بازار اولیه و ثانویه بورس
منظور از بازار اولیه و ثانویه چیست؟
بازار سرمایه به دو دسته بازار اولیه و بازار ثانویه تقسیم می شود. شاید برای شما سوال باشد که تفاوت این بازارها در چیست. ما در این مقاله سعی داریم تفاوت و ویژگی های این دو بازار را به شما آموزش دهیم.
بازار اولیه و ثانویه
بازار اولیه بورس
بازار اولیه (primary market) زمانی شکل می‌گیرد که دارایی برای بار اول مورد معامله قرار می‌گیرد.
در واقع می توان اینگونه بیان کرد که در این بازار اوراق بهادار شرکت ها برای اولین بار عرضه می شوند و مورد معامله قرار می گیرند.
شرکت ها در بازار اولیه سرمایه مورد نیاز خود را در قالب پذیره نویسی به طور مستقیم از مردم تامین می کنند.
پذیره‌نویسی از طریق بانکی که نماینده شرکت است یا سایر مؤسسات مجاز انجام می شود. در این بازار فروشنده اوراق همیشه خود شرکتی است که سهامش در حال عرضه است.
در بازار اولیه فروشنده اوراق، همیشه خود شرکتی است که سهامش در حال عرضه است و سرمایه گذاران معمولا در بازار اولیه بورس، برای خرید اوراق بهادار مبلغ کم‌تری به نسبت بازار ثانویه پرداخت می‌کنند.
دقت کنید هر معامله ای بعد از این حالت شامل بازار ثانویه می شود.
بازار اولیه در ایران بانک و بازار ثانویه بورس است.
به مثال زیر توجه کنید:
در عرضه اولیه که نمونه یک بازار اولیه است سهام شرکت برای اولین بار طبق تعریف بالا و بدون اینکه قبلا قیمت گذاری شده باشد عرضه می شود.
بازار اولیه بورس چه وظایفی را بر عهده دارد؟
یکی از مهم ترین وظایف بازار اولیه سازمان دهی انتشارات اوراق بهادار است.
بعد از آن خریدار مقدار مشخصی از سهام منتشر شده جدید با یک قیمت ثابت را تضمین می کند.
و در آخر توزیع اوراق بهادار جدید که یک کار تخصصی است و توسط کارگزاران و معامله کنندگان اوراق بهادار انجام می شود.
بیشتر بخوانید: آشنایی با مهم ترین سایت های بورسی
بازار اولیه بورس چه مزایا و معایبی دارد؟
مزایای بازار اولیه شامل موارد زیر است:
- انتشار اوراق بهادار مستقیما توسط شرکت صادرکننده صورت می‌گیرد
- رشد سرمایه شرکت را آسوده می‌کند
- به سرمایه گذاران کمک می‌کند تا پس انداز خود را سرمایه گذاری کنند
- می‌توان برای اهداف تجاری سرمایه به دست آورد
- دولت از طریق فروش اوراق خود در این بازار قادر خواهد بود تا سرمایه موردنیازش را جمع‌آوری کند
- نقدینگی بیش از حد در چرخه‌ی اقتصاد کنترل می‌شود
- به سرمایه گذاری مستقیم خارجی کمک می‌کند
معایب بازار اولیه بورس شامل موارد زیر است:
- پروژه‌های تحقیقاتی اولیه می‌توانند بسیار هزینه‌بر باشند
- تحقیقات اولیه یک فرایند وقت‌گیر و نیازمند بررسی‌های عمیق هستند
بیشتر بخوانید: عرضه اولیه چیست؟ / همه چیز درباره عرضه اولیه
بازار اولیه و ثانویه
بازار ثانویه بورس
دارایی‌هایی که ابتدا در بازار اولیه مورد معامله قرار گرفته است (مرحله پذیره‌نویسی)، برای معامله‌های بعدی و مجدد نیاز به بازار ثانویه (secondary market) دارد.
مثلاً اگر فردی که سهام شرکتی را در مرحله پذیره‌نویسی خریداری کرده و حالا قصد فروش این سهم به سایر سرمایه‌گذاران بازار را دارد، باید به بازار ثانویه مراجعه و اقدام به فروش سهم خود کند.
پس می‌توان گفت که تمام معاملات سهام در بازار بورس، جزو معاملات بازار ثانویه هستند و در این بازار، اوراق بهادار میان سرمایه‌گذاران معامله می‌شود و شرکت در آن نقشی ندارد.
