همراهان همیشگی مجله اینترنتی تحلیلک، در این بخش قصد داریم با معرفی اماکن گردشگری ایران در خدمت شما باشیم. امیدواریم که شما عزیزان بتوانید به این اماکن زیبا سربزنید و خوشحال می شویم که تجربه های خودتان را با ما به اشتراک بگذارید. این مطلب به معرفی موزه عبرت تهران اختصاص دارد.

موزه عبرت

موزه عبرت در زمان رضا شاه و توسط آلمانی‌ها ساخته شد. بنای موزه در سال ۱۳۱۱ تکمیل شده و به عنوان اولین زندان مدرن ایران مورد استفاده قرار گرفت. بعدها این محل، اولین زندان اختصاصی زنان شد. در دوران محمد رضا پهلوی، این زندان از سوی سازمان های مختلف امنیتی و انتظامی خصوصاً ساواک و کمیته مشترک ضد خراب کاری، جهت بازداشت و شکنجه زندانیان سیاسی مورد استفاده قرار می گرفت.

موزه عبرت ایران با استفاده از کلیه اسناد و مدارک مکتوب و شفاهی موجود و با بهره‌مندی از وجود مجرب‌ترین هنرمندان متعهد ایرانی و با حفظ و بازسازی فضای آن زمان سعی در به تصویر کشیدن حرکات و جنایات رژیم پهلوی و معرفی آن به نسل جوان و فراهم آوردن زمینه‌های پژوهشی برای محققین و اندیشمندان داخلی و خارجی نموده است.

معماری این مجموعه جالب توجه است. ساختمانی مدور با راهروهای پیچ در پیچ و اتاق های متعدد که هر مراجعه کننده ای را دچار سردرگمی می کند. پیچیدگی نقشه این زندان آن قدر زیاد است که در زمان عملیاتی بودن در عصر پهلوی دوم، هیچ کس نتوانست از آن بگریزد.

اتاق افسر نگهبان اولین مکانی بود که زندانی ملاقات می کرد، در آن جا لوازمش را می گرفتند و لباس و دمپایی به او پوشانده و به بند مربوطه می بردند. محل نگهداری البسه زندانیان جایی بود که وسایل زندانی ها را با شماره خاص برای هر زندانی نگهداری می کردند.

عکاسخانه مکانی بود که برای تشکیل پرونده از زندانی ها با مشخصات در دستشان عکس می گرفتند.

این زندان دارای چهار‌بند انفرادی با ۸۶ سلول و دو بند عمومی با ۱۸ سلول بود که بزرگترین شان ۳۰ مترمربع وسعت داشت و ۳۰ زندانی را در خود جای می داد.

ظرفیت کل بازداشتگاه ۲۰۰ زندانی بود؛ اما گاهی تعداد زندانیان به ۸۰۰ نفر هم می رسید. بر اساس گفته زندانیان گاهی تعداد افراد هر سلول آن قدر زیاد می شد که مجبور می شدند ایستاده بخوابند.

شکنجه گران مشهوری چون محمدعلی شعبانی معروف به حسینی، بهمن نادری پور معروف به تهرانی، منوچهر وظیفه خواه معروف به دکتر منوچهری ،هوشنگ ازغندی معروف به منوچهری، فریدون توانگری معروف به آرش مسئول شکنجه زندانیان بودند.

آپولو مخوف ترین وسیله شکنجه در این زندان بود که آن را با الهام از آپولوی فضانوردان ساخته بودند. زندانی به شکل فضانورد به این دستگاه بسته می شد و کلاهی آهنی بر سرش قرار می گرفت. شکنجه گرها با کابل به کف پای او می زدند و صدای فریاد زندانی در کلاهی که بر سرش بود می پیچید. شکنجه گر کف پا را به ۱۲ قسمت تقسیم می کرد؛ قسمت انتهایی پا با کابل­ های ضخیم ­تر و قسمت­ های بالای پا با کابل­ های نازک­ تر زده می شد.

کف پا ارتباط مستقیم با مغز دارد پس با ضربه سوم و چهارم زندانی دیگر نمی فهمید که شلاق به کف پایش می خورد بلکه درد آن در مغزش می پیچید؛ انگار کابل به فرق سرش می خورد. در انتها برای آنکه از چرک کردن زخم های ایجاد شده در کف پا جلوگیری کنند و مانع از انتقال زندانی به بیمارستان شهربانی شوند، روی زخم ها را پودر پنی سیلین می ریختند که خود دارای سوزش زیادی بود.

اتاق شکنجه زیر هشت جایی بود که در آن از شوک برقی برای شکنجه زندانیان استفاده می شد. بعضی مواقع برای شکنجه لب زندانی را با میله آهنی داغ شده طوری می سوزاندند که از هوش می رفت. لب ها طوری می سوخت که دندان ها نمایان می شد (یکی از روش های شکنجه در دوران قاجار)
تخت شلاق نیز شکنجه ای بسیار ترسناک بود به طوری که زندانی را به تخت می بستند و وقتی که از لحاظ کمر احساس درد می کرد، با شلاق به کف پای او می زدند و اجاقی را زیر تخت می گذاشتند که پشت زندانی بسوزد که گاهی برای اینکه صدایش در نیاید پارچه ای را در دهن او فرو می کردند.

از دیگر شکنجه ها اتاق فوتبال بود که زندانی به محض ورود به اتاق افسر نگهبانی با این نوع شکنجه خوش آمد گویی ساواک را دریافت می کرد به طوری که دست هایش را از پشت بسته و مانند توپ فوتبال او را به وسط می انداختند دورش حلقه می زدند و با کفش های محکم و نوک تیز آن زمان او را لگد کوب می کردند.
از دیگر شکنجه ها می توان به قفس داغ، شلاق با کابل برقی، آویزان کردن از سقف و آویزان کردن صلیبی اشاره کرد که بسیار وحشتناک بودند و زندانی را هم از لحاظ روحی و هم از لحاظ جسمی آزار می دادند.

اتاق ملاقات: فضایی که در دو سوی آن تورهای حفاظتی قرار داشته و زندانی و خانواده‌اش در دو سوی آن با یکدیگر گفتگو می‌کردند در حالی که معمولاً یک نگهیان در میان آن قرار داشت.

موزه عبرت مکانی تفریحی نیست بلکه مکانی برای دیدن واقعیت های تلخ تاریخی با چشمان خود است.

نکته جالب این موزه این است که راهنماهای آن زمانی خود زندانی بوده اند و شکنجه شده اند پس تمام راهنمایی هایی که دریافت می کنید از واقعیت های آن زمان بوده که افراد به زبان خواهند آورد.

آدرس

موزه عبرت ایران در تهران، میدان امام خمینی(ره)، ابتدای خیابان فردوسی، خیابان کوشک مصری، خیابان شهید یارجانی، پلاک ۱۱ قرار دارد.

بازدید

شش ماهه اول سال صبح ها از ساعت ۹ الی ۱۳ و بعد از ظهرها از ساعت ۱۴ الی ۱۷

شش ماهه دوم سال صبح ها از ساعت ۹ الی ۱۲ و بعد از ظهرها از ساعت ۱۳ الی ۱۶

مجله اینترنتی تحلیلک