چاقی کودکان و نوجوانان / بررسی علت و چند توصیه به والدین
چاقی کودکان و نوجوانان
شیوع اضافه وزن و چاقی کودکان و نوجوانان در همه‌ی جهان رو به افزایش است. کودکان و نوجوانان چاق بیشتر به ناراحتی های گوارشی – کبدی، قلبی و عروقی، غدد درون ریز و ارتوپدی مبتلا می شوند.
علاوه بر این، دختران چاق و دارای اضافه وزن، احتمالاً بیشتر به ناهنجاری های سیستم تولید مثل مانند بلوغ زودرس و اختلال قاعدگی و سندرم پلی کیستیک تخمدان مبتلا می شوند.
میزان شیوع عوامل خطرزای بیماری های قلبی عروقی به مرور زمان در کودکان چاق و دارای اضافه وزن افزایش می یابد.
چاقی کودکان و نوجوانان
اصول درمان اضافه وزن و چاقی کودکان و نوجوانان چیست؟
- تشویق کودکان و نوجوانان به افزایش فعالیت روزمره
- عکس‌العمل درست در مورد رفتار غذایی نادرست: کودکان و نوجوانان باید بیاموزند که این عکس‌العمل چگونه و چطور اتفاق می افتد و نباید آن‌ها را سرزنش کرد بلکه باید آن‌ها را با عادات صحیح غذایی آشنا نمود و در این راستا آن‌ها را مورد تشویق و حمایت قرار داد.
- کاهش احساسات در رفتار غذایی: کودکان و نوجوانان باید عادت کنند که مسائل را درک و نیازهای خود را بیان نموده و در زمان احساس ناراحتی و اضطراب به غذا خوردن رو نیاورند.
- تنظیم نحوه غذا خوردن هنگام گرسنگی و نشان دادن عکس‌العمل به احساس سیری: برخی کودکان و نوجوانان حتی اگر سیر شده باشند به غذا خوردن ادامه می دهند.
- تقویت اعتماد به نفس
- پیشگیری از بازگشت اضافه وزن (در صورت موفقیت در کاهش وزن)
- حمایت خانواده: کودکان و نوجوانان نمی توانند به تنهایی عادت غذایی و فعالیت بدنی خود را تغییر دهند بلکه احتیاج به کمک و حمایت از طرف والدین و اطرافیان خود دارند، بنابراین حمایت و همکاری خانواده در درمان چاقی کودکان و نوجوانان ضروری بوده و یکی از اساسی ترین زمینه های موفقیت در پیشگیری و درمان چاقی به شمار می رود.
بیشتر بخوانید: فشار خون بالا در کودکان و راهکارهای پیشگیری از آن
علت چاقی کودکان و نوجوانان
در دوران کودکی و نوجوانی عادات غلط غذایی و نداشتن فعالیت بدنی از جمله مهمترین علل چاقی و اضافه وزن است. در این دوران مسایل روحی روانی می تواند بر روی دریافت افراد تاثیرگذار باشد.
بنابراین با انجام مشاوره های رفتار درمانی و اصلاح الگوی غذایی می توان از اختلالات وزنی در این گروه سنی پیشگیری کرد.
باید نوجوانان ترغیب به انجام فعالیت بدنی منظم و مصرف مواد غذایی سالم شوند. مصرف انواع نوشیدنی های گازدار و فست فودها از جمله مهمترین علل تغذیه ای در افزایش وزن این گروه سنی است.
بیشتر کودکان و نوجوانان چاق، به دلیل “بد خوری” دچار اضافه وزن نامطلوب شده اند نه در اثر “پرخوری”.
بیشتر بخوانید: ۵ قانون طلایی برای داشتن کودک خوش غذا و خوش اشتها
چاقی کودکان و نوجوانان
توصیه های کاربردی برای اصلاح الگوی غذایی کودکان و نوجوانان
- مصرف مواد غذایی پروتئینی مانند تخم مرغ، حبوبات، گوشت های کم چربی، لبنیات کم چرب و… باعث افزایش احساس سیری در فرد می شود.
مصرف این مواد غذایی به عنوان منبع عمده پروتئین با کیفیت خوب، آهن و روی حائز اهمیت است.
- مصرف گروه شیر و لبنیات در این سنین برای رشد و استحکام دندان و استخوان ها ضروری است.
