توجه ویژه قانون گذاران به جرائم عدم تسلیم اظهارنامه مالیاتی صاحبان درآمد

در میان مراحل شناسایی و تعیین مالیات، همواره شناسایی مؤدیان مالیاتی مهم‌ترین گام در جهت تعیین مالیات به شمار می‌آید. علت این امر به جهت آن است که در صورت عدم شناسایی صحیح صاحب درآمد، گام‌هایی تعیین وصول مالیات با بن‌بست مواجه خواهد. از سوی دیگر تمرکز سازمان امور مالیاتی در جهت شفاف‌سازی درآمد و تعیین مالیات حقیقی بر اساس اطلاعات مستند و مستدل است. بر همین اساس سازمان امور مالیاتی و قانون‌گذاران توجه ویژه‌ای به این امر داشته و جرائم عدم تسلیم اظهارنامه مالیاتی متعددی را متوجه صاحبان درآمدی که از ارسال اظهارنامه مالیاتی و ابراز درآمد حقیقی خودداری می‌کنند، در نظر گرفته اند که به آن‌ها خواهیم پرداخت.

ماده ۱۹۲ قانون مالیات های مستقیم

اولین نوع جریمه از جرائم عدم تسلیم اظهارنامه مالیاتی برای صاحبان درآمد ماده ۱۹۲ ق.م.م می‌باشد. بر اساس این قانون در صورت عدم ارائه اظهارنامه مالیاتی و یا ارسال آن در خارج از موعد تعیین‌شده توسط سازمان و همچنین کتمان درآمد در اظهارنامه ارسالی، مؤدیان صاحب درآمد مشاغل، مشمول جریمه غیرقابل بخشودگی به میزان سی درصد (۳۰%) و سایر منابع ده درصد (۱۰%) درصد از اصل مالیات قطعی شده، می‌گردند.

لازم به ذکر است میزان جریمه ذکرشده مربوط به اصلاح قانون در سال ۱۳۹۴ و اجرا از ابتدای سال ۱۳۹۵ بوده و پیش از آن جریمه ماده ۱۹۲ ق.م.م بر اساس نوع اظهارنامه و گروه‌بندی تعیین می‌گشت.

ماده ۱۹۰ قانون مالیات های مستقیم

یکی از جرائم دیگر که شاید مؤدیان مالیاتی توجه کمتری به آن داشته باشند، موضوع جریمه ماده ۱۹۰ ق.م.م می‌باشد. این ماده ‌قانونی به‌صورت کلی در خصوص جریمه دیرکرد پرداخت مالیات می‌باشد؛ اما نکته قابل‌توجه، این است که در صورت عدم ارائه اظهارنامه مالیاتی از سوی صاحبان درآمد، جریمه دیرکرد مالیات این ماده‌قانونی که ماهانه دو و نیم درصد از اصل مالیات می‌باشد، نه از زمان صدور و ابلاغ برگ مطالبه و یا تشخیص مالیات بلکه از زمان انقضای مهلت تسلیم اظهارنامه محاسبه خواهد شد.

به‌عنوان‌مثال درصورتی‌که شخص حقیقی صاحب درآمد مشاغل اظهارنامه مالیاتی عملکرد ۱۳۹۵ خود را تا پایان خردادماه ۱۳۹۶ ارسال ننماید، پس از تعیین مالیات از سوی ادارات امور مالیاتی و قطعی شدن میزان مالیات مؤدی، جریمه ماده ۱۹۰ ق.م.م وی از خردادماه ۱۳۹۶ و به‌صورت ماهانه دو و نیم درصد محاسبه خواهد شد.

ماده ۱۹۳  قانون مالیات های مستقیم

یکی دیگر از جرائم عدم تسلیم اظهارنامه مالیاتی که البته همه صاحبان درآمد را شامل نمی‌شود، ماده ۱۹۳ ق.م.م است. این جریمه که تا پیش از اصلاحات قانون در سال ۱۳۹۴ و همچنین تغییر گروه‌های شغلی بر اساس آئین‌نامه ماده ۹۵ ق.م.م کاربر بیشتری در خصوص عدم ارائه دفاتر و عدم ارائه صورت سود و زیان می‌باشد. مشاغل گروه‌های الف و ب تا پیش از سال ۱۳۹۵ ملزم به ارائه صورت سود و زیان خود بودند و درصورتی‌که این صورت را به‌صورت جداگانه ارسال نکرده و اظهارنامه مالیاتی خود را نیز ارائه نکرده باشند، مشمول ۲۰% جریمه از اصل مالیات می‌باشند. لازم به ذکر است که یکی از بخش‌های اظهارنامه مالیاتی، درج صورت سود و زیان می‌باشد.

مجله اینترنتی تحلیلک