همراهان همیشگی مجله اینترنتی تحلیلک، در این بخش قصد داریم با معرفی اماکن گردشگری ایران در خدمت شما باشیم. امیدواریم که شما عزیزان بتوانید به این اماکن زیبا سر بزنید و خوشحال می شویم که تجربه های خودتان را با ما به اشتراک بگذارید. این مطلب به معرفی کاخ شمس در استان البرز اختصاص دارد.
کاخ شمس کرج
کاخ مروارید یا کاخ شمس، کاخی در بلوار ارم مهرشهر کرج، واقع در استان البرز است که در سال‌های ۱۳۴۵ تا ۱۳۴۷ با زیربنای ۲۵۰۰ متر برای زندگی شمس پهلوی (فرزند رضا شاه) ساخته شد. سازه اصلی و طرح کاخ به شکل یک سفره ماهی است که صدفی آن را دربر گرفته است. این ساختمان توسط وسلی پیترز طراحی و بنیاد فرانک لوید رایت به مبلغ یک میلیون دلار آمریکا ساخته شد.
کاخ مروارید در تاریخ ۱۲ بهمن ۱۳۸۱ به شماره ثبت ۷۰۶۷ در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفت.
پیش از دهه ۱۳۴۰ شمسی این منطقه از چند روستا از جمله حسین‌آباد افشار تشکیل شده بود. شمس پهلوی، خواهر محمدرضا پهلوی به دلیل بیماری آسم این منطقه را برای زندگی انتخاب کرد.
بنای این کاخ در بر دارنده فضاهای گوناگونی از جمله تالار طلایی بار، دفتر مخصوص شمس، تالار پذیرایی، سالن سینما، سالن بیلیارد، استخر، آب نما، محل نگهداری پرندگان کمیاب، اتاق های خواب و غیره است.
یکی از مهم‌ترین بخش‌های این کاخ اتاق صدف است که دارای تزئینات مختلفی بوده، به خصوص نمای بیرونی آن که به صورت حلزونی شکل ساخته شده است. در طراحی فضای بیرونی دریاچه کوچکی از سه طرف کاخ را احاطه کرده و به زیبایی آن افزوده است.
شمس پهلوی و خانواده او تا سال ۱۳۵۷ و به مدت ۱۲ سال، در این کاخ زندگی کرده اند.
معماری بنای کاخ مروارید کرج
در ساخت و ساز این کاخ هیچ یک از اصول معماری ایرانی رعایت نشده و سبک، نقشه و ساختار آن کاملاً غربی است. معماری این اثر که بخشی از تاریخ معماری مدرن است، با تأثیر از شیوه فرانک لوید رایت از پرآوازه‌ترین معماران آمریکایی است.
به گفته میرچی مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان البرز، کاخ مروارید یکی از باارزش‌ترین کاخ‌های تاریخی ایران است و از لحاظ ویژگی‌های فنی از بسیاری از کاخ‌های موجود چند پله بالاتر است و تکنیک‌های که در ساخت، طراحی و رنگ‌آمیزی این مجموعه حتی از سبک و شیوه ساخت کاخ سعدآباد نیز برتر است.
کاخ مروارید پس از انقلاب به بنیاد مستضعفان و بعد از حدود ۱۵ سال به بنیاد تعاون واگذار شد و بنیاد تعاون سپاه نیز در ازای هزینه صدور مجوز ساخت و ساز در حدود ۸۰ هکتار این مجموعه، ساختمان‌های مسکونی مجموعه کاخ شمس را به شهرداری فروخت.
از آن زمان از این کاخ به عنوان موزه و با نام مجتمع اردویی، تفریحی شهید فهمیده استفاده شده است. اما در سال ۱۳۸۲ هجری شمسی و پس از بارش سنگین برف و با شکایت اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری، کار این مجتمع تفریحی به پایان رسید و ۳۰ درصد یعنی ۲۷ هکتار از مجموعه کاخ مروارید به اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری استان البرز واگذار شد تا با مرمت و سامان‌دهی فضای کاخ، امکان بازدید عموم از آن فراهم شود.
وضعیت فعلی کاخ شمس کرج
این کاخ اکنون در وضعیت نامناسبی قرار دارد و گفته می‌شود به بودجه ای معادل ۲۰۰ میلیارد تومان برای بازسازی و مرمت نیاز دارد و هنوز مالکیت آن کامل تعیین نشده است.
متأسفانه بیشتر بخش های بنا دچار آسیب های جدی شده است، سقف ها نم برداشته، جداره و تزیینات سردرها کنده شده و درها شکسته شده اند. آب باغ نیز قطع شده است و درختان نادر آن زرد شده‌اند.
آدرس کاخ مروارید یا کاخ شمس کرج
کرج، مهرشهر، بلوار ارم، نرسیده به بلوار شهرداری
بیشتر بخوانید:
- ۱۰ کاخ چشم نواز ریاست جمهوری در سراسر جهان
- کاخ چهلستون قزوین / عمارت کلاه فرنگی قزوین
- معرفی کاخ گلستان قدیمی‌ترین کاخ تاریخی تهران
- معرفی کاخ موزه سعدآباد تهران
مجله اینترنتی تحلیلک
