اعتکاف از ماده (عکف) در لغت به معنای اقبال و روی آوردن به چیزی و بزرگداشت آن است که در قرآن مجید نیز در مواردی در این مفهوم به کار رفته است. همچنین از همین ماده در قرآن، (عاکف) به معنای ساکن و مقیم و نیز (معکوف) در مفهوم ممنوع و بازداشته شده کاربرد یافته است. اعتکاف در شرع، التزام به توقف و درنگ در مسجد به قصد قربت است. و تعریف جامع آن اقامت کردن برای حداقل ۳ روز در مسجد به قصد عبادت با مراعات شرایط لازم است. در اصطلاح سالکان و متصوفه، اعتکاف، فارغ و تهی ساختن دل از اشتغالات دنیوی و تسلیم کردن نفس به مولا است.