میزکار و وسایل آن، وسایل اندازه‌گیری و وسایل براده برداری از تجهیرات کارگاه مقدماتی هستند. در این مقاله به بررسی میزکار و انواع گیره پرداخت شده است.
در این مقاله می‌خوانیم:
-
میزکار
-
گیره
— گیره موازی رومیزی
— گیره آهنگری
— لوله گیر
میزکار
اگر کاربر بخواهد به طور ایستاده، با تسلط کافی و خستگی کمتر روی قطعات نسبتا کوچک کاری انجام دهد، از میزی به نام میزکار استفاده می‌کند.
ویژگی‌های میزکار
۱- میزکار باید محکم و سنگین باشد تا در حین کار ارتعاش و لرزش نداشته باشد.
۲- صفحه روی میزکار اغلب از جنس چوب سخت انتخاب می‌گردد. بدنه میزکار از جنس چوب یا فلز است.
۳- ارتفاع میزکار از کف کارگاه حدود ۸۰ سانتی‌متر است. پایه‌های میزکار طوری طراحی می‌شوند که قابلیت تنظیم را داشته باشند تا بتوان لنگی آن را از بین برد.
۴- کشوهای میزکار طوری طراحی می‌شوند که وسایل اندازه‌گیری و کنترل و همچنین ابزارهای کار به صورت جداگانه و بدون تماس با یکدیگر در آن قرار گیرند.
۵- جهت راحتی در هنگام کار بر روی قطعات معمولا بر روی میزکار یک گیره نصب می‌شود. محل نصب گیره جهت جلوگیری از ارتعاش، در بالای یکی از پایه‌های میز در نظر گرفته می‌شود.
۶- ارتفاع سطح گیره باید متناسب با قد شخصی باشد که از آن استفاده می‌کند. مناسب‌ترین ارتفاع گیره ارتفاعی است که وقتی کاربر در کنار آن می‌ایستد، سطح گیره به اندازه ۵ تا ۸ سانتی‌متر پایین‌تر از آرنج قرار داشته باشد. در صورتی که ارتفاع گیره مناسب نباشد کاربر نمی‌تواند به راحتی و با تسلط و توان بالا بر روی قطعه کار عملیات مورد نظر را انجام دهد. از آنجا که ارتفاع میزکار ثابت است، در صورتی که قد کاربر کوتاه باشد می‌توان از زیرپایی مناسب و یا قرار دادن قطعاتی در زیر گیره استفاده کرد.
گیره
قطعاتی که وزن کمی دارند و یا حالت پایداری ندارند به گیره بسته شده و روی آن‌ها کار انجام می‌شود. بر حسب نوع کاری که قرار است روی قطعه انجام شود، از گیره مخصوص آن استفاده می‌شود. در زیر به معرفی برخی از انواع گیره پرداخته شده است.
۱- گیره موازی رومیزی
این نوع گیره شامل دو فک موازی است که یکی ثابت و دیگری متحرک است. حرکت فک متحرک به کمک مکانیزم پیچ و مهره تامین می‌شود. مشخصات گیره موازی در شکل زیر نشان داده شده است که عبارتند از:
۱- دسته ۲- پیچ ۳- فک متحرک ۴- دهانه گیره ۵- عرض فک ۶- فک ثابت ۷-سندان ۸- ارتفاع کارگیر ۹- ارتفاع گیره
در شکل زیر جزییات بیشتری از گیره موازی رومیزی نشان داده شده است.
ویژگی‌های گیره موازی:
۱- گیره موازی از جنس چدن خاکستری مخصوص و یا فولاد است که به روش ریخته‌گری تهیه می‌شود. بنابراین به ضربه و نیروهای زیاد حساس است. جهت چکش کاری و خم کاری سنگین از گیره آهنگری استفاده می‌شود.
