همراهان مجله اینترنتی تحلیلک، این مطلب به معرفی گردشگری سیاه اختصاص دارد. امیدواریم از مطالعه این مطلب نهایت بهره و لذت را ببرید… با ما همراه باشید…

گردشگری سیاه چیست؟

گردشگری سیاه شاخه ای از صنعت گردشگری است و در مفهوم و تعریف کلی یعنی سفر به مکان‌هایی که در گذشته محل درد و رنج بشر، از هر طریقی، بوده‌اند. در کل بازدید از مکان‌هایی که در گذشته فاجعه‌ای تاریخی، چه به علل انسانی و چه به علل طبیعی، روی داده گردشگری سیاه نام دارد.

گردشگری سیاه در واقع پاسخی به نیاز گردشگران امروزی و یکی از بهترین راه ها برای کسب تجارب جدید و منحصر به‌فرد است.

موضوعی که باید در نظر داشته باشید این است که صفت «سیاه» در پس واژه‌ی گردشگری نشان از سیاه بودن سفرِ گردشگر ندارد و به این معنی نیست که سفر توریستی آن گردشگر سفری سیاه و تاریک است و نباید صورت گیرد، بلکه این صفت نشان‌گر مقصد گردشگری آن گردشگر است و فقط حکایت از سیاه‌بودن حادثه ای در گذشته مقصد دارد. اتفاقاً گردشگری سیاه می‌تواند بسیار جذاب باشد و هیچ دلیل ندارد که صفت سیاه را روی سفر گردشگری که مثلاً به چرنوبیل در اوکراین سفر کرده بگذاریم. خود این سفر می‌تواند هم ارز با مطالعه‌ی چند کتاب تاریخی باشد.

در طول تاریخ و خصوصاً تاریخ معاصر، کم از این مکان‌ها نبوده است. در طی جنگ‌های جهانی اول و دوم، حتی در طی قرن نوزدهم و حتی در همین چند دهه‌ی اخیر، علل زیادی موجب مرگ دسته‌ای از انسان‌ها شدند. از زلزله و سونامی و سیل گرفته تا خشونت‌های انسانی. بازدید از گولاگ، بازدید از اردوگاه‌های کار اجباری، بازدید از خانه‌های مردمی که در طی جنگ جهانی از برلین و مونیخ و سایر شهرهای آلمان به آمستردام فرار کردند همه نمونه‌هایی از گردشگری سیاه به شمار می‌روند.

البته این نکته حتماً باید ذکر شود که مراکز تحقیقاتی بیکار ننشسته‌اند و درصدد یافتن علت یا علل رونق گردشگری سیاه در چند سال اخیر هستند. آن‌ها می‌خواهند ببینند که چرا عده‌‌ای از گردشگران به دنبال آن هستند که به دیدن مکان‌هایی بروند که در گذشته محل مرگ دسته‌ای از انسان‌ها بوده‌اند.

چند نمونه از مقاصد گردشگری سیاه

در ادامه به معرفی برخی از مقاصد گردشگری سیاه در دنیا می پردازیم.

چرنوبیل در Pripyat در کشور اوکراین

فاجعه‌ی چرنوبیل را بزرگ‌ترین فاجعه‌ی هسته‌ای در کل تاریخ می‌دانند. فاجعه‌ای که در سال ۱۹۸۶ در شهر Pripyat در شمال کشور اوکراین رخ داد و برخی از کشورهای جماهیر شوروی آن زمان و حتی برخی از کشورهای غرب اروپا را هم دربرگرفت. رآکتور شماره‌ی ۴ در این شهر منفجر شد و موجب شد که هوا مسموم شود.

این گونه شد که تا شعاع ۳۰ کیلومتری این انفجار تخلیه شد و بیش از ۱۰۰ هزار نفر از کسانی که در آن شهر زندگی می‌کردند مجبور به ترک خانه‌هایشان شدند. بسیاری از آتش‌نشانان و کارگران و مهندسان یا در همان دوران مسموم شدند و فوت کردند و یا آن که بعدها دچار سرطان‌های مختلف شدند. برخی از کودکان سرطان گرفتند و گفته می ‎شود حدود ۲۰ هزار سال زمان نیاز است تا در آن منطقه دوباره گیاهی بروید.

از سال ۲۰۱۱ تا کنون آن منطقه از کشور اوکراین به یک جاذبه‌ی گردشگری تبدیل شده و با رعایت یک سری نکات و درنظر داشتن یک سری شرایط می‌توان به بازدید از این منطقه رفت.