می توان در میان وعده ها از شیر استفاده کرد تا هم جلوی پرخوری و اشتهای کودک گرفته شود و هم اینکه از نظر کلسیم دریافت خوبی داشته باشد.
- مصرف سبزی ها
معمولاً کودکان در این سنین تمایلی به مصرف سبزی های تازه همراه با غذا ندارند. بهتر است والدین سبزیجات خام مثل هویج، گوجه فرنگی، کاهو، گل کلم و سبزیجات پخته مثل چغندر پخته ( لبو )، لوبیا سبز، کدو حلوایی را به عنوان میان وعده مثلاً در هنگام تماشای تلویزیون در اختیار فرزندانشان بگذارند.
- کاهش و یا حذف مصرف شکلات و شیرینی و تنقلات غذایی کم ارزش
مصرف بی رویه شکلات و شیرینی و تنقلات غذایی کم ارزش موجب اختلال رشد و افزایش وزن یا چاقی خواهد شد. والدین بایستی حداقل، در منزل از نگه داشتن شکلات و شیرینی خودداری کنند و به این ترتیب، دسترسی دائمی آن ها را به این نوع مواد کاهش دهند.
از دادن شکلات و شیرینی به عنوان جایزه به کودکان خودداری کنند و با تنظیم یک برنامه منظم، تعداد شکلات و شیرینی که در طول روز مصرف می شود را کنترل نمایند.
چاقی کودکان و نوجوانان
خانواده های گرامی در مورد اضافه وزن و چاقی کودکان و نوجوانان باید نکات زیر را در نظر داشته باشند
- والدین بهترین الگوی رفتاری برای فرزندان هستند، در نظر داشته باشید برقراری شیوه زندگی سالم (تغذیه مناسب، فعالیت جسمی و آرامش روحی)، مهم ترین و موثرترین راه برای مقابله با اضافه وزن و چاقی است.
- حتی با وجود زمینه ارثی چاقی، می توان از اضافه وزن پیشگیری کرد یا آن را درمان نمود.
- هر سه وعده اصلی غذایی را مصرف کنید و اصل تنوع و تعادل در مصرف مواد غذایی را در نظر بگیرید.
- عدم مصرف صبحانه یک عامل مهم در بروز اضافه وزن است، حتما هر روز صبحانه بخورید.
- رژیم های غذایی خیلی محدود هر چند ممکن است در کوتاه مدت تا حدی باعث کاهش وزن شوند، اما در دراز مدت، بدن را نسبت به کاهش وزن مقاوم می کنند، به علاوه تاثیر منفی بر روند رشد دارند.
- در فاصله بین وعده های غذایی هر چه می توانید آب بنوشید.
- قبل از خوردن هر ماده غذایی، به این موضوع فکر کنید که آیا لذت کوتاه مدت ناشی از خوردن آن ارزش به خطر انداختن سلامتی شما را دارد یا نه. مطمئن باشید که با این روش در موارد بسیاری از خوردن مواد غذایی مضر برای سلامتی صرف نظر خواهید کرد.
- همیشه سالاد را در شروع غذا مصرف کنید نه در پایان آن.
- همراه غذا از انواع سبزیجات خام و پخته استفاده نمایید. به این ترتیب هم از مواد مفید آن ها استفاده خواهید کرد، هم زودتر احساس سیری خواهید کرد.
- تند غذا خوردن و مصرف مواد غذایی در حین تماشای تلویزیون باعث بروز اضافه وزن می شود.
- از هر فرصتی برای فعالیت جسمی استفاده کنید تا بتوانید روی هم رفته روزانه ۳۰ تا ۶۰ دقیقه تحرک کافی داشته باشید.
- حداکثر مدت مجاز برای سرگرمی های بی تحرک مانند تماشای تلویزیون و سرگرمی های رایانه ای، ۲ ساعت در شبانه روز است.
- خواب ناکافی، دیر وقت و نامنظم باعث بروز اضافه وزن می شود.
- در رسیدن به وزن مطلوب شکیبا باشید، مقادیر جزئی کاهش وزن و حتی ثابت نگه داشتن وزن نوعی موفقیت است که در دراز مدت فرد را به وزن مطلوب خواهد رساند.
بیشتر بخوانید: بشقاب من یا بشقاب غذای سالم /توصیه غذایی برای کودکان و نوجوانان
با تشکر از پروفسور رویا کلیشادی
مجله اینترنتی تحلیلک