۲- برای افزایش مقاومت گیره موازی، قسمتی از فک‌ها که با کار در تماس است و ممکن است در حین کار آسیب ببیند از جنس فولاد ساخته می‌شود. جهت جلوگیری از سر خوردن قطعه کار، روی این قسمت‌های فولادی آج زده می‌شود. این قطعات قابل تعویض هستند و به کمک پیچ و مهره به فک‌های گیره متصل می‌شوند.
۳- طول دسته گیره موازی متناسب با نیروی دست یک انسان متوسط ساخته شده است. بنابراین برای محکم کردن قطعه کار فقط از نیروی دست استفاده می‌شود. وارد کردن ضربات چکش و بکار بردن قطعاتی که باعث زیاد شدن طول دسته گیره جهت افزایش نیرو و محکم کردن قطعه می‌شود، به هیچ وجه مجاز نیست. در صورتی که موارد فوق رعایت نشود به گیره و یا پیچ و مهره آسیب وارد خواهد شد.
۴- عرض فک‌ها در این نوع گیره از ۵۰ تا ۲۰۰ میلی‌متر است.
۲- گیره آهنگری
جهت کارهای چکش‌کاری و خم‌کاری سنگین از گیره آهنگری استفاده می‌شود. مشخصات گیره آهنگری در شکل زیر نشان داده شده است که عبارتند از:
۱- دسته ۲- محور ۳- فنر ۴- بوش مهره ۵- فک ثابت ۶- فک متحرک ۷- سندان ۸- پیچ
در شکل زیر جزییات بیشتری از گیره آهنگری نشان داده شده است.
ویژگی‌های گیره آهنگری:
۱- گیره آهنگری از جنس فولاد است و به روش آهنگری ساخته می‌شود.
۲- حرکت فک متحرک مانند گیره موازی توسط پیچ و مهره تامین می‌شود.
۳- فک متحرک در گیره آهنگری برخلاف گیره موازی حرکت کشویی ندارد، بلکه حرکت آن شعاعی است. بنابراین امتداد عمودی فک‌ها فقط در فاصله معینی به طور موازی بوده و در کارهای بزرگتر یا کوچکتر سطح تماس فک‌ها با قطعه کار کم می‌شود.
۴- عرض فک‌ها معمولا ۱۰۰، ۱۲۵، ۱۵۰ و ۲۰۰ میلی‌متر است.
۳- لوله‌گیر
با توجه به هندسه لوله‌ها، بستن آن‌ها در گیره‌های موازی یا آهنگری باعث لهیدگی آن‌ها می‌شود. علاوه بر این به دلیل سطح تماس کم امکان سر خوردن لوله وجود دارد. از این رو جهت نگه داشتن لوله‌ها از لوله‌گیر استفاده می‌شود. اندازه کارگیر این نوع گیره حدودا ۴۰ تا ۲۰۰ میلی‌متر است. مشخصات لوله گیر در شکل زیر نشان داده شده است که عبارتند از:
۱- فک ثابت ۲- فک متحرک ۳- بدنه ۴- دسته ۵- پیچ ۶- مهره
در شکل زیر جزییات بیشتری از گیره لوله‌گیر نشان داده شده است.
نکته:
گیره‌ها را بر حسب نوع، فاصله کارگیر، طول فک‌ها و وزن استاندارد کرده‌اند. برای مثال گیره موازی رومیزی و آهنگری را بر حسب طول فک‌ها و گیره لوله گیر را بر حسب دهانه کارگیر استاندارد کرده‌اند.
توجه:
قبل از استفاده از گیره، اطمینان حاصل شود که گیره لقی ندارد و به محکمی به میزکار متصل است.
انواع دیگر گیره در شکل زیر نشان داده شده است:
در این مقاله به بررسی میزکار و انواع گیره پرداخته شد. امیدواریم از این مقاله لذت برده باشید. خوشحال می‌شویم نظرات خود را جهت بهبود کیفیت این سری مقالات با ما در میان بگذارید.
مجله اینترنتی تحلیلک
