سود انباشته چیست؟
در پایان سال مالی شرکت ها تمام سود خالص خود را به عنوان سود نقدی به سهامداران خود پرداخت نمی کنند و تنها بخشی از آن را می دهند و بخش دیگری را با عنوان سود انباشته در شرکت نگه می دارند.
این مبلغ هر ساله به مبلغ سال های قبل اضافه می شود و در سمت چپ ترازنامه و زیر ستون حقوق صاحبان سهام ثبت می شود.
Retained Earnings یا سود انباشته به عنوان سرمایه در گردش شرکت و برای خرید دارایی ها و یا پرداخت بدهی ها استفاده می شود.
هدف از سود انباشته چیست؟
از این سود می توان در خرید تجهیزات و ماشین آلات، تحقیق و توسعه شرکت و هر فعالیتی که بتواند به رشد شرکت کمک کند، استفاده کرد.
در واقع این کار سرمایه گذاری مجدد در خود شرکت با هدف به دست آوردن درآمدهای بیشتر است.
مهم ترین کاربرد سود انباشته در شرکت ها چیست؟
یکی از کاربردهای مهمی که سود انباشته دارد استفاده برای افزایش سرمایه شرکت است.
سهامداران نیز این حالت را بسیار می پسندند زیرا افزایش سرمایه از این حالت باعث افزایش تعداد سهام بدون پرداخت پولی بابت آن می شود. البته قیمت سهام بعد از مجمع تعدیل می شود و پایین می آید.
در واقع از این افزایش سرمایه سهامداران سود و یا زیانی از بابت قیمت سهم دریافت نمی کنند و تنها تعداد سهام آن ها افزایش می یابد.
در واقع با بررسی تأثیر سود انباشته به این نتیجه میرسیم که این نوع سود هم برای سهامدار و هم شرکت در بلند مدت فوایدی به همراه خواهد داشت.
این کار از خروج نقدینگی از شرکت جلوگیری میکند. البته اگر شرایط اقتصادی مناسب در کشور فراهم بوده و از طرف دیگر فعالیتهای شرکت رو به بهبود و توسعه بروند. همچنین اتخاذ تصمیمات درست مدیریتی در این زمینه بی تأثیر نخواهد بود و کوچکترین اشتباهی ممکن است سرمایه شرکت را با خطر مواجه کند.
چند نمونه استفاده از سود انباشته در شرکت های مختلف:
- افزایش سرمایه از محل سود انباشته
- پرداخت بدهی های شرکت از محل سود انباشته
- خرید تجهیزات و ماشین آلات جدید برای شرکت در جهت نوسازی و توسعه فعالیت
- تحقیق و پژوهش در جهت بهبود و توسعه فعالیت های جدید شرکت
- تولید یک محصول جدید
- ادغام یا مشارکت احتمالی که منجر به بهبود چشم انداز تجاری شود
فراموش نکنید زمانی که سود انباشته داشته باشیم، تصمیم برای حفظ و یا توزیع سود در بین سهامداران معمولا به عهده مدیریت شرکت است.
به همین دلیل اگر مدیر یک شرکت تمرکز مجموعه را بر رشد قرار داده باشد، ممکن است به هیچ وجه سود سهام پرداخت نکند و یا مبلغ بسیار کمی را پرداخت نماید. زیرا ممکن است ترجیح دهد از سود بازمانده برای تامین مالی فعالیت های توسعه ای استفاده کند.
منظور از افزایش سرمایه از محل سود انباشته و سهام جایزه چیست؟
بر اساس قانون تجارت شرکت های سهامی وظیفه دارند درصدی از سود به دست آمده را به صورت سالیانه ذخیره کنند.
سود در صورت های مالی شرکت با عنوان سود انباشته ثبت می گردد. زمانی که سود انباشته شرکت به میزان قابل قبولی برسد، شرکت این پول را به حساب سرمایه منتقل می کند و با انتشار اوراق سهام جدید و افزایش سرمایه از محل سود انباشته، ارزش اسمی شرکت را افزایش و منابع مورد نیاز خود را تامین می کند.
نحوه تأثیرگذاری تقسیم سود سهام بر سود انباشته
تقسیم سود یا زیان سهام بین سهامداران می تواند به شکل نقدی یا در قالب سهم باشد؛ در هر دو صورت تقسیم آن ها می تواند میزان سود و زیان انباشته شرکت را کاهش دهد.
پرداخت سود سهام به صورت نقدی در واقع باعث خروج وجه از شرکت می شود و حجم ترازنامه و دارایی شرکت را کاهش می دهد، چرا که شرکت بخشی از سرمایه در گردش خود را از دست می دهد.
