بزرگداشت شاعر و داستان سرای توانا نظامی گنجوی

نظامی گنجوی در زمره شاعران توانای شعر پارسی است که به عنوان شاعری صاحب سبک و پیشوای داستان سرایی در ادبیات پارسی شناخته شده است.

البته نظامی فقط یک شاعر نیست، بلکه دانش او در علوم ادبی، نجوم، فلسفه، فقه و کلام و … نیز زبانزد خاص و عام است.

آثار نظامی شامل مخزن الاسرار، خسرو و شیرین، لیلی و مجنون، هفت پیکر، اسکندرنامه و دیوان قصاید و غزلیات بوده که هر کدام دریایی از احساسات و تخیلات ستودنی نظامی را در بر می گیرد.

نظامی در سن هفتاد سالگی چشم از جهان فروبست و آرامگاه او در کشور آذربایجان و شهر گنجه است.

مخزن الاسرار

نخستین مثنوی او بوده است که طیف وسیعی از موضوعات مهم زندگی همانند خودشناسی، خداشناسی و ویژگی های اخلاق نیکو را شامل می شود.

هر که تو بینی ز سپید و سیاه
بر سرکاری است درین کارگاه

جغد که شوم است به افسانه در
بلبل گنج است به ویرانه در

هر که درین پرده نشانیش هست
درخور تن قیمت جانیش هست

خسرو و شیرین

یکی از آثار عاشقانه و فوق العاده جذاب نظامی گنجوی قطعاً خسرو و شیرین است که نظر هر مخاطبی را جلب می کند و بسیار دلنشین است.

خسرو برای بار اول شیرین را در چشمه‌ای مشغول شنا می‌بیند که ابیات زیر مبین این اتفاق است.

چو قصد چشمه کرد آن چشمهٔ نور
فلک را آب در چشم آمد از دور

سهیل از شعر شکرگون برآورد
نفیر از شعری گردون برآورد

پرندی آسمان‌گون بر میان زد
شد اندر آب و آتش در جهان زد

لیلی و مجنون

ماجرای عشق دو عاشق دلداده را به زیبایی روایت می کند. به جرات می توان گفت یکی از شاهکارهای نظامی، مثنوی لیلی و مجنون است.

مجنون چو حدیث عشق بشنید
اول بگریست، پس بخندید

از جای چو مار حلقه برجست
در حلقهٔ زلف کعبه زد دست

می‌گفت گرفته حلقه در بر
کامروز منم چو حلقه بر در

بیشتر بخوانید: بدرود یادگار روزهای برفی

هفت پیکر

یکی دیگر از آثار ماندگار نظامی هفت پیکر است.

همه عالم تن است و ایران دل
نیست گوینده زین قیاس خجل

چونکه ایران دل زمین باشد
دل ز تن به بود یقین باشد

مینگیز فتنه میفروز کین
خرابی میاور در ایران زمین

تو را ملکی آسوده بی داغ و رنج
مکن ناسپاسی در آن مال و گنج

دیوان قصاید و غزلیات

عاشق شده‌ام بر تو تدبیر چه فرمایی
از راه صلاح آیم یا از ره رسوایی؟

تا جان و دلم باشد من جان و دلت جویم
یا من به کنار افتم یا تو به کنار آیی

در دوستیت شهری گشتند مرا دشمن
بر من که کند رحمت؟ گر هم تو نبخشایی

زین سان که منم بی تو دور از تو مبادا کس
نه دسترسی بر تو نه بی تو شکیبایی

مجله اینترنتی تحلیلک