غزل ۲۹۴ حافظ (در وفای عشق تو مشهور خوبانم چو شمع) به همراه شرح

شرح غزل ۲۹۴ حافظ / در وفای عشق تو مشهور خوبانم چو شمع

در وفای عشق تو مشهور خوبانم چو شمع
شب نشین کوی سربازان و رندانم چو شمع

روز و شب خوابم نمی‌ آید به چشم غم پرست
بس که در بیماری هجر تو گریانم چو شمع

رشته صبرم به مقراض غمت ببریده شد
همچنان در آتش مهر تو سوزانم چو شمع

گر کمیت اشک گلگونم نبودی گرم رو
کی شدی روشن به گیتی راز پنهانم چو شمع

در میان آب و آتش همچنان سرگرم توست
این دل زار نزار اشک بارانم چو شمع

در شب هجران مرا پروانه وصلی فرست
ور نه از دردت جهانی را بسوزانم چو شمع

بی جمال عالم آرای تو روزم چون شب است
با کمال عشق تو در عین نقصانم چو شمع

کوه صبرم نرم شد چون موم در دست غمت
تا در آب و آتش عشقت گدازانم چو شمع

همچو صبحم یک نفس باقیست با دیدار تو
چهره بنما دلبرا تا جان برافشانم چو شمع

سرفرازم کن شبی از وصل خود ای نازنین
تا منور گردد از دیدارت ایوانم چو شمع

آتش مهر تو را حافظ عجب در سر گرفت
آتش دل کی به آب دیده بنشانم چو شمع

بیشتر بخوانید: زندگینامه حافظ شیرازی شاعر و حکیم قرن هشتم

شرح غزل ۲۹۴ حافظ (شرح غزل در وفای عشق تو مشهور خوبانم چو شمع)

در وفای عشق تو مشهور خوبانم چو شمع
شب نشین کوی سربازان و رندانم چو شمع

در وفای به عشق تو مانند شمع در میان زیبارویان عالم مشهورم و همچون شمع همدم جانبازان و رندان عاشق پیشه هستم.

روز و شب خوابم نمی‌ آید به چشم غم پرست
بس که در بیماری هجر تو گریانم چو شمع

ای معشوق از بس که در بیماری دوری از تو همچون شمع از دیده ام سیل اشک روان است، روز و شب به چشم غم بار من خواب نمی رود و آرام نمی گیرد.

بیشتر بخوانید: حافظ شیرازی شاعری بی همتا

رشته صبرم به مقراض غمت ببریده شد
همچنان در آتش مهر تو سوزانم چو شمع

ای مشعوق رشته صبر و شکیبایی من با مقراض غم عشق تو بریده شد و بی تاب و طاقت گشتم ولی همچنان در آتش عشق و محبت تو چون شمع در سوز و گدازم.

مقراض: قیچی

شرح غزل ۲۹۴ حافظ (شرح غزل در وفای عشق تو مشهور خوبانم چو شمع)

گر کمیت اشک گلگونم نبودی گرم رو
کی شدی روشن به گیتی راز پنهانم چو شمع

اگر اشک خونینم مانند اسبی تندرو نبود و به سرعت بر گونه ام جاری نمی شد، کی راز پوشیده عشقم در جهان چون شمع برملا می گشت؟

کمیت: اسب سرخ یال و دم سیاه

گرم رو: تندرو

در میان آب و آتش همچنان سرگرم توست
این دل زار نزار اشک بارانم چو شمع

این دل عاشق و رنجور و ناتوان من که پیوسته در غم عشق تو گریان و سوزان است و چون شمع در میان آب و آتش است، باز هم به وصال تو می اندیشد.

بیشتر بخوانید: حافظ انسان شناس بزرگ؛ نوشته ای از دکتر دینانی

در شب هجران مرا پروانه وصلی فرست
ور نه از دردت جهانی را بسوزانم چو شمع

ای معشوق در شب دوری و هجران پروانه وصلی برایم بفرست وگرنه از درد عشق تو جهانی را همچون شمع می سوزانم.

بی جمال عالم آرای تو روزم چون شب است
با کمال عشق تو در عین نقصانم چو شمع

ای معشوق بی جمال خورشیدگون عالم آرای تو روز من چون شب تار است و با اینکه در عشق تو به سر حد کمال رسیده ام ولی مانند شمع خود را در نقصان و کاستی می بینم.

کوه صبرم نرم شد چون موم در دست غمت
تا در آب و آتش عشقت گدازانم چو شمع

از زمانی که در آب و آتش عشق تو در سوز و گدازم، کوه صبر و تحمل من همچون موم در دست غم دوری و فراق تو نرم شده است.

موم: مظهر نرمی و تسلیم

بیشتر بخوانید: بررسی رزق و روزی در اشعار حافظ شیرازی

همچو صبحم یک نفس باقیست با دیدار تو
چهره بنما دلبرا تا جان برافشانم چو شمع

ای معشوق مانند شمع سحری که با طلوع خورشید خاموش می شود و می میرد تا دیدار تو فقط یک نفس برایم باقی است، پس چهره زیبایت را نمایان کن تا همچون شمع جان بی ارزش خود را نثار آن روی خورشیدگونت کنم.

سرفرازم کن شبی از وصل خود ای نازنین
تا منور گردد از دیدارت ایوانم چو شمع

ای معشوق نازنین و زیبا شبی مرا از وصال خود سرافراز کن تا از چهره درخشان تو همچون شمع خانه ام روشن و نورانی گردد.

آتش مهر تو را حافظ عجب در سر گرفت
آتش دل کی به آب دیده بنشانم چو شمع

ای معشوق آتش عشق تو عجب در سر حافظ اثر کرد و دیوانه اش ساخت. چگونه می توانم همچون شمع آتش عشقت را با اشک دیده ام خاموش کنم؟

در این شرح غزل حافظ از کتاب های حافظ نامه و شاخ نبات حافظ نیز استفاده شده است.

حافظ نامه؛ که به مفاهیم کلیدی ابیات دشوار حافظ توسط بهاء الدین خرمشاهی پرداخته شده است.

شاخ نبات حافظ؛ شرح غزل حافظ است که توسط دکتر محمدرضا برزگر خالقی نوشته شده است.

مجله اینترنتی تحلیلک