ارتباط آلاینده های محیطی با رشد کودکان و نوجوانان

زندگی صنعتی امروز باعث شده تا همه افراد کم و بیش با انواع آلاینده های محیطی از قبیل مواد پلاستیکی، مواد شیمیایی و باقیمانده سموم در تماس باشند. این قبیل مواد عوارض زیادی بر سلامتی دارند و به ویژه خانم های باردار، کودکان و نوجوانان بیشتر در معرض این عوارض هستند. ارتباط آلاینده های محیطی با رشد کودکان و سایر فاکتورهای سلامت امری اثبات شده در علم پزشکی است.

این آلاینده های محیطی باعث بروز عوارض رشد و تکامل جنین می شوند و همچنین مواجهه کودکان با این مواد باعث بروز اختلالاتی در غدد درون ریز شده و عوارض زیادی در بردارد؛ از جمله کوتاهی قد، چاقی، بلوغ زودرس، اختلال چربی خون و دیابت.

با توجه به وجود این آلاینده ها در وسایل مصرفی روزمره از جمله برخی ظروف غذا، وسایل یکبار مصرف، اسباب بازی، محصولات بهداشتی، برخی مواد غذایی و … در مورد این آلاینده ها و روش های کاهش تماس با آن ها توضیح خواهیم داد.

آلاینده های محیطی مضر برای رشد و تکامل

این قبیل آلاینده ها در وسایل مصرفی روزمره وجود دارند و مواجهه تدریجی با آن ها باعث تجمع غلظت های آسیب رسان آن ها در بدن می شود. بنابراین باید سعی کرد استفاده از این قبیل وسایل را کاهش داد تا مواجهه به حداقل برسد. تعداد زیادی از این آلاینده ها وجود دارند و در جا به موارد اصلی آن ها که باعث اختلال رشد و تکامل می شوند، اشاره می کنیم.

سرب

در انواع نامرغوب اسباب بازی، رنگ های ساختمانی بی کیفیت، برخی لوله کشی های قدیمی آب، قوطی نامرغوب کنسرو، برخی لوازم آرایشی (به ویژه رژ لب و لاک ناخن) و ادویه های تقلبی وجود دارد.

سموم آفت کش

مصرف بیش از حد از آفت کش ها و استفاده از انواع نامرغوب این سموم در انواع مواد غذایی به ویژه سبزی، میوه و غلات به ویژه برنج تجمع می یابد و به همین دلیل باید این مواد غذایی را قبل از مصرف مدتی خیساند و به طور مکرر شستشو داد.

بیشتر بخوانید: شروع و نحوه دادن غذای کمکی به شیرخواران طبق توصیه های جدید

ارتباط آلاینده های محیطی با رشد کودکان و نوجوانان

فتالات ها

این مواد در برخی صنایع پلاستیک سازی برای نرم کردن محصولات پلاستیکی استفاده می شوند و به همین دلیل در محصولات متعددی وجود دارند از جمله بسته‌بندی مواد غذایی، محصولات بهداشتی، وسایل آرایشی (به ویژه لاک ناخن)، واکس، انواع ظروف و مواد پلاستیکی؛ هر چه کیفیت این محصولات بهتر باشد میزان فتالات آن ها کمتر خواهد بود.

برخی فرآورده های گیاهی

برخی فراورده های گیاهی مانند اسطوقدوس (Lavender ) و روغن درخت چای (Tea tree oil) که در تهیه برخی محصولات بهداشتی، شامپو، صابون و محصولات شوینده و همچنین مواد خوشبو کننده استفاده می شوند، می توانند باعث اختلالات هورمونی و علائم بلوغ زودرس در دختران و بزرگی سینه ها (Gynecomastia) در پسران شوند.

آلاینده های محیطی مضر برای رشد و تکامل

بیسفنول A

در انواع نامرغوب وسایل پلاستیکی، قوطی های کنسرو، بسته بندی غذایی و وسایل مصرفی روزانه وجود دارد. با توجه به عوارض زیاد آن بر رشد و تکامل در اوایل عمر، بسیاری از کارخانه های معتبر تولید محصولات کودک ( مانند شیشه شیر و پستانک) روی محصولات خود درج می کنند که فاقد بیسفنول آ هستند.

پارابن

مصرف این ماده شیمیایی سال هاست که برای تولید محصولات مختلف ممنوع شده است ولی هنوز در انواع نامرغوب وسایل بهداشتی و آرایشی استفاده می شود. روی بسیاری از محصولات مرغوب، عدم وجود پارابن درج شده است

بیشتر بخوانید: خواب کافی و منظم در کودکان / مواد غذایی موثر بر خواب

دی اکسین ها (Dioxins)

از آلاینده های نو پدید هستند که بیشتر در اثر سوزاندن مواد مختلف ایجاد می شوند. این مواد بیشتر بر روی هورمون های تیرویید و بلوغ تاثیر منفی دارند.

هیدروکربن های آروماتیک چند حلقه ای (PAH)

این مواد آلی بیشتر از سوخت وسایل نقلیه و دود آن ها از جمله دود زغال و دخانیات تولید می شوند. در طول زمان، مواجهه طولانی با این مواد با بروز چاقی و اختلالات بلوغ ارتباط دارند.

تعداد زیادی از این قبیل آلاینده ها در محیط است که با اثر تجمعی در طول زمان باعث بروز عوارض شدید بر سلامتی به ویژه اختلالات رشد و تکامل می شوند. بنابراین باید با استفاده از محصولات مرغوب، عدم استفاده از وسایل مصنوعی غیرضروری، شستشوی محصولات غذایی و کاهش تماس با وسایل دودزا و ترافیک، مواجهه با این سموم محیطی را کاهش داد.

با تشکر از پروفسور رویا کلیشادی

مجله اینترنتی تحلیلک