غزل ۴۴۶ حافظ (صبا تو نکهت آن زلف مشک بو داری) به همراه شرح
شرح غزل ۴۴۶ حافظ / صبا تو نکهت آن زلف مشک بو داری
صبا تو نکهت آن زلف مشک بو داری
به یادگار بمانی که بوی او داری
دلم که گوهر اسرار حسن و عشق در اوست
توان به دست تو دادن گرش نکو داری
در آن شمایل مطبوع هیچ نتوان گفت
جز این قدر که رقیبان تندخو داری
نوای بلبلت ای گل کجا پسند افتد
که گوش و هوش به مرغان هرزه گو داری
به جرعه تو سرم مست گشت نوشت باد
خود از کدام خم است این که در سبو داری
به سرکشی خود ای سرو جویبار مناز
که گر بدو رسی از شرم سر فروداری
دم از ممالک خوبی چو آفتاب زدن
تو را رسد که غلامان ماه رو داری
قبای حسن فروشی تو را برازد و بس
که همچو گل همه آیین رنگ و بو داری
ز کنج صومعه حافظ مجوی گوهر عشق
قدم برون نه اگر میل جست و جو داری
بیشتر بخوانید: زندگینامه حافظ شیرازی شاعر و حکیم قرن هشتم
شرح غزل ۴۴۶ حافظ (شرح غزل صبا تو نکهت آن زلف مشک بو داری)
صبا تو نکهت آن زلف مشک بو داری
به یادگار بمانی که بوی او داری
ای باد صبا تو بوی خوش زلف سیاه و معطر یار را به همراه داری. امید است که پیوسته وزان باشی و در یادها بمانی زیرا که بوی خوش او را داری.
نکهت: بوی خوش
دلم که گوهر اسرار حسن و عشق در اوست
توان به دست تو دادن گرش نکو داری
دلم را که گنجینه اسرار حسن و عشق است، می توان به دست تو سپرد، به شرط آنکه از آن به بهترین وجه محافظت کنی.
بیشتر بخوانید: حافظ شیرازی شاعری بی همتا
در آن شمایل مطبوع هیچ نتوان گفت
جز این قدر که رقیبان تندخو داری
بر آن چهره زیبا و دلنشین هیچ عیب و ایرادی نمی توان گرفت جز اینکه محافظان و رقیبان تو تندخو هستند.
شمایل: خصلت ها، چهره و صورت
مطبوع: دلپذیر
نوای بلبلت ای گل کجا پسند افتد
که گوش و هوش به مرغان هرزه گو داری
ای گل تو که همه گوش و هوش خود را به آواز پرندگان یاوه گو سپرده ای، چگونه نوای دلنشین بلبل عاشقت مورد پسند قرار می گیرد؟
به جرعه تو سرم مست گشت نوشت باد
خود از کدام خم است این که در سبو داری
ای یار با نوشیدن جرعه ای از شراب تو سرخوش و مست شدم. گوارای وجودت باد. باده ای که در سبو داری از کدامین خم است؟
خم: کوزه سفالی بزرگ شراب
سبو: کوزه سفالی دسته دار که در آن شراب می ریزند.
بیشتر بخوانید: حافظ انسان شناس بزرگ؛ نوشته ای از دکتر دینانی
به سرکشی خود ای سرو جویبار مناز
که گر بدو رسی از شرم سر فروداری
ای سرو کنار جویبار، به قامت بلند خود ناز نکن و فخر نفروش که اگر یار بلند بالای ما را ببینی، از شرم سر فرود می آوری و بنده مطیع او می شوی.
دم از ممالک خوبی چو آفتاب زدن
تو را رسد که غلامان ماه رو داری
تنها تو شایستگی آن را داری که همچون آفتاب از سرزمین های خوبی و زیبایی سخن بگویی زیرا که غلامان ماه رو داری.
دم زدن: سخن گفتن، طلوع کردن خورشید
بیشتر بخوانید: بررسی رزق و روزی در اشعار حافظ شیرازی
قبای حسن فروشی تو را برازد و بس
که همچو گل همه آیین رنگ و بو داری
قبای جلوه گری و خودنمایی فقط شایسته قامت رعنای توست زیرا مانند گل رونق و صفا و زیبایی داری.
ز کنج صومعه حافظ مجوی گوهر عشق
قدم برون نه اگر میل جست و جو داری
ای حافظ از گوشه صومعه و عبادتگاه به جستجوی گوهر عشق نباش و اگر قصد به دست آوردن آن را داری، از خانقاه بیرون بیا.
در این شرح غزل حافظ از کتاب های حافظ نامه و شاخ نبات حافظ نیز استفاده شده است.
حافظ نامه؛ که به مفاهیم کلیدی ابیات دشوار حافظ توسط بهاء الدین خرمشاهی پرداخته شده است.
شاخ نبات حافظ؛ شرح غزل حافظ است که توسط دکتر محمدرضا برزگر خالقی نوشته شده است.
مجله اینترنتی تحلیلک
ببخشید در بیت نوای بلبلت ای گل کجا پسند افتاد که گوش و هوش به مرغان هرزه گو دادی ناظر به کدوم ابتلای امروزه هس؟