وجود بازار ثانویه بسیار مهم و ضروری است زیرا قابلیت نقدشوندگی و معامله مستمر اوراق را به وجود می آورد.
در این بازار شرکت های بورسی نگرانی از سررسید قرارداد ندارند و به خاطر وجود این بازار می تواند به طور نامحدود با پول سرمایه گذاران فعالیت کند و یا حتی افزایش سرمایه و جذب سرمایه داشته باشد.
در واقع می توان اینگونه بیان کرد که در بازار ثانویه اگر سهامداری بخواهد سرمایه خود را از بازار خارج کند باید سهامش را به فرد دیگری بفروشد و اینگونه شرکت تحت فشار قرار نمی گیرد.
دلایل اهمیت بازار ثانویه بورس
ریسک بازار ثانویه به دلیل سرعت نقدشوندگی آن کمتر است. شما به عنوان سرمایه گذار می توانید سهام خود را با بیشترین سرعت ممکن در بازار بورس بفروشید و چون با قیمت فعلی بازار به به فروش می رسانید ریسک بسیار کمتر خواهد بود.
بازار ثانویه یک بازار قانونی است:
به علت سازماندهی و قانونی بودن بازار ثانویه که در آن به سادگی خریداران و فروشندگان اقدام به خرید یا فروش سهام می کنند پس از این رو احتیاجی به نگرانی از بابت هرگونه کلاهبرداری نیست.
نبود محدودیت در خرید و فروش:
افراد در بازار ثانویه هیچگونه نگرانی از بابت به فروش نرسیدن سهام خود ندارند، پس با خیال آسوده در بازار اولیه سهام را خریداری کرده و نگران به فروش نرفتن آن نیستند.
لازمه وجود بازارهای خصوصی:
بدون وجود بازار ثانویه، بازار خصوصی نیز وجود نخواهد داشت بدین معنی که برای شرکت های نوپا و استارتاپی همیشه عرضه عمومی به منظور تامین منابع مالی امکان پذیر نیست و بازار ثانویه شرایط را برای آن ها ساده تر کرده است، زیرا با وجود بازار ثانویه می‌توانند سهام خود را در فرابورس و از طریق شبکه معامله گران بفروشند. این در حالی است که همه چیز کاملا خصوصی باقی می‌ماند.
کمک به رشد اقتصادی:
بازار ثانویه کمک شایسته ای به اقتصاد سهامداران و در نتیجه به اقتصاد کلی می کند. از این رو که در بازار اولیه آزادی محدود است. اما در بازار ثانویه اینگونه نیست و می‌توانید انتخاب کنید که در کدام سهام سرمایه گذاری و کدام سهام را رها کنید.
بازار اولیه و ثانویه
تفاوت بازار اولیه و ثانویه بورس چیست؟
- در بازار اولیه، درآمد حاصل از فروش سهام به شرکت منتشر کننده اوراق تعلق می‌گیرد. اما در بازار ثانویه، این درآمدها متعلق به سرمایه گذاری است که اوراق را می‌فروشد.
- معمولا سرمایه گذاران خرد در بازار اولیه اوراق بهادار را خریداری نمی‌کنند. چون شرکت صادرکننده، اوراق خود را به صورت عمده به فروش می‌گذارد و خرید آن نیازمند سرمایه بسیاری است. اما در بازار ثانویه، سرمایه گذاران می‌توانند هر تعداد سهام را خریداری کنند.
- در بازار اولیه فروش اوراق از طریق بانک سرمایه گذاری انجام می شود اما در بازار ثانویه، سرمایه گذاران از طریق کارگزار، معاملات خود را انجام می دهند.
- در بازار اولیه، سرمایه گذاران سهام را به طور مستقیم از خود شرکت خریداری می‌کنند. اما در بازار ثانویه، سرمایه گذاران، سهام و سایر اوراق بهادار را از سایر سرمایه گذاران خریداری می‌کنند که در فوق ذکر شد.
- در بازار اولیه، شرکت‌ها برای اولین بار سهام خود را از طریق عرضه عمومی می‌فروشند. اما در بازار ثانویه، سرمایه گذاران سهامی که قبلا معامله شده است را از طریق بورس اوراق بهادار خریداری می‌کنند.
- در بازار اولیه، سهام به قیمت اسمی به فروش می‌رسد و معمولا دچار نوسان نمی‌شود. اما در بازار ثانویه قیمت سهام به طور روزانه در نوسان است.
مجله اینترنتی تحلیلک