اما زمانی که سود سهام به صورت سهم به افراد پرداخت می شود نیازی به خروج وجه از حساب های شرکت نبوده و تنها بخشی از سود انباشته به سهام و سایر حساب های مربوط به سرمایه پرداخت شده اضافی تبدیل می شود.
این شیوه از تخصیص سود بر حجم کلی ترازنامه تأثیر نمی گذارد ولی ارزش هر سهم را کاهش خواهد داد.
تاثیر افزایش سرمایه از محل سود انباشته بر قیمت سهم
فرمول افزایش سرمایه از محل سود انباشته: فرمول محاسبه قیمت جدید هر سهم بعد از افزایش سرمایه از محل سود انباشته به صورت زیر است: افزایش سرمایه از محل سود انباشته از بهترین انواع افزایش سرمایه برای سهامداران و تأمین منابع مالی شرکتها است.
بیشتر بخوانید: سهام جایزه در بورس چیست و چه کسانی دریافت می کنند؟
آیا درآمدها بر سود و زیان انباشته تأثیر می گذارند؟
هر تغییری در خالص درآمدها به صورت مستقیم بر تراز سود انباشته تاثیر می گذارد. این تاثیر تا این حد است که افزایش یا کاهش در خالص درآمدها و یا حتی تداوم در افزایش آن ها مسیر را برای سودده و یا زیانده بودن شرکت هموار می کند.
البته این حساب همیشه سودآور نیست و ممکن است که مواردی به خاظر زیان های انباشته رقم بزرگی شود.
به همین دلیل مدیران شرکت ها باید دقت کنند تا میزان فعالیت شرکت را به سطحی برسانند که زیانده نباشد و عواملی که بر سود انباشته تاثیر می گذارند را شناسایی کرده و روی آن ها متمرکز شوند.
در حالت عادی عواملی که بر روی درآمد تأثیر گذارند سود خالص را نیز تحت تأثیر قرار می دهند، به عنوان مثال میتوان از سود حاصل از فروش، بهای تمام شده کالای فروش رفته، استهلاک، هزینه های سربار و سایر مخارج اجرایی به عنوان برخی از عوامل تأثیرگذار بر درآمد و همچنین سود انباشته اشاره کرد.
البته این موارد تنها به جریان های پولی محدود نمی شود بلکه میتواند عوامل غیر پولی چون کاهش در ارزش دفتری یا ارزش دارایی های شرکت را نیز شامل شود.
آیا افزایش سرمایه از محل سود انباشته و اندوخته قانونی خوب است؟
مهمترین ویژگیهای افزایش سرمایه از محل سود انباشته به شرح زیر است:
- کمک به بهبود سودآوری شرکت
- سرعت گرفتن فرآیند توسعه
- عدم ورود نقدینگی از خارج شرکت
- عدم نیاز به پرداخت قیمت اسمی سهم
این نوع افزایش سرمایه مزایای زیادی دارد و از بهترین انواع افزایش سرمایه از دید سهامداران و شرکت به حساب می آید.
عوامل کاهش نرخ سود انباشته چیست؟
عوامل زیادی می تواند باعث کاهش نرخ سود انباشته شود.
مثلا توزیع سود سهام، زیان خالص، ایجاد اندوخته ها، اصلاح اشتباه با اهمیت دوره های مالی قبل از آن، اثرات انباشته برخی از تغییرات خاص که در روش ها و اصول حسابداری است، مبلغ های باقی مانده حاصل از مبادلات سهام خزانه در صورتی که مانده سهام کمتر از میزان لازم آن باشد و … باعث کاهش آن می شود.
عوامل افزایش آن چیست؟
برخلاف بالا مواردی مانند سود خالص، برگشت از حساب اندوخته ها، اصلاح اشتباه با داشتن اهمیت دوره های مالی قبل، اثرات انباشته ناشی از بعضی تغییرات خاص در اصول و روش های حسابداری، منتقل کردن مانده مازاد تجدید سازمان باعث افزایش نرخ سود انباشته می شود.
سود انباشته در مقابل سود خالص
شاید در ظاهر مترادف به نظر برسند اما از لحاظ فنی در درجه اول متفاوت هستند زیرا E&P در توانایی شرکت برای تأمین بودجه توزیع تعیین کننده است.
یک شرکت میتواند میزان درآمد انباشته خود را از طریق توزیع سهام یا ایجاد ذخیره احتیاطی کاهش دهد، اما بر ظرفیت فوق الذکر شرکت برای پرداخت سود سهامداران تأثیر منفی نخواهد گذاشت. به عبارت دیگر سود انباشته بخشی از سود خالص است.
مجله اینترنتی تحلیلک