همراهان همیشگی مجله اینترنتی تحلیلک، در این بخش قصد داریم با معرفی اماکن گردشگری ایران در خدمت شما باشیم. امیدواریم که شما عزیزان بتوانید به این اماکن زیبا سر بزنید و خوشحال می شویم که تجربه های خودتان را با ما به اشتراک بگذارید. این مطلب به معرفی خانه داروغه مشهد در خراسان رضوی اختصاص دارد.

خانه داروغه مشهد بنایی زیبا از دوران قاجار

خانه داروغه مشهد خانه ای تاریخی و متعلق به محمد یوسف خان هراتی آخرین داروغه مشهد در دوره قاجار بوده که توسط معماران و کارگران روس ساخته ‌شده است. خانه داروغه در سال ۱۳۸۱ به ‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

بیشتر بخوانید: معرفی روستای «ماخونیک» شهر لی لی پوت ها

خانه داروغه مشهد به ‌عنوان یک‌ منزل شخصی ساخته شد و پذیرایی‌ های رسمی صاحب‌ خانه در آن صورت می‌گرفت. تا حدود سه دهه گذشته هنوز هم این خانه کاربرد مسکونی داشت و در سال ۱۳۶۶ که ورثه خانه، آن را به یکی از هیئت‌های روستای شهیدیه در شهرستان میبد یزد فروختند و از آن‌ پس تا سال ۱۳۶۱ این بنا به حسینیه شورک و محل تجمع و اسکان هیئت مذهبی تبدیل شد، پس از مدتی این خانه به دست فراموشی سپرده شد و رو به ویرانی رفت تا این‌ که در سال ۱۳۸۱ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید و مرمت شد.

خانه تاریخی داروغه مشهد

خانه داروغه مشهد در زمینی به مساحت ۶۱۰ مترمربع و در بافت پیرامون حرم مطهر امام رضا علیه السلام قرار دارد. این خانه را به عنوان اولین جایی که در شهر مشهد صاحب حمام خصوصی شد می شناسند. در کوچه داروغه دو خانه تاریخی دیگر نیز وجود دارند که گفته می‌شود درگذشته به همراه خانه داروغه مجموعه‌ای را شکل می‌دادند و به هم راه داشتند.

خانه داروغه را می‌توان بازمانده‌ای از آخرین مرحله معماری سنتی ایران دانست، اما در عین‌ حال تأثیر هنر روس نیز در آن مشهود است. سبک ساختاری بنا، استفاده از آجرهای قالبی در شکل‌های مختلف، استفاده از کاشی‌های هفت‌رنگ، تزئینات چوبی زیر سقف‌ها، تندیس‌های گچی قالبی و تراشیده شده در نمای رو به حیاط، همه و همه نشانه‌های معماری روسی هستند.

طرح تراس پله‌های دوطرفه، تزئینات وارسی‌ها هم الگوبرداری از معماری شرقی را به رخ می‌کشند. نمای رو به حیاط ساختمان مزین به آجرهای قالبی است و در بعضی قسمت‌های آن تندیس‌های گچ‌بری شده یا قالبی همچون سرشیر، سر انسان، فرشته بالدار و … به چشم می‌خورند.

از طریق ضلع جنوبی می‌توان به بنای خانه داروغه وارد شد. پس از ورود به مجموعه، در حیاط خانه با یک حوض و باغچه‌های کوچک مواجه می‌شویم که فضای جالبی را ایجاد کرده‌اند.

خانه تاریخی داروغه مشهد حدود ۷۵ سانتی‌ متر اختلاف سطح نسبت به زمین دارد و گودتر از زمین‌های اطراف است. زیربنای این خانه به حدود ۱۱۰۰ مترمربع می‌ رسد و نوع معماری آن به سه طرف ساخت شهرت دارد.

در سه ضلع شمالی، جنوبی و شرقی حیاط، ساختمانی در دو طبقه شکل‌گرفته است؛ دو ضلع نشیمن و یک ضلع غلام رو که به هم متصل هستند.

ساختار خانه داروغه مشهد بسیار هوشمندانه است به ‌طوری‌ که در دو طرف حیاط، هم بخش‌های تابستان نشین وجود دارد و هم زمستان نشین. این در حالی است که در سایر خانه‌ها قسمتی از حیاط به زمستان نشین و قسمت دیگر به تابستان نشین تعلق می‌گیرد.

برای تأمین بخش‌های زمستان نشین در آن‌ها وسایل گرما ساز گذاشته ‌اند و مطبخ نیز در طبقه زیرین آن‌ها قرار گرفته است. بخاری دیواری و پنجره‌ های دوجداره را از عجایب این ساختمان می‌دانند و بد نیست بدانید که اولین شومینه مشهد نیز در این خانه قرار دارد.

در بخش تابستان نشین، با اتاق‌های بادگیر، حوض آب و سبک معماری کاملاً سنتی مواجه هستیم. به‌ طور کلی در خانه تاریخی داروغه به این مسئله پرداخته‌ شده که چگونه می‌شود با استفاده از نیروهای آب، باد، آفتاب و… نیازهای یک بنای بزرگ را بدون هیچ هزینه‌ای برطرف ساخت.

فاصله تقریبی خانه داروغه از حرم مطهر رضوی: ۸۰۰ متر از طرف خروجی نواب صفوی (مسیر پیاده از کوچه نواب صفوی ۴ یا نواب صفوی ۸)
زمان تقریبی پیاده روی از حرم مطهر رضوی: ۱۰ دقیقه

بیشتر بخوانید: معرفی موزه مقدم تهران خانه ای زیبا از دوران قاجار

آدرس خانه داروغه مشهد

مشهد، خیابان نواب صفوی، چهارراه شارستان، نرسیده به میدان امیرالمومنین علیه السلام

مجله اینترنتی تحلیلک