتح مژده داد
تا جان فشانمش چو زر و سیم در قدم
از بازگشت شاه در این طرفه منزل است
آهنگ خصم او به سراپرده عدم
پیمان شکن هرآینه گردد شکسته حال
ان العهود عند ملیک النهی ذمم
می جست از سحاب امل رحمتی ولی
جز دیده اش معاینه بیرون نداد نم
در نیل غم فتاد سپهرش به طنز گفت
ان قد ندمت و ما ینفع الندم
ساقی چو یار مه رخ و از اهل راز بود
حافظ بخورد باده و شیخ و فقیه هم
بیشتر بخوانید: زندگینامه حافظ شیرازی شاعر و حکیم قرن هشتم
شرح غزل ۳۱۲ حافظ (شرح غزل بشری اذ السلامه حلت بذی سلم)
بشری اذ السلامه حلت بذی سلم
لله حمد معترف غایه النعم
مژده باد که سلامت و عافیت به ذی سلم فرود آمد و آن کسی که همه نعمت ها را می شناسد و به آن معترف است، خدا را سپاس می گوید.
بشری: بشارت و مژده
اذ: هنگامی که
سلامه: رستگاری و تندرستی
حلت: فرود آمد
ذی سلم: نام منزلی است از منازل راه کعبه، استعاره از منزل معشوق
آن خوش خبر کجاست که این فتح مژده داد
تا جان فشانمش چو زر و سیم در قدم
کجاست آن پیک خوش خبر که مژده این فتح را داد تا جان خود را چون زر و سیم به زیر پایش نثار کنم؟
بیشتر بخوانید: حافظ شیرازی شاعری بی همتا
از بازگشت شاه در این طرفه منزل است
آهنگ خصم او به سراپرده عدم
به سبب بازگشت شاه در این جایگاه بدیع و دلپذیر است که دشمن قصد رفتن به سراپرده نیستی را کرده است.
طرفه: بدیع و دلپذیر
آهنگ: عزم و اراده
سراپرده: خیمه و چادر
پیمان شکن هرآینه گردد شکسته حال
ان العهود عند ملیک النهی ذمم
به تحقیق انسان پیمان شکن پریشان حال و بی نوا می گردد. همانا عهد و پیمان ها نزد خردمندان ضمانت شده است.
شکسته حال: پریشان و بی نوا
عهود: پیمان ها
ملیک: پادشاه
بیشتر بخوانید: حافظ انسان شناس بزرگ؛ نوشته ای از دکتر دینانی
می جست از سحاب امل رحمتی ولی
جز دیده اش معاینه بیرون نداد نم
پیمان شکن از ابر امید و آرزو، رحمت و بخشایش را می طلبید ولی تنها بهره او از این خیال، اشک چشم او بود که آشکارا می بارید.
سحاب: ابر
امل: امید و آرزو
معاینه: آشکارا
در نیل غم فتاد سپهرش به طنز گفت
ان قد ندمت و ما ینفع الندم
پیمان شکن در نیل غم و اندوه مانند فرعون افتاد و غرق شد و روزگار به تمسخر به او گفت اکنون پشیمان شدی که دیگر پشیمانی و ندامت سودی ندارد.
بیشتر بخوانید: بررسی رزق و روزی در اشعار حافظ شیرازی
ساقی چو یار مه رخ و از اهل راز بود
حافظ بخورد باده و شیخ و فقیه هم
ساقی چون معشوقی زیبارو و رازدار بود، هم حافظ شراب نوشید و هم شیخ و فقیه.
در این شرح غزل حافظ از کتاب های حافظ نامه و شاخ نبات حافظ نیز استفاده شده است.
حافظ نامه؛ که به مفاهیم کلیدی ابیات دشوار حافظ توسط بهاء الدین خرمشاهی پرداخته شده است.
شاخ نبات حافظ؛ شرح غزل حافظ است که توسط دکتر محمدرضا برزگر خالقی نوشته شده است.
مجله اینترنتی تحلیلک