شهر Pompeii در ایتالیا

پومپی یکی از شهرهای ایتالیا در ایالت کامپانیا بود که پیش از میلاد مسیح به مثابه‌ی یک شهر مسکونی شناخته می‌شد. در دوران امپراتوری روم، این شهر از پیشرفته‌ترین شهرهای روزگارش بود تا آن که در قرن اول میلادی کوه Vesuvius که یک کوه آتشفشانی بود در نزدیکی این شهر فعال شد و مواد مذاب به شدت از آن بیرون آمدند.

فعال‌شدن آتشفشان این کوه موجب شد که تمامی بناهای شهر پمپی تا حد زیادی از بین بروند و مردم جانشان را از دست بدهند. برخی می‌گویند مرگ مردم به سبب حرارت مواد آتشفشانی بوده و برخی می‌گویند سمی‌بودن این مواد موجب شده که مردم پمپی بمیرند.

در حال حاضر پمپی یکی از جاذبه‌های گردشگری ایتالیا است و سالانه بیش از ۲ میلیون نفر از بقایای آن بازدید می‌کنند.

گردشگری سیاه در Aokigahara  ژاپن

آئوکیگاهارا جنگلی در ژاپن است که به عنوان یکی از مشهورترین جاذبه‌های گردشگری سیاه در جهان شناخته می‌شود. این جنگل از بس درختانش در نزدیکی یکدیگر قرار دارند و پر است از درختان سر به فلک کشیده، با نام دریای درختان هم شناخته می‎شود.

جنگل آئوکیگاهارا از مکان‌های اصلی ژاپن برای خودکشی است. آنقدر در طی چند دهه‌ی اخیر خودکشی در این جنگل صورت گرفته که در برخی از مناطق آن تابلوهایی نصب کرده‌اند که روی این تابلوها شعارها و جمله‌هایی برای منصرف‌کردن فرد از خودکشی نوشته شده.

جالب آن که هیچ حیوانی در این جنگل نیست و از آنجا که درختان بسیار زیاد جنگل عمدتاً اجازه‌ی ورود نور خورشید را هم به آن نمی‌دهند در اکثر اوقات فضای جنگل تاریک و ساکت است.

در چند سال اخیر این مکان، خصوصاً به دلیل آن که از چند غار برخوردار است، به عنوان یکی از محبوب‌ترین جاذبه‌های گردشگری ژاپن شناخته می‌شود. گفتنی است که این جنگل در کوه فوجی و در فاصله‌ی دو ساعته از توکیو، پایتخت ژاپن قرار دارد.

آشویتس در لهستان

یکی دیگر از مشهورترین جاذبه‌های گردشگری سیاه آشویتس است، جایی که هر ساله میلیون‌ها نفر از جای‌جای جهان به بازدید آن می‌روند.

این مکان در مرز آن زمان لهستان و آلمان ساخته شد و بنا بر اطلاعاتی که از آن در دست هست هم اردوگاه کار اجباری بود و هم محلی برای کشتن کسانی که حکومت نازی اراده‌ی کشتن آن‌ها را داشت.

 Choeung Ek Killing Fields در کامبوج

اینجا همان مکانی است که قربانیان نسل‎کشی تاریخی کامبوج در دهه‌ی ۷۰ قرن بیستم در آن دفن شده‌اند. نسل‌کشی کامبوج به اعدام هزاران انسان بیگناه در کشور کامبوج در میان سال‌های ۱۹۷۵ و ۱۹۷۹ اشاره دارد.

این منطقه در ۱۰ کیلومتری شهر Phnom Penh در کشور کامبوج قرار دارد و واقعاً نمی‌توان سخن از جاذبه‌های گردشگری سیاه به میان آورد و اشاره‌ای به آن نداشت.

ضمناً زندان s-21 که در آن مردم را زندانی کرده بودند در نزدیکی همین مکان به موزه‌ای با نام موزه‌ی Tuol Sleng تبدیل شده و هر ساله هزاران نفر ازآن بازدید می‌کنند.

موزه‌ی یادبود صلح هیروشیما در ژاپن

فاجعه‌ی هیروشیما هیچ زمان از ذهن تاریخ پاک نخواهد شد. زمانی که برای نخستین بار از بمب اتمی استفاده شد، آن هم  توسط کشوری که در دو قرن اخیر داعیه‌ی حقوق بشر داشته است.

