معرفی کتاب «شوهر آهو خانم»
درباره نویسنده
علی محمد افغانی در خانوادهای فقیر در کرمانشاه و سال ۱۳۰۴ متولد شد. وی در خانوادهای نسبتاً فقیر به دنیا آمد.
دوره متوسطه را در زادگاهش تمام کرد، سپس برای گرفتن کمک هزینه و مسکن، به تهران آمده و وارد دانشکده افسری شد.
بورس تحصیلی به آمریکا را به دلیل هوش بالا گرفت و در همان جا با ادبیات ملل و رماننویسی آشنا شد.
دو ماه از ازدواجش نگذشته بود که در هنگام بازگشت از آمریکا در سال ۱۳۳۳، به اتهام عضویت در حزب توده تویط ماموران نظامی دستگیر و به زندان قصر منتقل شد. تا انقلاب ۱۳۵۷ در زندان ماند و به گفته خودش در زندان بود که رمان شوهر آهو خانم را به رشته تحریر در آورد.
این کتاب اولین رمان واقعی به زبان فارسی بود که در سال ۱۳۴۰ منتشر و فورا از سوى انجمن کتاب ایران به عنوان بهترین رمان برگزیده شد. همچنین به دلیل استقبال بسیار بالا از رمان، فیلمی نیز با همین نام به کارگردانی داوود ملاپور و بازیگری مهری ودادیان در سال ۱۳۴۷ ساخته شد.
بعد از آزادى از زندان کتاب «شادکامان دره قرهسو» را نوشت، اما به اندازه شوهر آهو خانم مطرح نشد.
سپس ۱۰ سال چیزى ننوشت و برای تأمین هزینههای مالی در شرکت ژاپنى مشغول به کار شد.
یکی از دلایل کم کاری او را میتوان فضای نامناسب رژیم وقت دانست. با این حال، علی محمد افغانی در سالها بعد، کتابهای دیگری نیز نوشت، ولی هیچ کدام اعتبار کتاب شوهر آهو خانم را نداشتند.
سپس، افغانی به آمریکا مهاجرت کرد و در همانجا زندگینامه خود را به زبان انگلیسی منتشر کرد.
درباره کتاب
کتاب «شوهر آهو خانم» شاهکاری ادبیست.
انتشار آن نه تنها از نظر ادبی نویدبخش و شورانگیز و دلگرمکننده است، بلکه از لحاظ تاریخی و اجتماعی نیز در حدّ خود دلیلی است بر آنکه از ایرانی نباید امید برگرفت.
به رغم تلخکامیها و فروماندگیها، به رغم سمومی که در هوا پراکنده است، هنوز ایران میتواند، درست در لحظهای که انتظار نمیرود، شگفتیهایی از آستین خود بیرون آورد.
بسیاری از نویسندگان و منتقدان مشهور از رمان «شوهر آهو خانم» به عنوان بهترین رمانی که تاکنون در ایران منتشر شده است، یاد میکنند.
در یک بررسی اخیر، این کتاب به عنوان یکی از محبوبترین رمانهای منتشر شده در ۱۰۰ سال گذشته معرفی شد.
چنین تجلیلی از کتاب بیمورد نیست، زیرا همانگونه که در بالا بیان شد، علی محمد افغانی به خوبی توانسته است در بطن داستانی تکراری، دنیای تراژیک جامعه زمان خود را به خوبی نشان دهد و خواننده را با خود همراه کند.
رویدادهای رمان در کرمانشاه و از سال ۱۳۱۳ شروع میشود.
سیدمیران سرابی، مرد میانسال و موفقی است که بعد سالها، حال به رئیس صنف نانوایان کرمانشاه منصوب شده است.
او مردی مذهبی، ملاحظه کار و متین است و زنی بسیار باوفا به نام آهوخانم دارد.
کانون خانوادگی سیدمیران گرم است، زیرا آهو همیشه در طول زندگی همپا و یاور او بوده و در واقع موفقیتش در رسیدن به صنف نانوایان را به کمکهای همسرش مدیون است…
بخش هایی از کتاب
آهو با عجله به اتاق نشیمن رفت، دست کلید کوچکی رو از گًل میخه برداشت و مطیعانه به او داد: با اتاق آبدارخانه چی کار داری؟ این زن همراه تو کی بود؟
مرد در حالی که پایش را برای پاک کردن گل کفش به چوب در آشپزخانه میمالید، بیآنکه یاری نگاه در چشمان زنش داشته باشه گفت:
یکی از بندگان فراوان خدا. یک عترت ویلان مانده و بی پناه از شوهرش طلاق گرفته و چون جا و مکانی زیر سر ندارد دو سه شبی اینجا مهمان توست، تا بعد چه پیش آید.
شوهر یا کسانش برای بردنش خواهند آمد. زن ساده دلم از روی غمخواری ندا داد: اه، واه بنده خدا، اسمش چیست؟ زن کیست؟ آیا من خود او یا شوهرش را دیده بودم؟ نکند زن حاجی ملایری خمیرگیر دکان است که میگفتی دائماً با هم در کشمکش طلاقن و به علت آنکه شوهرش به او خرجی نمیدهد از تو خواهش کرد بود چیزی از مزدش را همیشه پیش خودت نگاه داری و هفته به هفته به او بدهی؟…
مجله اینترنتی تحلیلک