آداب و رسوم شب یلدا در اصفهان
یکی از مهم ترین شب های ایران باستان، شب یلدا است که از قدیم الایام تا به امروز مورد توجه و اهمیت ایرانیان واقع شده است. جشن ها و شب نشینی هایی که در این شب توسط مردم در همه شهرها برگزار می شود، یک سنت دیرینه محسوب می شود.
در اکثر مناطق ایران، شب یلدا خانواده ها دور هم جمع می شوند و به شعرخوانی ها و داستان خوانی بزرگترها گوش فرا می دهند.
آداب و رسوم شب یلدا در اصفهان
در ادامه به بررسی آداب و رسوم مردم اصفهان در شب یلدا می پردازیم.
چله بزرگه و چله کوچیکه
شب یلدا در اصفهان همیشه به صورت «چله بزرگ» و «چله کوچک» برگزار می شده است. مردم در اصفهان به چله بزرگ، «چله» می‌گویند که از روز آخر پاییز تا ۱۰ بهمن است و چله کوچیک از ۱۰ بهمن تا ۳۰ بهمن است.
نکته دیگر در مورد شب یلدا در اصفهان این است که خود شب چله را هم به دو بخش «چله زری» (زن) و «عمو چله» (مرد) نام‌گذاری می‌کردند و دلیل این نام‌گذاری به این خاطر است که از گذشته‌های دور تا کنون همه موجودات و اشیا را بر اساس جنس مذکر و مؤنث تقسیم می‌کردند. اما مراسم شب یلدا در اصفهان مثل خیلی از شهرهای دیگر این استان و باقی استان‌های کشور به صورت خانوادگی برگزار می‌شود و همه اعضای خانواده به این مناسبت دور هم جمع می‌شوند و با پهن کردن سفره‌ای با نام «سفره شب چله»، این شب را جشن می‌گیرند.
خوراکی‌های مرسوم شب یلدا در اصفهان
غذای شب یلدا: معمولا ماهی پلو و در غیر اینصورت یکی از غذاهای محلی مثل: کوفته، گندی، چرب و شیرین و …
آجیل شب یلدا: کشمش، گردو، بادام، قیسی، برگه زردآلو یا برگه گلابی، جوزقندی، انجیر و خرما
نوشیدنی شب یلدا: به‌طور معمول چای و شربت و اگر برف باریده باشه، مخلوط برف و شیره انگور
میوه شب یلدا: انار، هندوانه، سیب، گلابی انباری
انگورهایی که تا شب چله عمر می‌کردند
به گفته خیلی از بزرگترها یکی از کارهایی که در ایام قدیم انجام می‌گرفته، درست کردن کشمش بوده است. به این صورت که مقداری انگور را در یک پارچه می‌پیچیدند و در زیرزمین خانه‌ها نگه می‌داشتند تا به کشمش تبدیل شود.
یکی دیگر از خوراکی‌های شب یلدا در اصفهان «چلسمه» است. در زمان قدیم چلسمه به آجیل و تنقلاتی مثل گندم، شادونه و … گفته می‌شد.
همچنین میوه‌های فصل مثل خرمالو و انار از جمله میوه‌های همیشه حاضر در این سفره رنگین بوده که البته به گفته همین بزرگترها، در آن زمان هندوانه به این شکلی که امروزه بر سر سفره شب یلدا حضور دارد، در دسترس نبوده است.
خوشامدگویی به عموچله و چله‌زری
یکی دیگر از بخش‌های این آیین در اصفهان که شاید به سال‌ها قبل برگردد، پهن کردن لباس‌ها و رختخواب‌ها در هوای آزاد به خصوص در مقابل خورشید است که با این کار قصد داشتن به «عمو چله» و «چله زری» خوشامد بگویند.
به گفته خیلی‌ها در آن زمان اکثر افراد سواد نداشتند، اما معدود افرادی در فامیل بودند که سواد داشتند و برای بقیه شاهنامه می‌خواندند و همگی از داستان‌های آن لذت می‌بردند و پند می‌گرفتند.
بعضی رسم و رسوم ها هم همان‌طور که در ابتدا مطرح شد، کم‌کم و در طی سال‌ها به آیین‌های این شب اضافه شد. مثلا مراسمی که برای نوعروسان برگزار می‌شود. در این شب برای عروس، هدایایی همراه با میوه‌ها و آجیل مرسوم شب چله می‌برند. در قدیم در شهرستان‌های استان اصفهان این کار به شکل ساده‌ای انجام می‌شد، اما امروزه به رسمی تجملاتی تبدیل شده است.
بیش از ۷۰ پیام تبریک شب یلدا به همراه عکس
مجله اینترنتی تحلیلک
