غزل ۴۴۴ حافظ (شهریست پر ظریفان و از هر طرف نگاری) به همراه شرح
شرح غزل ۴۴۴ حافظ / شهریست پر ظریفان و از هر طرف نگاری
شهریست پر ظریفان و از هر طرف نگاری
یاران صلای عشق است گر می کنید کاری
چشم فلک نبیند زین طرفه تر جوانی
در دست کس نیفتد زین خوب تر نگاری
هرگز که دیده باشد جسمی ز جان مرکب
بر دامنش مبادا زین خاکیان غباری
چون من شکسته ای را از پیش خود چه رانی
کم غایت توقع بوسی است یا کناری
می بی غش است دریاب وقتی خوش است بشتاب
سال دگر که دارد امید نوبهاری
در بوستان حریفان مانند لاله و گل
هر یک گرفته جامی بر یاد روی یاری
چون این گره گشایم وین راز چون نمایم
دردی و سخت دردی کاری و صعب کاری
هر تار موی حافظ در دست زلف شوخی
مشکل توان نشستن در این چنین دیاری
بیشتر بخوانید: زندگینامه حافظ شیرازی شاعر و حکیم قرن هشتم
شرح غزل ۴۴۴ حافظ (شرح غزل شهریست پر ظریفان و از هر طرف نگاری)
شهریست پر ظریفان و از هر طرف نگاری
یاران صلای عشق است گر می کنید کاری
شهری است پر از زیبارویان خوش طبع و بذله گو و از هر طرف معشوق دلربایی جلوه گری می کند. دوستان اینک آواز عشق از هر سو بلند است. اگر می خواهید کاری کنید، اکنون وقت مناسبی است.
ظریفان: زیبارویان، خوش طبعان و بذله گویان
صلا: آواز دادن
چشم فلک نبیند زین طرفه تر جوانی
در دست کس نیفتد زین خوب تر نگاری
چشم روزگار معشوقی زیباتر و دلرباتر از این نخواهد دید و نگاری دلفریب تر و زیباتر از این نیز نصیب کسی نخواهد شد.
طرفه: زیبا و شگفت انگیز
خوب: زیبا
بیشتر بخوانید: حافظ شیرازی شاعری بی همتا
هرگز که دیده باشد جسمی ز جان مرکب
بر دامنش مبادا زین خاکیان غباری
آیا کسی تا به حال دیده است که تنی از روح و جان ترکیب شده باشد؟ از خدا می خواهم که هرگز غبار اندوهی از موجودات خاکی بر دامن معشوق ننشیند و هیچ گاه آزرده خاطر نگردد. یعنی جسم او مثل روح، پاک و لطیف است.
خاکیان: آدم ها
غبار بر دامن نشستن: کنایه از آزرده و اندوهگین شدن
چون من شکسته ای را از پیش خود چه رانی
کم غایت توقع بوسی است یا کناری
عاشق دلشکسته و رنجوری چون مرا چرا از نزد خود می رانی و دور می کنی؟ در حالی که نهایت انتظار و آرزوی من از تو بوسه ای و در آغوش کشیدنی بیش نیست.
شکسته: دردمند و پریشان حال
کم: که مرا
غایت: نهایت
کنار: آغوش
می بی غش است دریاب وقتی خوش است بشتاب
سال دگر که دارد امید نوبهاری
شراب، پاک و خالص است. آن را بگیر و بنوش و وقت خوشی است، شتاب کن. زیرا سال دیگر چه کسی امیدوار است که به نوبهار برسد؟
بی غش: خالص و ناب
بیشتر بخوانید: حافظ انسان شناس بزرگ؛ نوشته ای از دکتر دینانی
در بوستان حریفان مانند لاله و گل
هر یک گرفته جامی بر یاد روی یاری
یاران باده نوش یک دل، در باغ، هر کدام جام شرابی به یاد چهره زیبای معشوقی در دست گرفته اند و می نوشند.
چون این گره گشایم وین راز چون نمایم
دردی و سخت دردی کاری و صعب کاری
چگونه گره عشق را باز کنم و راز آن را آشکار نمایم؟ دردی بسیار سخت و جانکاه و کاری بس دشوار و جان‌فرسا است.
گره گشادن: کنایه از حل مشکل کردن
نمودن: آشکار کردن
صعب: دشوار
بیشتر بخوانید: بررسی رزق و روزی در اشعار حافظ شیرازی
هر تار موی حافظ در دست زلف شوخی
مشکل توان نشستن در این چنین دیاری
هر تار موی حافظ در دست گیسوی تابدار معشوق گستاخ و بی پروایی است. در چنین شهر و دیاری مشکل می توان نشست و آرام و قرار گرفت.
شوخ: معشوق زیبای گستاخ و بی پروا
در این شرح غزل حافظ از کتاب های حافظ نامه و شاخ نبات حافظ نیز استفاده شده است.
حافظ نامه؛ که به مفاهیم کلیدی ابیات دشوار حافظ توسط بهاء الدین خرمشاهی پرداخته شده است.
شاخ نبات حافظ؛ شرح غزل حافظ است که توسط دکتر محمدرضا برزگر خالقی نوشته شده است.
مجله اینترنتی تحلیلک
