غزل ۳۹۶ حافظ (صبح است ساقیا قدحی پر شراب کن) به همراه شرح
شرح غزل ۳۹۶ حافظ / صبح است ساقیا قدحی پر شراب کن
صبح است ساقیا قدحی پر شراب کن
دور فلک درنگ ندارد شتاب کن
زان پیشتر که عالم فانی شود خراب
ما را ز جام باده گلگون خراب کن
خورشید می ز مشرق ساغر طلوع کرد
گر برگ عیش می طلبی ترک خواب کن
روزی که چرخ از گل ما کوزه ها کند
زنهار کاسه سر ما پر شراب کن
ما مرد زهد و توبه و طامات نیستیم
با ما به جام باده صافی خطاب کن
کار صواب باده پرستیست حافظا
برخیز و عزم جزم به کار صواب کن
بیشتر بخوانید: زندگینامه حافظ شیرازی شاعر و حکیم قرن هشتم
شرح غزل ۳۹۶ حافظ (شرح غزل صبح است ساقیا قدحی پر شراب کن)
صبح است ساقیا قدحی پر شراب کن
دور فلک درنگ ندارد شتاب کن
ای ساقی هنگام صبح است، جام شراب را پر کن تا بنوشیم و مست گردیم و از آنجا که گردش روزگار به سرعت می رود و سپری می شود پس تو نیز شتاب کن.
قدح: جام و پیاله شراب
دور فلک: گردش روزگار
بیشتر بخوانید: حافظ شیرازی شاعری بی همتا
زان پیشتر که عالم فانی شود خراب
ما را ز جام باده گلگون خراب کن
ای ساقی قبل از آنکه این دنیای فانی و ناپایدار ویران گردد ما را با نوشیدن جام شراب گلرنگ مست و مدهوش کن.
خورشید می ز مشرق ساغر طلوع کرد
گر برگ عیش می طلبی ترک خواب کن
خورشید درخشان باده از مشرق پیاله طلوع کرد، اگر خواهان توشه عیش و عشرت هستی، خواب را رها کن و به باده نوشی بپرداز.
خورشید می و مشرق: می از جهت درخشندگی به خورشید و ساغر به مشرق که محل طلوع خورشید است، مانند شده است.
برگ عیش: توشه عیش و عشرت
بیشتر بخوانید: حافظ انسان شناس بزرگ؛ نوشته ای از دکتر دینانی
روزی که چرخ از گل ما کوزه ها کند
زنهار کاسه سر ما پر شراب کن
روزی که فلک از گل وجود ما کوزه ها بسازد، آگاه باش که کاسه سر ما را از شراب پر کنی.
چرخ: روزگار و فلک
کردن: ساختن
زنهار: هوشیار باش
ما مرد زهد و توبه و طامات نیستیم
با ما به جام باده صافی خطاب کن
ما اهل زهد و تقوا و توبه و لاف و گزاف های صوفیانه نیستیم، با ما از جام شراب صاف و بی غش سخن بگو.
بیشتر بخوانید: بررسی رزق و روزی در اشعار حافظ شیرازی
کار صواب باده پرستیست حافظا
برخیز و عزم جزم به کار صواب کن
ای حافظ کار درست نوشیدن شراب است پس برخیز و عزم خود را جزم کن و به باده نوشی بپرداز.
صواب: درست
در این شرح غزل حافظ از کتاب های حافظ نامه و شاخ نبات حافظ نیز استفاده شده است.
حافظ نامه؛ که به مفاهیم کلیدی ابیات دشوار حافظ توسط بهاء الدین خرمشاهی پرداخته شده است.
شاخ نبات حافظ؛ شرح غزل حافظ است که توسط دکتر محمدرضا برزگر خالقی نوشته شده است.
مجله اینترنتی تحلیلک