غزل ۲۴۲ حافظ (بیا که رایت منصور پادشاه رسید) به همراه شرح

شرح غزل ۲۴۲ حافظ / بیا که رایت منصور پادشاه رسید

بیا که رایت منصور پادشاه رسید
نوید فتح و بشارت به مهر و ماه رسید

جمال بخت ز روی ظفر نقاب انداخت
کمال عدل به فریاد دادخواه رسید

سپهر دور خوش اکنون کند که ماه آمد
جهان به کام دل اکنون رسد که شاه رسید

ز قاطعان طریق این زمان شوند ایمن
قوافل دل و دانش که مرد راه رسید

عزیز مصر به رغم برادران غیور
ز قعر چاه برآمد به اوج ماه رسید

کجاست صوفی دجال فعل ملحد شکل
بگو بسوز که مهدی دین پناه رسید

صبا بگو که چه‌ ها بر سرم در این غم عشق
ز آتش دل سوزان و دود آه رسید

ز شوق روی تو شاها بدین اسیر فراق
همان رسید کز آتش به برگ کاه رسید

مرو به خواب که حافظ به بارگاه قبول
ز ورد نیم شب و درس صبحگاه رسید

بیشتر بخوانید: زندگینامه حافظ شیرازی شاعر و حکیم قرن هشتم

شرح غزل ۲۴۲ حافظ (شرح غزل بیا که رایت منصور پادشاه رسید)

بیا که رایت منصور پادشاه رسید
نوید فتح و بشارت به مهر و ماه رسید

بیا که پرچم پیروز شاه منصور رسید و مژده فتح و پیروزی او در همه جا پیچید به طوری که خورشید و ماه نیز آن را در آسمان شنیدند.

رایت: علم، پرچم

منصور: ایهام دارد: ۱.پیروزمند ۲.شاه منصور

جمال بخت ز روی ظفر نقاب انداخت
کمال عدل به فریاد دادخواه رسید

بخت و اقبال نیک و زیبا پرده از روی پیروزی انداخت و آن را آشکار کرد و عدل کامل به فریاد مظلوم و ستم دیده رسید.

ظفر: پیروزی

کمال عدل: عدل کامل و تمام

بیشتر بخوانید: حافظ شیرازی شاعری بی همتا

سپهر دور خوش اکنون کند که ماه آمد
جهان به کام دل اکنون رسد که شاه رسید

با آمدن شاه منصور به شیراز اکنون روزگار به خوبی و خوشی می چرخد و همه مردم عالم با ورود او به کام و آرزوی دل خود می رسند.

ماه: استعاره از شاه منصور

کام: مراد و آرزو

ز قاطعان طریق این زمان شوند ایمن
قوافل دل و دانش که مرد راه رسید

با آمدن مرد راهنما و راه شناس دیگر کاروان های اهل عشق و معرفت از راهزنان ایمن و آسوده می شوند.

قاطعان راه: کنایه از راهزنان

قوافل: قافله ها

عزیز مصر به رغم برادران غیور
ز قعر چاه برآمد به اوج ماه رسید

یوسف برخلاف برادران حسود خود از ته چاه بیرون آمد و به اوج ماه یعنی سلطنت مصر رسید.

به رغم: برخلاف

غیور: حسود

بیشتر بخوانید: حافظ انسان شناس بزرگ؛ نوشته ای از دکتر دینانی

کجاست صوفی دجال فعل ملحد شکل
بگو بسوز که مهدی دین پناه رسید

صوفی بد کردار و فریبکار که ظاهری مانند کافران دارد کجاست؟ به او بگو که از این غصه بسوزد که مهدی حامی دین از راه رسید.

دجال فعل: بد کردار

مهدی دین پناه: استعاره از شاه منصور

صبا بگو که چه‌ ها بر سرم در این غم عشق
ز آتش دل سوزان و دود آه رسید

ای باد صبا به شاه منصور بگو که از غم عشق و سوز درون و آه آتشین چه بر سرم آمده است.

ز شوق روی تو شاها بدین اسیر فراق
همان رسید کز آتش به برگ کاه رسید

ای شاه از اشتیاق دیدار روی تو به این گرفتار در زندان جدایی، همان رسید که از آتش به کاه می رسد.

بیشتر بخوانید: بررسی رزق و روزی در اشعار حافظ شیرازی

مرو به خواب که حافظ به بارگاه قبول
ز ورد نیم شب و درس صبحگاه رسید

به خواب غفلت و ناآگاهی نرو که حافظ از ورد و دعای نیم شبی و درس سحرگاهی به بارگاه دوست راه یافت و مورد پسند و پذیرش واقع شد.

در این شرح غزل حافظ از کتاب های حافظ نامه و شاخ نبات حافظ نیز استفاده شده است.

حافظ نامه؛ که به مفاهیم کلیدی ابیات دشوار حافظ توسط بهاء الدین خرمشاهی پرداخته شده است.

شاخ نبات حافظ؛ شرح غزل حافظ است که توسط دکتر محمدرضا برزگر خالقی نوشته شده است.

مجله اینترنتی تحلیلک