این فاجعه‌ی اتمی در هیروشیما موجب شد که هزاران نفر یا درجا بمیرند و یا بعدها بر اثر تبعات مواد شیمیایی جان خود را پس از کلی زجر و درد از دست دهند. یک موزه به یاد این فاجعه در شهر هیروشیما در ژاپن وجود دارد که در زمره‌ی جاذبه‌های توریسم سیاه قرار می‌گیرد.

جزیره عروسک ها در مکزیک | The Island of the Dolls

اگر در جستجوی مکانی رازآلود برای وحشت هستید؛ جزیره عروسک ها در نزدیکی مکزیکو سیتی، قطب گردشگری سیاه مناسب شماست! جزیره عروسک ها از جمله جزایر ترسناک است که مملوء از دیدنی هایی ست که شما را هر لحظه به وحشت می اندازد. این جزیره همچون گورستانی بزرگ از عروسک هایی قدیمی با ظاهر های آشفته و ترسناک شبیه به عروسک فیلم آنابل که در گوشه و کنار جزیره به طناب آویخته شده و منظره ای ترسناک پدید آورده اند.

اما داستان این همه عروسک زشت و ترسناک بر روی درختان و طناب از کجا سرچشمه می گیرد؟! درست بیش از نیم قرن پیش مردی تنها در این جزیره زندگی می کرد و یک روز به هنگام گشت و گذار در جزیره، جسد دختر بچه ای کوچک را بر روی کانال آب دید. او جسد را از آب بیرون آورد اما ماجرا به همین جا ختم نشد! چندی پس از این اتفاق در همان محلی که جسد دختر را پیاده کرده بود عروسکی زشت و ترسناک افتاده بود. پیرمرد عروسک را از آب گرفته و آویزان کرد. اعتقاد او بر آن بود که این مسئله باعث آرامش روح دختر می شود!

این پیرمرد تنها به یک عروسک اکتفا نکرد و هر روز و هر روز عروسک های بیشماری را با چشم های از حدقه در آمده، دست و پاهای کنده و یا بدون مو پیدا کرده و در سراسر جزیره آویزان می کرد تا روح دختر بچه سرگردان نباشد. جزیره عروسک ها از مقاصد پربازدید گردشگری سیاه است که البته هر کسی جرئت وارد شدن به آن را ندارد!

گردشگری سیاه در ترسناک ترین تیمارستان جهان

شاید حتی تصور پرسه زدن در تیمارستانی متروکه و خالی از سکنه در کشور کره جنوبی که روزگاری مملوء از بیمارها و مجرمان روانی بوده، ترسناک باشد! تیمارستان گونجیام چندین سال پیش بدون هیچ دلیل مشهودی به یکباره خالی شده و ساکنان آن را رها کردند. شایعاتی درباره تیمارستان گونجیام وجود دارد که گفته شده در این تیمارستان پزشکی دیوانه وجود داشته که بر روی بیماران خود آزمایش هایی خطرناک انجام داده و به مرور باعث مرگ آنها شده است! سرانجام این دکتر در سال ۱۹۹۶ به آمریکا فرار کرد.

اگرچه این تیمارستان قفل و زنجیر شده و ورود مردم عادی به آن ممنوع شده است، اما در این میان گردشگران و علاقه مندانی هستند که به صورت مخفیانه وارد این تیمارستان شده اند تا حس ترس و وحشت را از نزدیک احساس کنند. بی شک ماجراجویی در میان تخت های زنگ زده، دیوارهای مخروبه و یادگاری های به جا مانده از بیماران روانی شما را در حس ترس و وحشت فرو می برد. اما همه چیز به این ساختمان ختم نمی شود! دور تا دور ساختمان تیمارستان گونجیام را جنگل هایی احاطه کرده که به هنگام شب صداهای ترسناکی از آن به گوش می رسد.

در ایران نیز می توان به موزه عبرت، باغ موزه قصر، باغ سنگی درویش خان، ریگ جن و… به عنوان مقصد گردشگری سیاه اشاره کرد.

این موارد صرفاً بخش کوچکی از مقاصد گردشگری سیاه هستند و فقط برای نمونه ذکر شدند، وگرنه در جای‌جای این کره‌ی خاکی که فجایع بسیاری را از انسان دیده کلی از این مکان‌ها وجود دارد.

مجله اینترنتی تحلیلک