غزل ۴۶۵ حافظ (رفتم به باغ صبحدمی تا چنم گلی) به همراه شرح
شرح غزل ۴۶۵ حافظ / رفتم به باغ صبحدمی تا چنم گلی
رفتم به باغ صبحدمی تا چنم گلی
آمد به گوش ناگهم آواز بلبلی
مسکین چو من به عشق گلی گشته مبتلا
و اندر چمن فکنده ز فریاد غلغلی
می گشتم اندر آن چمن و باغ دم به دم
می کردم اندر آن گل و بلبل تاملی
گل یار حسن گشته و بلبل قرین عشق
آن را تفضلی نه و این را تبدلی
چون کرد در دلم اثر آواز عندلیب
گشتم چنان که هیچ نماندم تحملی
بس گل شکفته می شود این باغ را ولی
کس بی بلای خار نچیده است از او گلی
حافظ مدار امید فرج از مدار چرخ
دارد هزار عیب و ندارد تفضلی
بیشتر بخوانید: زندگینامه حافظ شیرازی شاعر و حکیم قرن هشتم
شرح غزل ۴۶۵ حافظ (شرح غزل رفتم به باغ صبحدمی تا چنم گلی)
رفتم به باغ صبحدمی تا چنم گلی
آمد به گوش ناگهم آواز بلبلی
بامدادی برای چیدن گلی به باغ رفتم ولی ناگهان نغمه بلبلی به گوشم رسید.
چنم: کوتاه شده چینم، بچینم
مسکین چو من به عشق گلی گشته مبتلا
و اندر چمن فکنده ز فریاد غلغلی
بیچاره بلبل مانند من گرفتار عشق گلی شده بود و از غم عشق در باغ بانگ و غوغا به پا کرده بود.
بیشتر بخوانید: حافظ شیرازی شاعری بی همتا
می گشتم اندر آن چمن و باغ دم به دم
می کردم اندر آن گل و بلبل تاملی
در آن چمن و باغ پیوسته می گشتم و به کار عشق آن گل و بلبل دقت و تامل می کردم.
گل یار حسن گشته و بلبل قرین عشق
آن را تفضلی نه و این را تبدلی
گل با حسن و زیبایی همنشین و بلبل با عشق و دلدادگی همدم گشته بود و نه گل لطف و عنایتی به بلبل داشت و نه بلبل در عشق خود نسبت به گل تغییری می داد.
قرین: همدم
تفضل: لطف و عنایت
تبدل: تغییر و دگرگونی
بیشتر بخوانید: حافظ انسان شناس بزرگ؛ نوشته ای از دکتر دینانی
چون کرد در دلم اثر آواز عندلیب
گشتم چنان که هیچ نماندم تحملی
وقتی که آواز بلبل در دلم اثر کرد چنان بی قرار و مست گشتم که دیگر هیچ تاب و تحملی برایم باقی نماند.
بس گل شکفته می شود این باغ را ولی
کس بی بلای خار نچیده است از او گلی
در این باغ گل های بسیاری شکفته می شود ولی کسی بدون رنج و زحمت خار گلی نچیده و بهره ای نبرده است.
بیشتر بخوانید: بررسی رزق و روزی در اشعار حافظ شیرازی
حافظ مدار امید فرج از مدار چرخ
دارد هزار عیب و ندارد تفضلی
ای حافظ از گردش روزگار انتظار گشایش کاری نداشته باش زیرا که فلک هزار عیب دارد و حتی یک لطف و عنایت نیز ندارد.
در این شرح غزل حافظ از کتاب های حافظ نامه و شاخ نبات حافظ نیز استفاده شده است.
حافظ نامه؛ که به مفاهیم کلیدی ابیات دشوار حافظ توسط بهاء الدین خرمشاهی پرداخته شده است.
شاخ نبات حافظ؛ شرح غزل حافظ است که توسط دکتر محمدرضا برزگر خالقی نوشته شده است.
مجله اینترنتی تحلیلک
