غزل ۴۵۱ حافظ (خوش کرد یاوری فلکت روز داوری) به همراه شرح
شرح غزل ۴۵۱ حافظ / خوش کرد یاوری فلکت روز داوری
خوش کرد یاوری فلکت روز داوری
تا شکر چون کنی و چه شکرانه آوری
آن کس که اوفتاد خدایش گرفت دست
گو بر تو باد تا غم افتادگان خوری
در کوی عشق شوکت شاهی نمی خرند
اقرار بندگی کن و اظهار چاکری
ساقی به مژدگانی عیش از درم درآی
تا یک دم از دلم غم دنیا به در بری
در شاهراه جاه و بزرگی خطر بسی است
آن به کز این گریوه سبکبار بگذری
سلطان و فکر لشکر و سودای تاج و گنج
درویش و امن خاطر و کنج قلندری
یک حرف صوفیانه بگویم اجازت است
ای نور دیده صلح به از جنگ و داوری
نیل مراد بر حسب فکر و همت است
از شاه نذر خیر و ز توفیق یاوری
حافظ غبار فقر و قناعت ز رخ مشوی
کاین خاک بهتر از عمل کیمیاگری
بیشتر بخوانید: زندگینامه حافظ شیرازی شاعر و حکیم قرن هشتم
شرح غزل ۴۵۱ حافظ (شرح غزل خوش کرد یاوری فلکت روز داوری)
خوش کرد یاوری فلکت روز داوری
تا شکر چون کنی و چه شکرانه آوری
گردش روزگار در روز جنگ چه خوب و خوش تو را یاری کرد تا ببینیم که چگونه سپاس می گزاری و چه چیزی را به عنوان شکرانه می آوری.
آن کس که اوفتاد خدایش گرفت دست
گو بر تو باد تا غم افتادگان خوری
به آن کسی که درمانده و افتاده بود و خدا دستش را گرفت و یاری اش کرد، بگو که بر تو واجب است که غمخوار بیچارگان باشی.
بیشتر بخوانید: حافظ شیرازی شاعری بی همتا
در کوی عشق شوکت شاهی نمی خرند
اقرار بندگی کن و اظهار چاکری
در کوی عشق شکوه و جلال پادشاهی هیچ خریدار ندارد، در آنجا فقط اقرار و اظهار بندگی و چاکری لازم است.
ساقی به مژدگانی عیش از درم درآی
تا یک دم از دلم غم دنیا به در بری
ای ساقی به مژده اینکه به عیش و شادی رسیده ای یک بار به نزد من بیا تا لحظه ای غم این دنیا را از دلم بیرون کنی.
در شاهراه جاه و بزرگی خطر بسی است
آن به کز این گریوه سبکبار بگذری
در شاهراه رسیدن به شکوه و جلال خطر بسیار است پس بهتر است که از این گردنه سخت و دشوار فارغ و آسوده عبور نمایی.
گریوه: گردنه و راه دشوار
سبکبار: کنایه از فارغ و آسوده
بیشتر بخوانید: حافظ انسان شناس بزرگ؛ نوشته ای از دکتر دینانی
سلطان و فکر لشکر و سودای تاج و گنج
درویش و امن خاطر و کنج قلندری
سلطان در اندیشه و خیال لشکر و تاج و گنج است و درویش در گوشه بی نیازی و قناعت خاطری آسوده دارد.
یک حرف صوفیانه بگویم اجازت است
ای نور دیده صلح به از جنگ و داوری
ای عزیز من اجازه هست یک حرف عارفانه به روش قلندران به تو بگویم؟ و آن اینکه صلح و آشتی بهتر از جنگ و نزاع است.
بیشتر بخوانید: بررسی رزق و روزی در اشعار حافظ شیرازی
نیل مراد بر حسب فکر و همت است
از شاه نذر خیر و ز توفیق یاوری
رسیدن به آرزو به اندازه فکر و همت بلند هر کسی است. زمانی که پادشاه نذر خیر و خوبی کند، توفیق الهی او را یاری خواهد کرد.
نیل: رسیدن
مراد: آرزو
برحسب: به مقدار
حافظ غبار فقر و قناعت ز رخ مشوی
کاین خاک بهتر از عمل کیمیاگری
ای حافظ گرد و غبار درویشی و خرسندی را از چهره ات مشوی و پاک نکن زیرا که این خاک، بسیار بهتر و با ارزش تر از عمل کیمیاگری است.
در این شرح غزل حافظ از کتاب های حافظ نامه و شاخ نبات حافظ نیز استفاده شده است.
حافظ نامه؛ که به مفاهیم کلیدی ابیات دشوار حافظ توسط بهاء الدین خرمشاهی پرداخته شده است.
شاخ نبات حافظ؛ شرح غزل حافظ است که توسط دکتر محمدرضا برزگر خالقی نوشته شده است.
مجله اینترنتی تحلیلک
